پیش‌نیاز رشد در چهارمین انقلاب صنعتی

امروزه، افراد فقط با تخصص در یک رشته نمی‌توانند در دنیای کسب‌وکار موفق شوند و به مجموعه‌ای از مهارت‌های اصلی و فرعی نیاز دارند.

نوپانا به نقل از زومیت، تحصیلات و سواد ابزار اصلی ارتباطی افراد در محیط کار است؛ سنگ‌بنای سازنده‌ای که به اشتغال کمک می‌کند. اشتغال هم به‌نوبه‌ی خود کانالی است که به افراد مختلف امکان استقلال اقتصادی و ایفای نقش فعال در اقتصاد را می‌دهد.

با‌این‌حال، با دیجیتالی‌شدن محیط کار در چهارمین انقلاب صنعتی، می‌توان راه‌های سنتی اشتغال را به‌چالش کشید. در برخی صنایع مشخص، به‌دلیل یکپارچه‌سازی فناوری‌ در چهارمین انقلاب صنعتی، نیروی کار کاهش یافته است؛ به همین دلیل، کارآفرینی به‌عنوان دومین بازوی اغلب اوقات فراموش‌شده‌ی اشتغال، به ارزیابی مجدد و فوری نیاز دارد.

درنظرگرفتن تعریف جدیدی برای سواد و اشتغال و کارآفرینی نقش عمده‌ای در موفقیت شغلی و کسب‌وکار افراد ایفا و تضمین می‌کند فناوری‌های جدید مشاغل را تهدید نخواهند کرد.

تکامل سواد

اساسا سواد جنبه‌ای تک‌رشته‌ای است و با ادامه‌‌ی تحصیل، مطالعات متمرکزتر و دقیق‌تر خواهد شد؛ درنتیجه، افراد معمولا در دانشگاه یا کالج یا دوره‌های آموزشی، به مجموعه‌ی محدودی از مهارت‌ها می‌رسند و بدین‌ترتیب، شایستگی لازم برای تجارت درزمینه‌ی دلخواه خود را پیدا می‌کنند.

همچنین، با افزایش تخصص ارزش اقتصادی نیز به همان نسبت افزایش خواهد یافت. برای مثال، درآمد پزشکی که در زمینه‌ی مشخص پزشکی مهارت کسب کرده است، اغلب اوقات بیشتر از پزشک عمومی است. بدین‌ترتیب، همین مثال را می‌توان به رشته‌های دیگر هم تعمیم داد.

بااین‌حال، امروزه به‌دلیل پیشرفت‌های جدید فناوری و ایجاد تحول، باید به تعریف جدیدی از تخصص رسید.

درباره‌ی چهارمین انقلاب صنعتی، نیاز جدیدی به فردی میان‌رشته‌ای احساس می‌شود که حداقل در یک زمینه، از دانش عمیق و تخصصی و در چند زمینه‌ی خارج از تخصص خود، از دانش کافی داشته باشد. مهارت‌هایی که خارج از حوزه‌ی تخصص به‌دست می‌آیند، معمولا مکمل و تقویت‌کننده‌ی زمینه‌ی تخصصی اصلی هستند.

به‌عنوان مثال، می‌توان به جف بزوس اشاره کرد که یکی از ثروتمندترین افراد جهان است. او در علوم کامپیوتر تخصص دارد و به‌لطف تجربه‌ی کاری چندساله در وال‌استریت و قبل از ورود به تجارت الکترونیکی، موفق شد مجموعه‌ای از مهارت‌ها را کسب کند. در سال ۱۹۹۴ و وقتی کار در آمازون را آغاز کرد، اینترنت هنوز فناوری نوظهور و جدیدی به‌شمار می‌رفت؛ بنابراین اگرچه سابقه‌ی علم کامپیوتر داشت، باید برای گسترش مجموعه‌ی مهارتی خود اینترنت را نیز فرامی‌گرفت.

او با ترکیب دانش جدید و تخصص در علم کامپیوتر موفق شد آمازون را بسازد. آمازون نمونه‌ی بارز شرکتی است که با موفقیت روی منافع انقلاب صنعتی سوم سرمایه‌گذاری کرده است.

تکامل تحصیلی چگونه می‌تواند اشتغال را متحول کند؟

برای اینکه همه بتوانند از انقلاب صنعتی چهارم سود ببرند باید مجموعه مهارتی خود را گسترش دهند و درباره‌ی فناوری‌های جدید یاد بگیرند. خبر خوشحال‌کننده این است که انقلاب صنعتی چهارم توسعه‌ی مهارت را به فرایندی دسترس‌پذیر و یکپارچه تبدیل کرده است. با رسانه‌هایی مثل موتور جست‌وجوی گوگل، دوره‌های آنلاین جامع (MOOC-ها) مثل Edx و Coursea، پادکست‌ها و ویدئوهای یوتیوب، می‌توان به کتابخانه‌ای از اطلاعات دسترسی پیدا کرد.

وابستگی به مجموعه مهارت‌های تک‌بعدی و خطی توانایی افراد برای ارتباط با نیروهای کار را محدود می‌کند؛ زیرا بسیاری از زمینه‌های شغلی براساس فناوری ارتقا پیدا کرده‌اند و به‌شکل چندرشته‌ای درآمده‌اند. فناوری افراد را از کار بیکار نمی‌کند؛ بلکه طبق انقلاب صنعتی سوم، پیش‌نیازهای اشتغال را تغییر می‌دهد.

رابطه‌ی بین صنعتی‌سازی و اشتغال در سومین انقلاب صنعتی

در طول انقلاب صنعتی گذشته، حرکت به‌سمت اتوماسیون و کامپیوتری‌‌شدن همه‌چیز باعث به‌وجود‌آمدن ترس‌هایی مشابه با ترس‌های کنونی شد. آثار مخرب کامپیوترها به‌قدری زیاد بود که روزنامه‌ها و مجله‌ها به آن فوبیای کامپیوتری گفتند.

هدف اصلی یکپارچه‌سازی فناوری در کسب‌وکار و جامعه، بهبود بازدهی و کاهش هزینه‌ی کالاها و خدمات و درنهایت، بهبود کیفیت زندگی افراد است و به‌دنبال انقلاب صنعتی سوم، این نتیجه به‌دست آمد.

خودکارسازی و کامپیوتری‌‌شدن به کسب‌وکارها امکان توسعه‌ی صنایع جدید و توسعه‌ی جهانی بخش اشتغال را می‌دهد و به تسهیل توسعه‌های اجتماعی کمک می‌کند. خودکارسازی باعث رشد بسیاری از کشورهای در‌حال‌توسعه در اقتصاد نوظهور شده است.

سومین انقلاب صنعتی به منسوخ‌شدن انسان‌ها منجر نشد؛ بلکه پیش‌نیازهای اشتغال را تغییر داد. بسیاری از کارمندان برای کار با فناوری‌های یکپارچه در کامپیوترهایشان به گذراندن دوره‌هایی نیاز داشتند و براساس قانونی نانوشته، افراد باید قبل از ورود به محیط کار به سطح مشخصی از مهارت کامپیوتری برسند.

ازآنجاکه صنعتی‌‌شدن بر شکل‌گیری بخش اشتغال تأثیر می‌گذارد،‌ امروزه پیش‌‌نیازهای جدیدی برای محیط کار وجود دارد. یکی از مزایای انقلاب صنعتی چهارم،‌ گسترش گزینه‌های فناوری از شبکه‌های اجتماعی تا بلاک‌چین است.

کارمند آینده کارآفرین خواهد شد

کارمندان انقلاب صنعتی چهارم افرادی با مجموعه مهارت‌های مکمل و گسترده خواهند بود. کارمندان با یکپارچه‌سازی فناوری‌ها در کسب‌وکارها و افزایش فرایندهای کسب‌وکار، می‌توانند به کارآفرینان موفقی تبدیل شوند.

برای مثال، وکیل می‌تواند برای اجرای قراردادهای هوشمند کدنویسی و فناوری بلاک‌چین را یاد بگیرد یا کارمندی می‌تواند برای افزایش فروش شرکت خود، صفحات شبکه‌ی مجازی بسازد و آن را مدیریت کند.

کسب‌وکارها در حال حرکت به ساختار سازمانی مسطح‌تر هستند؛ بنابراین هر کارمند می‌تواند نقش فعالی در شرکت خود ایفا کند. انقلاب صنعتی چهارم مستلزم نقش کارآفرینانه‌ی افراد در اشتغال است و این روحیه‌ی جدید را می‌توان به‌صورت غیرمستقیم به‌کمک کارآفرینان داخل سازمانی یا به‌صورت مستقیم به‌کمک کارآفرینان ایجاد کرد. کارآفرین داخل سازمانی کارمندی است که برای شخص دیگری کار می‌کند؛ اما از روحیه‌ی کارآفرینانه‌ و نوآورانه برخوردار است و به‌دنبال بهبود مستمر محیط اطراف خود است.

به‌لطف فناوری‌های کنونی، دسترسی به کارآفرینی به‌عنوان منبع درآمد آسان‌تر شده است. برای مثال، می‌توان ازطریق صفحه‌ی شبکه‌ی اجتماعی کسب‌وکاری را اداره کرد. ناگفته نماند افراد برای سازگاری با چنین تحولی باید درک خود از کسب‌وکار را تغییر دهند. قبلا دسترسی به کارآفرینی به‌عنوان گزینه‌ای شغلی امکان‌پذیر نبود؛ زیرا بسیار پرهزینه بود و به طی مسیر شغلی پرخطری نیاز داشت.

با‌این‌حال، با توسعه‌ی فناوری و پلتفرم‌های شخص ثالث مانند Etsy و Shopify و Amazon واسطه‌های کم‌هزینه‌تری برای فروش و بازاریابی محصولات و خدمات دردسترس افراد قرار می‌گیرند؛ بنابراین، کارآفرینی در حال گذار به شغلی پرخروجی و کم‌ریسک است.

انقلاب صنعتی چهارم جامعه را برای دستیابی به هدف افزایش یکپارچه‌سازی فناوری در کسب‌وکارها و فرایندهای کسب‌وکار تغییر داده است؛ به همین دلیل، ترس از مشکلات اقتصادی و اجتماعی ازجمله افزایش بیکاری افزایش یافته است. بخش زیادی از ریسک‌ها و ترس‌ها را می‌توان با تجدیدنظر درباره‌ی نحوه‌ی درک آموزش و اشتغال و کارآفرینی کاهش داد.

تمام موارد یادشده با یکدیگر در ارتباط هستند و اگر به‌خوبی به یکدیگر مرتبط شوند، مؤلفه‌های مهم اکوسیستم توسعه‌ی اقتصادی پایدار را تشکیل می‌دهند. بهترین روش برای ارتباط این بخش‌ها با یکدیگر ایجاد تنوع در سواد و آموزش مجموعه‌های مهارتی گسترده به افراد است که به سازگاری بیشتر آن‌ها با دیجیتالی‌شدن محیط کار منجر می‌شود و شایستگی لازم برای تبدیل به کارآفرینی موفق را به آن‌ها می‌دهد.