۱۳ ستون بنای کارآفرینی ایران

بیش از صدها مجموعه دولتی و خصوصی توانایی توسعه و گسترش اکوسیستم کارآفرینی کشورمان را دارند و در این مطلب آنها را معرفی می‌کنیم.

نوپانا به نقل از شنبه: بی‌شک زمانی که حرف از وجود اکوسیستم کارآفرینی می‌شود، بیش از صدها مجموعه دولتی و خصوصی در جایگاه خود می‌توانند نقش‌ساز توسعه و گسترش بهتر و بیشتر این فضا شوند. در ایران اجزایی که نقش‌آفرین این اکوسیستم باشند را می‌توان به ۱۳ جزء کلی تقسیم کرد که در زیر به صورت کلی بیان شده‌اند، البته برای هر جزء و زیر‌بخش مدل‌های موفق و تحقیقاتی شده‌ که قابل تامل و بحث در آینده به تفکیک است، ولی امیدواریم در آینده‌ای نزدیک این اجزا در شهر‌ها، استان‌ها و به طور کلی در کشور جایگاه خود را در بوم اکوسیستم کارآفرینی پیدا کنند‌ که بی‌شک این قضیه دیر یا زود محقق خواهد شد.

نهادهای دولتی‌

شامل وزارتخانه‌ها (صنعت، معدن و تجارت، وزارت آموزش‌وپرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت امور اقتصادی و دارایی-که می‌توان به سازمان‌های حساس و اثر‌گذار آن از جمله اداره مالیات، تامین اجتماعی، گمرک و غیره اشاره کرد-، وزارت امور خارجه، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت نفت، وزارت نیرو و غیره)، صداوسیمای جمهوری اسلامی، مجلس شورای اسلامی‌، شهرداری‌ها، سپاه پاسداران و غیره که بعضا نهادهای تاثیرگذار در ایجاد و بستر‌سازی و در مواردی محدود کننده کسب‌و‌کارها می‌توانند باشند. اگر قرار است شورایی برای تعامل و نقش‌سازی و بسترسازی کارآفرینی این نهادها تشکیل شود ابتدا باید جایگاه این نهادهای دولتی در توسعه اقتصادی میهن‌مان مشخص و قدم به سمت چابک‌سازی برداشته شود. از وظایف اصلی این نهادها به مهیا‌کردن زیرساخت‌ها از جمله زیرساخت‌های فنی، قانونی‌ و امنیتی و تسهیل در گردش کار و هماهنگی‌های مورد نیاز می‌توان اشاره کرد. البته نا‌گفته نماند برخی نهادهای دولتی پای را فراتر گذاشته که این جای خوشحالی دارد ولی متاسفانه بعضا به وظایف اصلی خود عمل نمی‌کنند.

شرکت‌های نوپا

هسته این اکوسیستم بوده‌ که در آن متخصصان و کارآفرین‌ها در قالب یک گروه در کنار یکدیگر حاضر شده و فعال هستند.

شرکت‌های مادر و بزرگ

یکی از مهم‌ترین جایگاه‌ها در اقتصاد هر کشور وجود صنایع اصلی و مادر به‌عنوان بعضا تامین مواد اولیه و بستر‌ساز ایجاد دیگر صنایع و کارآفرینان و استارت‌آپ‌ها هستند. همچنین مجموعه‌های بزرگ کارآفرینی که نمی‌توان آنها را به‌عنوان صنایع مادر قلمداد کرد، ولی طبق تعریف بانک مرکزی، بنگاه‌های صنعتی یا تجاری با بیش از ۱۰۰ حقوق‌بگیر هستند. این شرکت‌ها با اعلام‌کردن نیازها و مشکلات خود، باعث شکل‌گیری شرکت‌های نوپا یا استارت‌آپ‌هایی می‌شوند که برای برطرف‌کردن آن مشکلات، تلاش می‌کنند. البته در حالت آرمانی، کارآفرینی سازمانی از دل این شرکت‌ها بیرون می‌آیند.

سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها)

شامل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به عنوان مادر تشکل‌های اقتصادی، انجمن مدیران صنایع، خانه صنعت، معدن و تجارت، سندیکاها، کانون کارآفرینی‌ها، تشکل‌های موضوع‌محور در حوزه کسب‌و‌کار و مشکلات آنها‌ می‌شود. این تشکل‌های اقتصادی و مشکل‌محور می‌توانند نقش‌هایی از جمله رابط بین نهادهای دولتی و بخش خصوصی، گردهمایی‌ها و هم‌افزایی‌های کارآفرینان و برگزاری رویدادها و حمایت از مجموعه‌های کارآفرینان داشته باشند؛ چون سمن‌ها تجمعی از خود کارآفرینان، کارشناسان، متخصصان، دولتی‌ها و غیره هستند.

مجموعه‌های رسانه‌ای و چند‌رسانه‌ای

شامل روزنامه‌های مکتوب، رسانه‌های مجازی، حتی شبکه‌های اجتماعی می‌شوند که نقش بسزایی در توسعه برند و شناخت محصول و مشتری را می‌توانند ایفا کنند. رسانه‌ها با توجه به اینکه مخاطبانشان جامعه خاص خود و نحوه گفتارشان تخصصی برای انتقال به جامعه خود است، خیلی خوب می‌توانند مشکلات و راه‌حل‌ها را انتقال دهند. همچنین می‌توانند جریان‌سازی (فرهنگی، حل مشکل و غیره) صحیح در جامعه انجام دهند.

(همچنین بخوانید: در اکوسیستم استارت‌آپی، دنیای خود را بسازید)

مشارکت‌کننده‌ها

شامل مجموعه‌ها و اشخاص سرمایه‌گذار از جمله سرمایه‌گذاران شخصی‌، صندوق‌های جسورانه، قرض‌الحسنه، فرابورس و... می‌شود.‌ همچنین در قضیه مشارکت فقط سرمایه‌گذار نقدی نیست و شامل صنعتگران و اشخاصی که هزینه‌ نقدی مشارکت نمی‌کنند ولی می‌توانند تجهیزات صنعتی، مکان کسب‌و‌کار و یا بستری برای تبلیغات که می‌تواند معادل سرمایه برای رشد و توسعه و ایجاد یک کسب‌و‌کار کارآفرینی مورد نیاز باشد در اختیار کارآفرینان قرار بدهند. در واقع می‌توان گفت امروز کشورمان با وجود بسیاری از تجهیزات و ماشین‌آلات و امکانات بخش خصوصی مواجه است که با راندمان زیر ۵۰ درصد در حال فعالیت هستند و یا تجهیزاتی که امروز بلا‌استفاده است که این تجهیزات به‌عنوان امکانات سنگین برای شروع یک کارآفرینی جدید و یا بخشی از آن می‌تواند اثر‌گذار باشد.

علاقه‌مندان

اشخاصی عادی هستند که در کمک و توسعه مجموعه‌ها و فرهنگسازی در رشد فضای کارآفرینی و معرفی و فروش، کمک بسزایی می‌توانند انجام بدهند.

هادیان و تسهیلگران کارآفرینی

اشخاصی هستند که بنابر تجربه بعضا از شرکت کارآفرینی خود و علاقه‌ای که به موضوع کارآفرینی دارند، روابط شغلی و کاری گسترده خود را در خدمت دیگران قرار می‌دهند تا فضای کارآفرینی رشد کند.

اتحادیه‌ها، اصناف، نظام مهندسی تخصصی

مجموعه‌هایی هستند که هم نوعی تشکل به حساب می‌آیند که باعث جمع‌شدن شرکت‌های تخصصی در آن صنف و یا اتحادیه خواهند شد و هم با ابزاری که از نهادهای دولتی می‌گیرند خود تنظیم و مدیریت بازار را انجام می‌دهند. این مجموعه‌ها نیز رابط بین نهادهای دولتی و مجموعه‌های خصوصی هستند.

مجموعه‌های کمک کارآفرین‌

شتاب‌دهنده‌ها، مراکز کارورزی و جمع‌کاری و مراکز رشد دانشگاهی ... هستند. این مجموعه‌های اقتصادی به کمک استارت‌آپ‌ها و مجوعه‌های نوپا آمده و امکانات اولیه شروع یک کسب‌و‌کار را در اختیار گروه‌های کارآفرین قرار می‌دهند که چند سالی است در ایران نیز با توسعه و راه‌اندازی خصوصی و دولتی و ورود این مجموعه‌ها باعث سرعت‌بخشی به فضای کارآفرینی و استارت‌آپی ایران شده‌اند.

مراکز آموزشی و پژوهشی

این بخش شامل نهادهای دولتی و خصوصی و نیمه‌خصوصی می‌شود. تحقیقات بیانگر این موضوع است که آموزش‌ها در کارآفرینی نه‌تنها باعث رشد کمی کارآفرینان می‌شود، بلکه موجب تحول در نسل‌های کارآفرینی و ارتقای سطح مهارت‌های کارآفرینی به ویژه در طراحی راهبردهای کسب‌و‌کار و مدیریت بنگاه‌های اقتصادی می‌شود. با آموزش می‌توان در کارآفرینان ایجاد اعتماد به نفس‌ کرد و باعث شد ظرفیت لازم ‌را در عمل به‌کار بگیرند و از ‌فرصت‌های موجود ‌بهره‌برداری بهینه انجام دهند.

مشاوران و نیروهای متخصص

از قبیل وکلا، گرافیست‌ها، حسابداران، مشاوران کسب‌وکار و غیره که در مراحل اولیه شکل‌گیری سازمان‌های نوپا می‌توانند تاثیرگذار باشند و البته خدمات ارزان و حرفه‌ای به آنها ارائه دهند. اهمیت و جایگاه این بخش بسیار مهم است و متاسفانه کارآفرینان‌مان تاثیر استفاده از این مشاوران را قبل از اقدام به‌خوبی متوجه نشده‌اند.

ارائه‌دهند‌گان تضمین و امنیت کسب‌و‌کار

بیمه، ثبت برند، ثبت اختراع، بانک‌ها و..‌. هستند. یکی از بیم‌ها و نگرانی‌های کارآفرینان‌مان در توسعه، تیم‌سازی‌ها، فروش و ارتباطات فرا‌کشوری، هم‌افزایی‌ها و حرکت به اقدامات جسورانه که خود باعث رشد و ایجاد سریع‌تر کسب‌و‌کارشان می‌شود، وجود امنیت بیشتر در فعالیت‌ها است.

(همچنین بخوانید: ۱۹ اکوسیستم استارت‌آپی برتر دنیا)