چرا ایربی‌ان‌بی ساختارشکن است، اما اوبر نه؟

برخی از اختراعات، ساختار استفاده از یک ابزار را تغییر می‌دهند، در حالی‌که بعضی دیگر در همان سیر خطی، تنها تغییراتی به‌وجود می‌آورند و استفاده کاربر را اندکی راحت‌تر می‌کنند.

نوپانا: خیلی‌ها معنای واژه ساختارشکن را به درستی نمی‌دانند. آنها خیال می‌کنند با این کلمه تنها باید به خراب‌کاری و برهم زدن نظم فکر کرد. در حالی که این واژه در ادبیات استارت‌آپی، به‌ویژه در فضای رقابت معنای متفاوتی می‌دهد.

برخی از اختراعات، ساختار استفاده از یک ابزار را تغییر می‌دهند، در حالی‌که بعضی دیگر در همان سیر خطی، تنها تغییراتی به‌وجود می‌آورند و استفاده کاربر را اندکی راحت‌تر می‌کنند.

دسته اول که اختراع می‌شوند، با خود مشتریان جدیدی نیز به دنبال دارند، درحالیکه دسته دوم بیشتر با همان مشتریان سابق تعامل دارند.

در ادامه این نسبت را با 2 استارت‌آپ بزرگ و بین‌المللی یعنی اوبر(Uber) و ایربی‌ان‌بی(Airbnb)، مورد بررسی قرار می‌دهیم. تک‌شاخ‌هایی که هرکدام در نوع خود انقلابی به پا کرده‌اند اما در حقیقت کار آنها با هم تفاوت‌های بسیاری دارد.

ایربی‌ان‌بی ساختارشکن است

در ابتدا این استارت‌آپ که کارش اجاره خانه بود، به افراد این توانایی را می‌داد که به‌طور تصادفی در خانه کسی بمانند. آن هم با قیمت بسیار پایین. قبل از آن در زمینه اجاره مسکن، استارت‌آپ ماریوت (Marriott) نیز وجود داشت، اما مشتریان ایربی‌ان‌بی اصلاً مشتریان آن استارت‌آپ نبودند. زیرا در آن استارت‌آپ، هتل‌های لوکس و خانه‌های مدرن اجاره داده می‌شد. در حالی که به ظاهر هردوی این استارت‌آپ‌ها یک کار را انجام می‌دهند، اما مشتری مشترکی ندارند و هر کدام به قشر خاصی سرویس ارائه می‌دهند. 

اوبر ساختارشکن نیست

اوبر که بزرگ‌ترین تاکسی‌یاب آنلاین دنیا است، ویژگی‌های به‌خصوصی دارد. مواردی مانند کیفیت بالای اتومبیل‌ها، سریع رسیدن آنها و قیمت‌های رقابتی. اما مشتریان اوبر، با مشتریان دیگر تاکسی‌یاب‌های آنلاین تفاوتی نمی‌کنند. در واقع آنها همان‌ها هستند که بخاطر خدمات بهتر اوبر، بیشتر از آن استفاده می‌کنند.

به زبان ساده؛ روزی که اوبر نباشد، آنها می‌توانند از دیگر برنامه‌های مشابه استفاده کنند. اما در مورد اول، اگر ایربی‌ان‌بی نباشد، مشتریان آن نمی‌توانند از ماریوت استفاده کنند.

آیا محصول کار شما ساختار شکن است؟

برای این‌که بدانید استارت‌آپ شما ساختارشکن است یا نه، این سوالات را از خود بپرسید:

• آیا رقبای شما قیمت‌های خیلی متفاوتی دارند؟
• آیا سرویسی که شما ارائه می‌دهید، آنقدر ارزان هست که قشر دیگری از آن استفاده کنند؟
• آیا ممکن است در آینده کسی همین سرویس را با قیمیت خیلی ارزان‌تر ارائه دهد؟
• آیا ممکن است با بیشتر کردن کیفیت، نوع دیگری از مشتریان سراغ شما بیایند؟

اگر پاسخ شما به سوالات بالا مثبت است، استارت‌آپ شما ساختارشکن است. در واقع برای ساختارشکنی، باید جای اینکه روی کیفیت تمرکز کنید، روی به‌وجود آوردن یک مدل کاری جدید در همان حوزه تمرکز کنید.