صادرات محصولات دانش‌بنیان زیر سایه سنگین تحریم

نمایشگاه اوراسیا پلاست ۲۰۱۹ استانبول با حضور گسترده نمایندگان ایران با چند تفاوت عمده برای کشورمان برگزار شد: اول حضور شرکت های دانش بنیان و دوم سایه سنگین تحریم.

نوپانا: در گزارش پیش رو با شرکت‌های دانش بنیانی مصاحبه کرده ایم که از انگیزه و دلیل حضور در نمایشگاه می‌گویند. این شرکت ها با حمایت معاونت علمی رییس جمهور در قالب مرکز فناوری های ایران و ترکیه برای رقابت با خارجی ها و یافتن سهم بازار خودشان پا به عرصه گذاشته اند. انها امیدوارند با کیفیت و قیمتی که دارند مزیت رقابتی ایجاد و رقبا را از میدان به در کنند تا در شرایط نامساوی تحریم سرپابمانند و چراغ کم فروغ صادرات را روشن تر کنند.

سهم بازارهای جهانی و گره کور تحریم

سعید  ذکایی مدیرعامل شرکت پارسا پلیمر شریف یکی از اولین شرکت های دانش بنیان کشور در حوزه ترکیبات پیشرفته پلیمری است. که در زمینه صنایع مختلف قطعات خودرو، لوازم خانگی، صنعت لوله، ساختمان و ... فعالیت می کند.

ذکایی مهم ترین انگیزه شرکت در نمایشگاه را توسعه بازار صادراتی با نگاه جدی تر به ترکیه و ارتباط با مشتری نهایی بیان می کند و می گوید: نمایشگاه استانبول بیشتر یک نمایشگاه محلی است که مربوط به بازار ترکیه و کشورهای هدف است گرچه ماهیت ذاتی عرضه و تقاضای بین اللمی در آن جریان دارد.

در ایران هم نمایشگاه پلاستیک برگزار می شود اما به دلیل تحریم ها حضور شرکت های خارجی خیلی کمرنگ است نیز اینکه ما در حوزه تعاملات بین المللی مشکل جدی داریم که همین امر باعث می شود شرکت های ایرانی به جهت یافتن بازارهای صادراتی با هزینه های بیشتر به سمت حضور در نمایشگاه های خارجی بروند. این درحالی است که ما با وجود زیرساخت های موجود در کشور مزیت های رقابتی به راحتی می توانیم سهم خودمان را از صادرات افزایش دهیم  

بازار تشنه جهانی و محصولات رقابتی ایران

بهروز نوازنی مدیرعامل شرکت دانش بنیان بن افزار دانش آموخته مهندس برق از دانشگاه علم و صنعت یکی از تولیدکنندگان کهنه کار دستگاه ها و ماشین الات صنعتی و ازمایشگاهی است. وی می گوید: این اولین حضور شرکت ما در نمایشگاه با عنوان جذب مشتری و صادرات است که باید خیلی قبل تر از اینها اتفاق می افتاد.

نوازنی با بیان اینکه تمامی دستگاه ها به لحاظ فنی توان رقابت با مشابه خارجی را دارد می افزاید: همه تجهیزات تولیدی شرکت ما به وسیله خودم طراحی و تولید می شود و برای اینکه احتمال خطا به صفر برسد هیچ گونه کپی کاری در کار ما وجود ندارد. متاسفانه من تمام کارها را خودم انجام می دهم و واحد توسعه بازار یا بازاریابی قوی برای مجموعه تعریف نکردیم لذا از این حیث خود را ضعیف قلمداد می کنم و این نمایشگاه فرصتی شد تا توان فنی خود را به بازار عرضه کنیم و مشتریان خود را بشناسیم.

در حال حاضر با وضعیت به وجود امده در ایران که از یک سو با کاهش تقاضا به علت اشباع بازار روبه رو هستیم و از سویی شاهد فعالیت تنها ۱۰ درصدی صنایع ایرانیم و زیرسایه سنگین تحریم کمر خم کرده ایم مجبور به خروج از بحران از طریق جذب بازارهای خارجی هستیم. البته همین کار هم با مشکل روبه روست چراکه تحریم بلایی بر سر صنایع اورده که باورکردنی نیست. یعنی ما انتظار این چنین رکوردی را نداشتیم. حتی در نمایشگاه های بین المللی مثل همین ترکیه هم با شنیدن نام شرکت ایرانی حاشیه ها و نکات منفی شروع میشود. وقتی میخواهیم جنس را بفروشیم می گویند شما با مشکل تحریم چه می کنید و باید به راه حل هایی از قبیل ثبت شرکت در ترکیه و تولید تحت لیسانس مشتری را قانع کنیم که در این صورت کیفیت به خطر می افتد. در هر دو راه حل واسطه ها دست بالای معامله را دارند که طبیعتا دنبال درامد و پول بیشتر هستند واسطه ها به ما می گویند قیمت تمام شده را در کمترین حالت ممکن نگه دارید و لذا اکثر تولیدکننده ها به اجبار کیفیت را فدای کمیت میکنند و  همین اولین ضربه به تولید خوب است.

این واسطه گری ها بازار را علیه ایران می کند و اوضاع را خراب تر از قبل به طوریکه جنس ایرانی را نامرغوب می شناسند حال تصور کنید تولیدکننده ایرانی با چه مشکلاتی در بازار مواجه است. وقتی ذهنیت یک بازار نسبت به محصولی خراب شود سالها طول می کشد تا بتوان اعتماد را دوباره احیا کرد. ما باید بتوانیم با تولیدات باکیفیت و قیمت های منطقی بازار را به نفع خود تمام کنیم.

این تولیدکننده پیشنهاد میکند: میتوان قیمت تمام شده را از طریق صرفه جویی در مراحل تولید پایین آورد و زیر بار قیمت های پرت هم نرفت. به عبارتی برای اصالت و کیفیت محصول خود ارزش قائل باشیم.

ما از دولت انتظار داریم حداقل در شرایط فعلی که فشارهای بین المللی موتور تولید را کند کرده است چوب لای چرخ نباشد به عنوان یک مثال ساده وقتی از کلمه سرمایه در گردش حرف می زنیم این سرمایه به سرعت به دست تولید کننده برسد نه اینکه محصول در مرحله تولید نیاز به سرمایه داشته باشد و  سرمایه بعد از سالها به دستش برسد سرمایه در گردش یعنی پول وقتی به دست تولید کننده برسد که چرخ تولید نخوابد کارگر بیکار نشود و مشتری از دست نرود این یعنی سرمایه در گردش و تسویه حساب بماند زمانی که محصول به دست مشتری رسید

چراغ سبز مشتریان جهانی به تامین کنندگان پایدار

محمد علی آبادی فراهانی مدیرعامل شرکت اریاپلیمر پیشگام تولیدکننده ترکیبات پلیمری پیشرفته در حوزه های نانوتکنولوژی و اکستروژن واکنشی ست.

علی آبادی میگوید: در محصولات های تک معمولا نیاز یک کشور نیاز بالایی نیست و برای اینکه به فکر توسعه باشیم باید بتوانیم به بازارهای جهانی دست پیدا کنیم تا توسعه عمیق را شاهد باشیم محصولات ما خاص هستند بازار محدود و سرعت رشد بالا. برای اینکه این رشد مداوم باشد و در سالهای اینده متوقف نشود باید دیدمان صادراتی و به بیرون باشد.

با توجه به شرایط سیاسی کشور مسئله صادرات خیلی سخت است ان هم محصولاتی مثل تولیدات ما که ماده اولیه شرکت ها محسوب میشود و شرکت ها باید ضمن اطمینان از قیمت و کیفیت از تامین مداوم و پایدار مطمئن باشند.

لذا ما باید بتوانیم حضور مداوم در بازار داشته باشیم که مشتری قانع شود ما به صورت همیشگی می توانیم تامین مواد را به عهده بگیرم برای همین مسئله ورود ما به بازارهای جهانی زمان بر هست و میخواهیم با شرکت در چنین نمایشگاه هایی خود را ثابت کنیم.

نمایشگاه پلاست اوراسیا یکی از مطرح ترین نمایشگاه های منطقه است که ارتباطات خوبی میتوان با صنعت گران ترک ودیگر کشورها گرفت

این نوع نمایشگاه ها در کشور ما نیز برگزار می شود و کسانی که دوست دارند در بازار کار کنند نمایشگاه را به عنوان یک ابزار تجاری برای توسعه بازار در نظر می گیرند. اما ویژگی بارز این نمایشگاه وجه بین المللی است که در ایران خیلی ضعیف تر است شرکت کنندگان نمایشگاه های ایران اکثرا داخلی هستند و بازدیدکنندگان خارجی خیلی کمند.

شاید بتوان گفت تفاوت بر سر نوع متولیان برگزاری است در ایران برگزارکنندگان زیاد دغدغه حضور خارجی ها را ندارند چراکه دولت متولی است در استانبول نهاد خصوصی مثل انجمن پلیمر استانبول لذا مسلما در خروجی کار متفاوت خواهد بود.

علی آبادی در ادامه سختی های صادرات بیان می کند: تحریم با اثرات سو خود کار صادرات را به مراتب سخت تر کرده است. شما به جای اینکه به راحتی کار و معامله را پیش ببرید باید با چندواسطه کارکنید و اگر واسطه ها نباشند عملا کار انجام نمیشود و هزینه های بالاسری صادرات بیشتر میشود.

بازی برد_برد ایران و ترکیه در زمانه تحریم

مهدی پورقاضی مدیرعامل نیرومندپلیمر با سابقه ۴۰ سال فعالیت در زمینه کامپوندهای پلیمری برای صنایع خودرو، لوازم خانگی، الکتریکی و ... یکی دیگر از شرکت های دانش بنیان حاضر در مرکز فناوری های ایران و ترکیه در نمایشگاه پلاست استانبول است که درباره انگیزه شرکت در نمایشگاه پلاست میگوید:

از اهداف شرکت افزایش میزان صادرات است ۳ سال است که روی صادرات کار کردیم و هر سه سال افزایش صادرات داشته ایم و در برنامه های آتی نیز همین روند را در برنامه داریم. یکی از سرمایه گزاری ها برای افزایش صادرات حضور در نمایشگاه های بین المللی است. ما از لحاظ کیفیت و قیمت رقابتی هستیم و فکر می کنیم شرکت در نمایشگاه بهترین راه عرضه محصول به مشتری نهایی است.

وی با اشاره به اینکه ظرفیت تولید کارخانه ۲۶ هزار تن است و از این مقدار تنها تولید با ظرفیت ۱۵ هزارتن انجام می گیرد و ۱۵ درصد آن هم صادر می شود می گوید: به دلیل مسائل ارزی همین مقدار صادرات هم با مشکلات ترانسفرپول مواجه است و انتقال پول از طریق سیستم بانکی در اکثر مواقع انجام نشدنی است و ما را از صادرات به دور می کند.

پورقاضی در خصوص ارتباط تجاری ترکیه و ایران در شرایط تحریم بیان می کند: ترکیه به فکر منافع خودش است و یکی از راههایی که می تواند منفعت ترکیه را تامین کند قرارگرفتن در مسیر صادرات ایران است از ان جاییکه ارتباطات بین المللی ما در زمینه تجاری ضعیف است بسیاری از شرکت های ترک ابراز علاقه کرده اند که کالای ایرانی را بخرند و به عنوان هاب صادرات قرار بگیرند. این امتیازی است که ما خودمان از خودمان سلب کرده ایم و ترکها به آن دست یافته اند.

همانطور که در زمان جنگ مقدار زیادی کالا از طریق ترکیه و امارات به ایران می امد در ان زمان ترکیه ناوگان حمل و نقل ضعیفی داشت اما بخاطر شرایط جنگ و قرار گرفتن در مسیر ترانسفر کالا برای ایران ناوگان حمل و نقل خود را تصحیح و نوسازی کرد و قدرت گرفت. در حال حاضر هم شرایط مشابهی پیش امده که اگر جدی باشند هم به نفع ایران است و هم ترکیه لذا باید به یک معامله برد برد فکر کرد.

این شرایطی است که به دلیل مسائل ایدیولوژیک و سیاسی پیش آمده و تا زمانی که سیاستمداران ما به این نتیجه نرسیده اند که توسعه اقتصادی ما در گرو تعامل با دنیاست این وضعیت ادامه دار خواهد بود.