ساخت آشکارساز «اتاقک ابر» در دانشگاه شریف

پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف برای اولین بار در کشور موفق به ساخت آشکارسازی با عنوان «اتاقک ابر» شدند.

نوپانا به نقل از مهر: محمود بهمن‌آبادی عضو هیئت‌ علمی دانشگاه صنعتی شریف با همکاری مصطفی حیدری‌زاد و احمد صادقی در آزمایشگاه پرتوهای کیهانی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، موفق به ساخت آشکارسازی با نام «اتاقک ابر» (Cloud Chamber) شده‌اند.

این اتاقک ضمن به نمایش گذاشتن عبور ذرات باردار، می‌تواند برای اندازه‌گیری بعضی از پارامترهای این ذرات نیز استفاده شود. فیزیک ذرات یکی از مباحث بنیادی در فیزیک است که به مشخصه‌های مختلف ذرات ازجمله بار، جرم، اسپین و برهم‌کنش آن‌ها با محیط می‌پردازد. برای بررسی این مشخصه‌ها، به ابزارها و دستگاه‌هایی نیاز است که بتواند این خصوصیات را اندازه‌گیری کند. این دستگاه‌ها انواع مختلفی دارند که در بعضی از آنها عبور ذره از آنها با چشم قابل‌ مشاهده است و در بعضی دیگر قابل‌ رؤیت نیست.

در آزمایشگاه پرتوهای کیهانی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، یک آشکارساز با نام «اتاقک ابر» ساخته شده که عبور ذرات از آن قابل‌ مشاهده است. این آشکارساز که در نوع خود بی‌نظیر است، برای اولین بار در ایران طراحی و ساخته شده است. آشکارساز «اتاقک ابر» می‌تواند برای مواردی مانند تعیین میانگین تعداد ذرات باردار زمینه، نمایش عبور ذرات باردار ازجمله ذرات آلفا، بتا، میون و غیره و تابش‌های گسیل شده از چشمه‌های رادیواکتیو Cs-137 وNa-22 و غیره مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین این آشکارساز برای تفکیک ذرات باردار مثبت و منفی با استفاده از میدان مغناطیسی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آشکارساز می‌تواند گام مؤثری برای ارتقاء فیزیک ذرات در کشور باشد. 

(همچنین بخوانید: طرفداران بُعد سوم چاپ در تهران )