با برچسب‌زنی، اقتصاد را به سیاسی‌کاری آلوده نکنیم

اسماعیل قدیمی: تجربه نشان داده اقتصاد دولتی کارایی ندارد و تمام عرصه‌های اقتصادی باید به معنای واقعی خصوصی‌سازی شوند.

نوپانا:‌ دکتر اسماعیل قدیمی، استاد دانشگاه علامه‌ طباطبائی درباره ریشه شکل‌گیری اقتصاد مبتنی بر فناوری گفت: از دهه ۸۰ میلادی در غرب به این سو، شاهد تغییر ساختاری در اقتصاد کشورها بوده‌ایم و اکنون اقتصاد غالب کشورها مبتنی بر اطلاعات و فناوری‌های ارتباطی است. به عبارت دیگر در اکثر عرصه‌های اقتصادی، ساختار تولید و محصولات تغییر پیدا کرده و نتیجه تمام این تغییرات در وسایل مصرفی خانه‌ها نمود دارد که حول محور فناوری اطلاعات و کنترل از راه دور می‌چرخد.

قدیمی افزود: درآمدزایی در شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار بالاست و حتی در استخدام نیروی کار نیز صرفه‌جویی می‌شود. به همین دلیل برای سرمایه‌داران اقتصاد دانش‌بنیان‌ به شدت مقرون‌به‌صرفه و سودآور است. در اکثر صنایع کشورهای جهان، فناوری اطلاعات، دانش‌بنیان‌ شده‌ و با کاهش هزینه‌ها، تسهیل در فرآیند تولید و نظارت بر مراحل تولید الکترونیک، صنعت رونق چشم‌گیری داشته است.

او با اشاره به فواید استارت آپ‌ها تاکید کرد: خیلی وقت است که کارگر اطلاعاتی جای کارگر یدی را پر کرده‌ است، به همین خاطر تمام فرآیند تولید را کارگران اطلاعاتی کنترل می‌کنند. بسیاری از افراد از رهگذر این مشاغل می‌توانند در پی استعداد و خلاقیت‌های ذاتی خود باشند. به طور کلی ساختار جدید اقتصادی بر پایه میدان دادن به خلاقیت و نوآوری افراد بنا شده است.

استاد دانشگاه علامه ادامه داد: امروزه بسیاری از کشورهای جهان با تکیه بر خدمات نوآورانه توانسته‌اند به ثروت کلان برسند. برای مثال چین با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و ششصد میلیون توانسته با تکیه بر استارت‌آپ‌ها، نه تنها مشکل اشتغال را حل کند، بلکه با مدیریت و پرورش نیروهای خلاق نیز ثروت عظیمی برای کشور تولید کند.

دکتر قدیمی یکی از مشکلات استارت‌آپ‌ها را قوانین سنتی دانست و خاطرنشان کرد: یکی از معضلاتی که کارآفرینان با آن مواجه هستند، قوانین قدیمی حوزه کسب‌وکار است که با مشاغل جدید هم‌خوانی لازم را ندارد. ضروری است در این خصوص چاره‌اندیشی شود. وزیر کار کلینتون، رابرت ریج معتقد است در عصر ما دولت‌ها وظیفه‌ای جز کمک به موسسات خصوصی ندارند. لازم است از این تفکر بهره ببریم و فرصتی فراهم کنیم که دولت‌ها با ارائه تسهیلات مالی و قوانین حمایتی بتوانند از ظرفیت‌های رقابتی استارت‌آپ‌ها نهایت بهره را ببرند.

(همچنین بخوانید: دولت فضای رقابتی عادلانه ایجاد کند)

او افزود: دولت باید دست از تصدی‌گری بردارد. تجربه نشان داده اقتصاد دولتی راه به جایی نمی‌برد و تمام عرصه‌های اقتصادی باید به معنای واقعی خصوصی‌سازی شوند.

استاد دانشگاه علامه یادآور شد: برخی حقوق و قوانین موجود در حوزه کسب‌وکار، تا حدی بازدارنده توسعه استارت‌آپ‌ها هستند. در تمام دنیا از طرح‌های جدید حمایت بسیاری می‌شود، چرا که سیاست‌گذاران معتقدند در نتیجه پیشرفت طرح‌های نوآور، جامعه نیز از آن منتفع خواهد شد و خیرهمگانی دربردارد، اما متاسفانه چنین نگرشی در ایران هنوز به خوبی جا نیفتاده و با ذهنیت‌های منفی و کهنه، بسیاری از مواقع جلوی راه استارت‌آپ‌ها می‌ایستیم و مانع اجرای طرح‌های کارآمد آنها می‌شویم.

این چهره برجسته روابط عمومی تصریح کرد: دولت و مجلس با همکاری یکدیگر و با مطالعه دقیق نظام‌های حقوقی سایر کشورها، می‌توانند فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان‌ را تسریع کنند و تفکر درآمد غیرنفتی و اقتصاد کاملا خصوصی را در ذهن مردم نهادینه کنند تا بتوانیم به رشد اقتصادی پایدار دست پیدا کنیم.

قدیمی با اشاره به یکی از مشکلات زیربنایی جامعه گفت: در جامعه ما به میزان کافی به کارآفرینی و نوآوری بهایی داده نشده است و ذهن نسل جوان ما کمتر دنبال خلاقیت می‌رود. ریشه این مشکل از نظام آموزشی ما سرچشمه می‌گیرد. آنچه اکنون در مدارس و دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود، اکثرا علم سه یا چهار دهه قبل است. همین مسئله باعث می‌شود نظام آموزشی کشور ما از سطح بین‌المللی بسیار عقب بیفتد.

(همچنین بخوانید: رویکرد کمک مالی و وام به ایده‌ها، مهجور شده است)

او افزود: گذشته از ضعف نظام آموزشی، پیوند دانشگاه‌ها با اقتصاد، صنعت و دولت به طورکامل قطع شده است و در نتیجه فارغ‌التحصیلان در بازار کار با مشکلات زیادی مواجه هستند. ساختار مراکز آموزشی و پژوهشی نیز ضعف‌های زیادی دارد که لازم است با نظارت دقیق و کارشناسی‌شده این نقاط ضعف برطرف شوند. شاید به همین خاطر است که پویایی و خلاقیت نسل جوان با مشکل مواجه شده است.

قدیمی ادامه داد: ضعف دیگر ما در مهاجرت نخبگان و فرار مغزها به آن سوی مرزها است. ضروری است دولت برای این معضل راهبردهای اصولی تدوین کند. چرا که مهم‌ترین عامل پیشرفت در صنعت، تجارت و اقتصاد هر کشوری به منابع انسانی خلاق و باهوش آن جامعه بستگی دارد و اگر فضای کسب‌وکار برای نسل جوان نخبه پویا و جذاب باشد، سرمایه‌گذاران و نخبگان هر دو در کشور می‌مانند.

این مدرس دانشگاه با اشاره به گذر از فضای داغ انتخاباتی گفت: عده‌ای با انگیزه‌های سیاسی، سعی دارند به استارت‌آپ‌ها برچسب‌های سیاسی بزنند و تلاش می‌کنند با سیاسی نشان دادن این شرکت‌ها، جهت‌گیری‌های سیاسی خود را دنبال کنند که این مسئله متاسفانه تفکر غلطی است.

او علت این معضل را در ضعف نهادهای اجتماعی ما دانست و توضیح داد: متاسفانه برخی از نهادهای جامعه ما از ساختار پیشرفته‌ای برخودار نیست و به دلیل نبود سیاست‌گذاری مناسب، فقدان استقلال نهادی هر یک از بخش‌ها، قطبی‌سازی همه نهادها و همچنین نسخه‌پیچی‌های سیاست در دیگر ارکان به چشم می‌خورد و نتیجه این می‌شود که برخی افراد، فضاهایی مثل آموزش، اقتصاد و فرهنگ را به موضوعات سیاسی و جناحی آلوده می‌کنند.

مدیر اسبق روابط عمومی وزارت دفاع افزود: دخالت نهادها در کار یکدیگر، آثار منفی و آسیب‌هایی بسیار جدی به دیگر ارکان جامعه وارد می‌کند و لازم است برای به رسمیت شناختن و استقلال سایر نهادها از سیاست، اقدامات اساسی انجام شود.

(همچنین بخوانید: مشکل اصلی استارت‌آپ‌ها، فربه شدن اقتصاد دولتی است)