بررسی اکوسیستم موفق کسب‌وکارهای نوپا در آمریکا و سنگاپور

وزارت صمت اخیرا گزارشی از رتبه‌بندی استارت‌آپ‎ها در جهان منتشر کرده که براساس آن ایران از لحاظ تعداد استارت‌آپ‎ها در رتبه 48 قرار دارد.

نوپانا به نقل از فصل اقتصاد، در صدر این جدول به ترتیب کشورهای آمریکا، هند و انگلیس حضور دارند. به عبارت دیگر، آمریکا با نزدیک به 46هزار استارت‌آپ در اکوسیستم جهانی پیشگام است و پس از آن، بیشترین تعداد استارت‌آپ به هند اختصاص دارد که بالغ بر 5825شرکت و سپس انگلیس که براساس این گزارش 4844 استارت‌آپ دارد.

در رتبه‌های چهارم تا دهم این جدول رده‎بندی کشورهای کانادا، اندونزی، آلمان، فرانسه، استرالیا، اسپانیا و برزیل قرار دارند. این رتبه‌بندی توسط سایت StartupRanking انجام می‌شود که نشان‌دهنده اهمیت راه‌اندازی کسب‌و‌کارهای نوپا در اینترنت و تاثیر اجتماعی آن است. این سایت آمار و اطلاعات مهم استارت‌آپ‎ها را در وب و شبکه‌های اجتماعی فراهم و روزانه تغییرات را اعمال می‌کند.

برای رتبه‎بندی استارت‎آپ‎ها شرایطی از جمله وجود ساختارهای تشکیلاتی/ سازمانی با ویژگی پایگاه قوی فناوری و نوآوری بالا، توانایی رشد سریع و حفظ استقلال در طول زمان با حداکثر طول عمر 10 سال در نظر گرفته می‌شود. ارزیابی انجام گرفته از سوی سایت مذکور مربوط به 60روز بوده و متقاضی می‎تواند برای سرعت بخشیدن به کار با پرداخت 99 دلار یک‌روزه انجام دهد.

به این ترتیب، همه استارت‌آپ‌های ایرانی اعم از شناخته‌شده و ناشناخته در این ارزیابی حضور ندارند، بنابراین تعداد استارت‎آپ‎ها 161 بوده در حالی که تعداد واقعی خیلی بیشتر از این است. 

براساس ارزیابی سایت StartupRanking برترین استارت‎آپ Medium آمریکا است که در حوزه به اشتراک‌گذاری ایده‌ها فعالیت می‌کند. پس از آن px500 از کانادا بوده که در صنعت عکاسی فعالیت دارد و سپس شرکت Airbnb است که کار آن تهیه محل اقامت در سراسر جهان است. رتبه چهارم این رده‌بندی به شرکت اوبر اختصاص دارد که در حوزه حمل و نقل خدمات‌رسانی می‌کند.

یکی از بخش‌های بررسی شده در این گزارش حمایت دولت از استارت‌آپ‎ها است. در کشورهایی مانند آمریکا، سنگاپور و... دولت به جای ورود مستقیم به این حوزه‌، تنها زیرساخت‌های فنی و حقوقی را برای شرکت‎های استارت‌آپی فراهم می‌کند و اجازه می‎دهد جریان استارت‎آپی به‌صورت خودکار شکل بگیرد.

افزایش توانمندسازی اقتصادی زنان یک عنصر کلیدی از تعهد دولت آمریکا به برابری جنسیتی است، چرا‌که مشارکت زنان یکی از مهم‌ترین‌ عوامل رشد اقتصادی و امنیت جهانی است. آمریکا از ابتکارات پیشگامانه برای ارائه دسترسی زنان به شبکه‌های تجاری و بازارهای جهانی، حمایت زنان در اقتصاد از جمله زنجیره ارزش‌های جهانی و ارائه دوره‌های آموزشی برای زنان کارآفرین حمایت می‌کند. در ژانویه 2011، باراک اوباما طرح America Startup را برای تـشویق و گسترش کارآفرینان و استارت‌آپ‌ها تصویب کرد و به اجرا درآورد.

با اجرای این طرح، سیاست‌های حمایتی در پنج حوزه به شرح زیر ارائه شد: دسترسی به سرمایه برای راه‌اندازی و رشد استارت‌آپ‎ها، برقراری ارتباط مربیان با استارت‌آپ و آموزش به آنها، کاهش موانع و تسهیل فرآیند توسط دولت برای کارآفرینان، تسریع در نوآوری از «آزمایشگاه به بازار» برای فناوری‌های پیشرفته و فراهم کردن فرصت‌های بازار در صنایع.

در بخش خصوصی نیز اتحادیه‌‌ای با عنوان «همکاری استارت‌آپ آمریکا» متشکل از کارآفرینان، شرکت‌ها، دانشگاه‎ها، بنیادها برای سرمایه‎گذاری در زمینه‌های نوآوری و مبتنی بر رشد سریع اقتصاد آمریکا تاسیس شد.

در حال حاضر این اتحادیه در سراسر جهان تحت عنوان UP Global فعالیت کرده و متعهد به حمایت و آموزش 500هزار کارآفرین در هزار شهر طی سه سال است. با تصویب «قانون مشاغل کسب و کار کوچک» یکسری از تعهدات عمومی و خصوصی اعم از گسترش دسترسی به سرمایه برای استارت‌آپ‌های با رشد بالا در کشور، گسترش برنامه آموزشی و کارآفرینی برای اکثر آمریکایی‌ها، حمایت مالی از تجاری‌سازی طرح‌های R&D سالانه حدود 148 میلیارد دلار برای ایجاد استارت‌آپ‌های نوآور، شناسایی و حذف موانع غیرضروری برای استارت‌آپ‌های پیشرفته و گسترش همکاری بین شرکت‌های بزرگ و استارت‌آپ‌ها در حمایت از کارآفرینان و استارت‌آپ‌ها شکل گرفت.

از سیاست‌ها و برنامه‌های آمریکا برای کارآفرینان و استارت‌آپ‎ها در آمریکا و سراسر جهان نیز می‌توان به حذف دائمی مالیات بر درآمد سرمایه برای بنگاه‌های کسب و کار کوچک خاص، تسهیل دستورالعمل‌ها برای اختصاص پنج میلیارد دلار اعتبار مالیاتی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در جوامع کم‌درآمد، بررسی دسترسی به سرمایه‌ها و گسترش آنها براساس نیاز استارت‌آپ‌ها، برنامه مربیگری برای استارت‌آپ‌ها، راه‌اندازی انکوباتورهای جدید، راه‌اندازی شتاب‌دهنده‎ها، برگزاری مسابقات چالشی بین استارت‌آپ‎ها و شتاب‌دهنده‎ها به منظور حمایت از استارت‎آپ‎های موفق، تعهد 200 میلیون دلاری شرکت اینتل و 150میلیون دلاری شرکت IBM برای سرمایه‎گذاری استارت‎آپ‎های آمریکا و توسعه برنامه جهانی حمایت از کارآفرینان آمریکا توسط شرکت HP اشاره کرد.

اکوسیستم استارت‎آپی سنگاپور

دولت سنگاپور اقدامات متعددی را انجام داده است تا کشور را به سمت فضای پررونق برای توسعه استارت‎آپ‎ها پیش ببرد. در حقیقت، زیرساخت انکوباتور کسب و کار، مشوق‌های مالیاتی، کمک‎های نقدی یا طرح‎های تامین مالی و هر آنچه را که یک شرکت جدید می‌خواهد، سنگاپور دارد. در عین حال، دولت با بازنگری و اصلاح طرح‌های پشتیبانی، ورود استعدادهای جهانی کارآفرینی به سنگاپور را تسهیل کرده و به همین دلیل در دهه گذشته شاهد افزایش قابل ملاحظه‌ای در تعداد استارت آپ‌ها در کشور بوده به‌طوری که تعداد آنها از 22 هزار در سال 2003 به 48 هزار در سال 2015 رسیده است. دولت سنگاپور حمایت‌های 13گانه‌ای برای استارت‌آپ‌ها اجرا کرده که عبارتند از:

1. راه‌اندازی موسسه استارت آپ SG، مرکزی پیشرو برای حمایت همه‌جانبه ‎از استارت‎آپ‎ها اعم از پشتیبانی مالی، سرمایه‌گذاری، معرفی به شبکه جهانی کارآفرینی، کمک برای ابداع محصولات و خدمات جدید، استخدام مربی، استعدادیابی و...
2. معافیت‎های مالیاتی برای شرکت‌های استارت‎آپی در طرح مالیات ارزش افزوده
3. راه‎اندازی طرح صنعت فناوری و نوآوری برای پرداخت 225 میلیون دلار جهت حمایت از ایجاد اکوسیستم‎های فعال
4. راه‌اندازی طرح توانایی توسعه اعتبار برای کمک مالی جهت دسترسی استارت‎آپ‎ها به خدمات مشاوره، آموزش و تجهیزات
5. راه‎اندازی طرح اعتبار بهره‎وری و نوآوری به منظور تخصیص درآمدهای مالیاتی در بخش‌های R&D، ثبت اختراع و... استارت‌آپ‌ها
6. ارائه تسهیلات در قالب کوپن به استارت‎آپ‎ها در طرح نوآوری و کوپن تسهیلات
7. راه‎اندازی صندوق سرمایه‌گذاری اولیه برای شرکت‌های «های‌تک» تا سقف 10 میلیون دلار
8. راه‎اندازی صندوق کسب‌و‌کار برای استارت‎آپ‎های موفق حوزه گردشگری
9. راه‎اندازی صندوق الگوی اطلاعات ساختمان برای کمک مالی 30 هزار دلاری به استارت‎آپ‎های حوزه زیست محیطی
10. طرح کاهش مالیات دو‌جانبه برای جهانی‌سازی جهت حمایت از استارت‎آپ‎هایی که در خارج از کشور توسعه یابند.
11. طرح کمک هزینه آماده‌سازی بازار به منظور پوشش هزینه شرکت‌ها در بازارهای خارجی
12. طرح کمک هزینه مشارکت جهانی برای ایجاد بازار و توسعه نیروی انسانی در مناطق برون‌مرزی
13. برنامه فعالیت‌های بازاریابی بین‌المللی برای حمایت از استارت‌آپ‌ها در ماموریت‌های خارجی و نمایشگاه‌های جهانی