فعالیت موشکی استارت‌آپ‌های چینی

ورود شرکت‌های استارت‌آپی چین به صنعت هوافضا، باعث اعمال فشار به شرکت‌های فضایی دولتی خارجی شده است.

نوپانا به نقل از اسپاش: ممکن است اقتصاد چین در سالهای اخیر با رکود مواجه شده باشد، اما هیچ اثری از افول در برنامه‌های فضایی جاه‌طلبانه‌ این کشور مشاهده نمی‌شود.

در کنار تلاش برای رقابت با ناسا در ارسال کاوشگرهای رباتیک و در نهایت فضانورد به ماه و مریخ، دولت چین نگاه ویژه‌ای به شرکت‌های رو به رشد بخش خصوصی خود دارد تا بتواند نسخه‌هایی بومی و قابل رقابت از شرکت‌هایی مانند بلو اوریجین و اسپیس ایکس به وجود آورد.

بخش اعظم انگیزه‌های فضایی چین بر تقویت اعتبار فضایی این کشور در داخل و خارج و تبدیل شدن به یک قدرت فضایی در اوایل دهه‌ی 2030 تمرکز دارد؛ اما تلاش دولت برای سه برابر کردن بودجه‌ فعالیت‌های فضایی به همراه ظهور استارت‌آپ‌های در حال رشد نشانگر این است که صنعت و دولت چین، منافع اقتصادی بلندمدتی را در سرمایه‌گذاری‌هایشان در تکنولوژی‌های فضایی می‌بینند.

این جریانِ فزاینده‌ شرکت‌های دولتی و خصوصی فضایی چینی می‌تواند باعث افزایش فشار روی ناسا و شرکت‌های فضایی تجاری در آمریکا و اروپا شود.

چین هم‌اکنون دارای 43 استارت‌آپ است که هرکدام حداقل یک میلیارد دلار ارزش دارند، اما رئیس‌جمهور این کشور، همچنان مایل به افزایش این تعداد، خصوصاً در بخش‌های تکنولوژیک است. شواهد موجود نیز نشان‌ می‌دهد پکن باور دارد موفقیت‌های فضایی می‌تواند باعث تقویت شرکت‌های خصوصی و دولتی این کشور شود و حتی اقتصاد در حال رکود آن را نیز نجات دهد.

در سالهای اخیر، تعدادی استارت‌آپ فضایی چینی ظهور کرده‌اند که غالبا توسط دانشگاه‌ها و صندوق‌های توسعه حمایت می‌شوند. از جمله‌ این شرکت‌ها می‌توان به OneSpace،  ExPaceو Landspace اشاره کرد که همگی طی دو سال گذشته و با هدف فراهم آوردن پرتاب‌های ارزان قیمت به فضا تأسیس شده‌اند.

این شرکت‌ها دقیقاً شبیه اسپیس‌ایکس یا بلواوریجین نیستند و با وجود یدک کشیدن نام استارت‌آپ، کمک دولت چین به آنها غیرقابلانکار است و حتی برخی راکت‌های ماهواره‌بر، خود را با استفاده از راکت‌های مورد استفاده‌ی دولت تولید کرده‌اند. اما به هر حال، پرتاب ماهواره‌های کوچک حتی با استفاده از تکنولوژی‌های راکتیِ عاریه از برنامه‌های فضایی ملی، راهی مناسب برای موفقیت در بازار است. در ادامه، نگاهی اجمالی به فعالیت‌های این استارت آپ‌ها خواهیم داشت.

وان‌اسپیس (OneSpace)، احتمالا اولین

در سال 2015 و با پشتیبانی سازمان علوم و صنایع دفاعی چین تأسیس شد و راکت 59 تنی آنها تا سال 2018 آماده‌ پرتاب می‌شود. این راکت قادر خواهد بود محموله‌ 500 تنی را تا مدار leo حمل کند و سازندگان آن امیدوار هستند برای هر کیلوگرم وزن محموله، حدودا 14هزار دلار دریافت کنند.

برنامه‌ کوتاه‌مدت این شرکت، رسیدن به هزینه‌ پرتابِ نصف پرتاب‌های دولتی و برنامه‌ بلندمدت آن، فراهم کردن پرتاب با یک دهم آن هزینه است. وان‌اسپیس تا اواخر سال جاری، نمونه‌ اولیه‌ این راکت را آماده می‌کند و غیر از آن برای ساخت کپسول‌های فضایی سرنشین‌دار نیز برنامه دارد. یکی از شعارهای این شرکت این است که قصد دارد سفرهای فضایی را به سادگی مسافرت با تاکسی برای مشتریان خود عرضه کند.

لنداسپیس (Landspace)، از زمین به فضا

این شرکت در سال 2015 توسط فارغ‌التحصیلان دانشگاه Tsinghua احداث شد و هدف نهایی آن ساخت یک راکت با اندازه‌ متوسط، برای پروازهای سرنشین‌دار و بدون سرنشین به فضا است. این شرکت قصد دارد با ماهواره‌بر هزار کیلوگرمی LandSpace-1 که اواخر امسال یا اوایل سال بعد آماده می‌شود، بازار پرتاب میکروماهواره‌های اروپا و آسیای جنوبی را مورد هدف قرار دهد.

لنداسپیس گستره‌ وسیعی از خدمات فضایی از جمله بیمه، پشتیبانی از طراحی ماهواره و مدیریت زنجیره‌ عرضه را به مشتریان خود ارائه می‌دهد. LandSpace-1 با استفاده از چهار مرحله‌ سوخت جامد خود می‌تواند یک محموله‌ی چهارصد کیلوگرمی را تا ارتفاع پانصد کیلومتری از سطح زمین و مدار SSO بالا ببرد.

اکسپیس (ExPace)، نسخه‌ی چینی اسپیس‌ایکس!

سازمان صنعت و علوم هوافضای چین که بزرگترین تولیدکننده‌ موشک این کشور است، در سال 2016 تصمیم گرفت یک شعبه‌ تجاری نیز برای گسترش فعالیت‌هایش تأسیس کند که این تصمیم، منجر به احداث شرکت اکسپیس شد. البته با وجود اینکه نام این شرکت به شدت یادآور نام اسپیس‌ایکس است شاید فعالیت‌های آن تداعی‌کننده‌ اسپیس‌ایکس نباشد.

اسپیس‌ایکس همواره به دنبال فراهم کردن پروازهای سرنشین‌دار خصوصاً به مریخ بوده است، اما اکسپیس به دنبال هدف گرفتن بازار پرتاب ماهواره‌های کوچک است. راکت‌های سوخت جامد Kuaizhou مورد استفاده‌ این شرکت که قبلا نیز در سال 2014 توسط CASIC مورد استفاده قرار گرفته بودند، کوچکتر از آن هستند که بتوانند انسان‌ها را به مدار ارسال کنند.

شنژن یولانگ (Shenzhen Yu Long) و آرزوهای بزرگ

شرکت علوم و فناوری فضایی شنژن یولانگ نیز یک استارت‌آپ دیگر است که قصد دارد تا سال 2020 راکت‌های سوخت مایع سایز متوسط تولید کند و تا 2025 آنها را برای پرواز سرنشین‌دار آماده کند.

این شرکت کوچک که اطلاعات زیادی از آن در دسترس نیست، پروژه‌هایش را از حد وعده فراتر برده و در ژانویه‌ 2016 موفق شده با راکت خود یک محموله‌ 165 کیلوگرمی را تا ارتفاع 35 کیلومتری بالا ببرد. قطعاً شنژن یولانگ راه درازی را باید تا دستیابی به مدار leo طی کند، اما حداقل این یک شروع است.

موردهای بیان شده را می‌توان بازیکن‌های بزرگ بازار پرتاب‌های ارزان‌قیمت چینی دانست اما تعداد زیادی از این شرکت‌ها در حال ظهور و فعالیت هستند که از میان آنها می‌توان به Space Vision، فعال در بخش توریسم فضایی و Link Space در زمینه‌ راکت‌های تحقیقاتی ارزان‌قیمت، اشاره کرد. فعالیت تمام این شرکت‌ها در نهایت یک حقیقت را متذکر می‌شود:

چین در حال سرمایه‌گذاری روی صنعت رو به رشد فضایی خود است و قصد دارد بخشی از فعالیت‌ها و نوآوری‌های خود را به بیرون از دولت انتقال دهد.

این حرکت باعث خواهد شد که فعالان تجاری صنعت راکتی این کشور بتوانند بدون گرفتار شدن توسط قوانینی که در این تجارت گریبانگیر دولت‌ها می‌شود، به فعالیت‌های بین‌المللی بپردازند. گرچه این شرکت‌ها باید علاوه بر چالش‌های فنی پیشِ رو، با راکت‌های دولتی سری لانگ‌مارچ و رقبای خارجی نیز رقابت کنند.

اگر این شرکت‌ها موفق شوند که بر مسائل مذکور فائق آیند و به اهداف خود برسند، نقش چین در فضا از زمان حال هم پررنگ‌تر می‌شود و این چیزی است که کارشناسان آمریکایی از آن هراس دارند و از آن به عنوان اهرمی برای متقاعد کردن دولت وقت آمریکا به بازگرداندن فعالیت‌های فضایی به روال سابق استفاده می‌کنند.