چگونه قانون‌های قدیمی، ترمز توسعه استارت‌آپ‌های داخلی می‌شوند

تفاوت مجوزها در شهرهای مختلف کشور مشکلاتی را برای کسب‌وکارهایی از جمله اسنپ ایجاد کرده است.

به گزارش نوپانا به تقل از دیجیاتو، تصور کنید صاحب یک استارت‌آپ موفق در تهران هستید و حالا زمان را مناسب می‌بینید تا به سراغ بقیه مراکز استان و سپس سایر شهرهای کشورتان بروید و خدماتی که از نظرتان روی زندگی شهروندان تاثیر دارند را در اختیار آنها قرار دهید. اینجاست که متوجه می‌شوید احتمالاً مجوزهایی که در تهران یا مرکز استان دیگری دریافت کرده‌اید، مورد قبول مسئولان شهری در شمال یا جنوب کشور نیست و باید فکر تازه‌ای کرد.

این مشکلی است که برای اسنپ در برخی از شهرهای کشور پیش می‌آید؛ مجموعه‌ای که به گفته مدیرعامل‌اش شهرام شاهکار، اولین استارت‌آپ میلیارد دلاری ایرانی خواهد بود. پس از ماجرای حمله به دفتر این استارت‌آپ در کرمان، حالا اسنپ خبر می‌دهند که فعالیتش در استان‌ مازندران نیز با اختلال مواجه شده است.

«حسین هزارجریبی»، یکی از مدیران ارشد توسعه اسنپ در گفتگو با دیجیاتو می‌گوید که این شرکت در چهار شهر از استان مازندران فعالیت خود را آغاز کرده اما در دو شهر این استان، با مشکل مواجه شده است.

چنین نکته‌ای بیان‌گر آن‌ است که یک استارت‌آپ ایرانی، حتی در شهرهای مختلف یک استان هم به مشکل مجوز می‌خورد و به شکل جداگانه باید در هر شهر مشکلاتش را از صفر حل کند. هزارجریبی در همین رابطه می‌گوید: «بیشترین مشکل ما متاسفانه در قائم شهر و بابل است. اکنون اجازه جذب راننده و تبلیغات در این دو شهر از ما گرفته شده. حتی به خاطر کارشکنی‌هایی که اتفاق افتاد، چند بار مجبور به تغییر دفترمان شدیم و در نهایت هم دفاتر ما در این دو شهر تعطیل شده‌اند چرا که دفاتر به شکل مداوم پلمب می‌شوند. همه این‌ها در حالی است که مشکلی برای ما در ساری که مرکز این استان است پیش نیامده.»

این مدیر ارشد اسنپ می‌گوید که مشکل مانند همیشه، به دلیل سوتفاهم بر سر مجوز است: «از نظر ما این سوتفاهم غیرمنطقی است چرا که ما پروانه کسب‌وکار را از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی به شکل کشوری دریافت کرده‌ایم. بر اساس همین مجوز، فعالیت ما در همه شهرها و مراکز استان‌ها بلامانع است. از طرف دیگر صنف ما، زیر مجموعه خود اتاق اصناف است. این در حالی است که برخی سازمان‌ها در برخی از شهرها، مجوزهای ما را قبول ندارند و سلیقه‌ای تصمیم‌گیری می‌کنند. متاسفانه گاهی حتی جواب روشنی نیز ارائه نمی‌شود که به چه مجوز جداگانه‌ای نیاز است.»

به گفته هزارجریبی، مشکل اسنپ و سایر استارت‌آپ‌هایی که با چنین چالش‌هایی مواجه می‌شوند، عدم هماهنگی ارگان‌ها با هم است.

 «رضا الفت نسب»، عضو هیات مدیره و سخنگوی اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، در گفتگو با دیجیاتو عدم هماهنگی ارگان‌ها را تایید می‌کند: «در برخی از شهرها، شهرداری از طریق دادستانی اقدام و کسب‌وکار تاکسی اینترنتی را پلمب می‌کند. ما به شدت پیگیر این موضوع هستیم.»

سخنگوی اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی خبر می‌دهد که تا کنون بیش از ۶۰ مجوز به تاکسی‌های اینترنتی داده شده است که بخش زیادی از آنها، به شکل محلی در شهرها فعالیت می‌کنند. الفت نسب خبر می‌دهد که در نتیجه‌ی همین موضوع، دیگر بحث رقابت بخش سنتی و آنلاین مطرح نیست و حالا مقاومت از سوی سازمان‌هایی مانند شهرداری ادامه پیدا می‌کند: «متاسفانه ما از این ناحیه در حال ضربه خوردن هستیم و بر اساس آنچه می‌شنویم، در هر شهری که اقدام به تاسیس تاکسی آنلاین کنید، باید مجوز جداگانه بگیرید. بر فرض ما بیشتر از هزار شهر داریم و حالا به عقیده این سازمان‌ها، باید به همان تعداد مجوز گرفته شود. هر شهر هم قانون خودش را دارد و باید دید شورای شهر چه تصویب کرده و چه سهمی از استارت‌آپ می‌خواهد.»

اما چرا مجوزی که به شکل کشوری به کسب‌وکارهای اینترنتی داده شده است با چالش مواجه می‌شود؟ به گفته الفت نسب، مشکل تاکسی‌های آنلاین به یک قانون نیمه‌کاره در چند سال گذشته و آیین نامه‌ای که هرگز نوشته نشد مرتبط است: «قانونی داریم که مدیریت و نظارت بر حمل و نقل شهری را بر عهده شهرداری‌ها قرار می‌دهد. حتی پیش از شروع به کار تاکسی‌های آنلاین، شهرداری اصرار داشت که آژانس‌های تاکسی سرویس باید زیر نظرش کار کنند و هیچ‌وقت هم این اتفاق رخ نداد. اما در سال ۹۴ ابلاغیه‌ای صادر شد که می‌گفت مجوز با اتحادیه تاکسی‌های کرایه، نظارت با شهرداری اما نحوه نظارت، منوط به همکاری وزارت صنعت و معدن و وزارت کشور است و این دو وزارت‌خانه باید آیین نامه‌ای نظارتی را تدوین کنند. این آیین نامه هیچ‌وقت نوشته نشد و حالا دادستانی‌ها، به همین قانون اشاره دارند و می‌گویند در حال حاضر شهرداری باید مجوز صادر کند. در بعضی از شهرها چنین اتفاقی می‌افتد و شهرداری از طریق دادستانی، کسب‌وکار تاکسی اینترنتی را پلمب می‌کند. ما روزانه برای جلوگیری از رخ دادن این اتفاق نامه‌نگاری و فعالیت می‌کنیم.»

با این وجود، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی وعده می‌دهد که این مشکلات در سال ۹۷، حل و فصل خواهند شد.

پیش از این مدیران ارشد اسنپ و تپسی در گفتگو با دیجیاتو اشاره کرده بودند که همین ترمزهای داخلی، باعث می‌شود تا سرعت توسعه آنها کاهش پیدا کند و چالش‌های داخلی، یکی از دلایلی است که این شرکت‌ها هنوز پس از چند سال از آغاز فعالیت‌شان، نتوانسته‌اند از مرز ایران خارج شده و به سراغ بازارهای کشورهای همسایه بروند.