رشد و توسعه استارتآپها، فرهنگ کار تیمی موثر را در بین متخصصان کشور به وضوح افزایش داده است.
سید علیرضا شجاعی، نایب رئیس انجمن مهندسی صنایع ایران و دبیر انجمن مهندسی صنایع ایران، در گفتوگو با نوپانا درباره استارتآپها گفت: با توجه به اینکه در ایران، از ظرفیت بسیار غنی جوانان تحصیلکرده، برخورداریم، موضوع استارتآپها اخیراً به موضوع جذابی تبدیل شده است که هم به ایجاد فرصتی مناسب برای اشتغالزایی در کشور منجر شده است و هم شرایطی را فراهم کرده که متخصصان حوزههای مختلف خصوصاً آیتی در بازار 80 میلیونی، ایدههای خود را عملیاتی کنند و همین امر میتواند عامل بازدارندهای در خروج نخبگان به ویژه فعالان حوزه آیتی از کشور شود.
(درباره این موضوع بیشتر بخوانید: راهاندازی استارتآپ، انگیزه بازگشت نخبگان)
شجاعی در ادامه به مشکلات استارتآپها اشاره کرد و گفت: بسیاری معتقدند که ریسک در استارتآپها بسیار بالاست و اغلب طبق آمارهایی که ارائه میشود بسیاری از آنها با مشکلاتی مواجه هستند. شاید بتوان دلیل اصلی این موضوع را، نداشتن تحقیقات بازار عنوان کرد. تحقیقات بازار، مجموعه اقداماتی است که منجر به ایجاد شناخت از بازار و مشتریان احتمالی، رقبا، تهدیدها، فرصتها و... میشود که درابتدا ورود شما به بازار را تسهیل کرده و مهمتر از آن، ضامن بقای شما در بازار است.
او افزود: یکی دیگر از مشکلات عمده این کسب و کارهای نوپا، تأمین سرمایه است. البته برای حل مشکلات آنان، شتابدهندهها و اکوسیستمهای کارآفرینی ایجاد شدهاند که وظیفه حمایت و حل بحران پیش روی استارتآپها را برعهده دارند.
(در این زمینه، این خبر را نیز بخوانید: نیاز به ویسیها در زیستبوم کارآفرینی)
شروط موفقیت کسبوکارهای نوپا: اول، مسئلهمحوری
نایب رئیس انجمن مهندسی صنایع ایران با اشاره به سه موضوع اصلی در موفقیت کسبوکارهای نوپا، تاکید کرد: چنانچه موسسان طرحهای جدید، در سه حوزه فعالیت خود را گسترش دهند هم به اشتغالزایی در کشور کمک کرده و هم به موفقیتهای مالی مورد نظر خود دست خواهند یافت. اول آنکه طرح استارتآپها مبتنی بر مسئله خاص یا به عبارتی مسالهمحور باشد و هدف آن حل مسئلهای مهم در زندگی فردی و اجتماعی باشد.
مثلا ترافیک و آلودگی که از جمله مهمترین مسائل روز جامعه ما هستند یا تسهیل کردن اموری همچون خرید کردن، سفارش غذا، تاکسی گرفتن برای هر فردی میتواند مهم باشد. چنانچه جوانان خوشفکر اگر طرحهای پیشنهادی خود را در راستای حل این مسائل طراحی کنند، یقیناً به پیشرفت قابل ملاحظهای دست خواهند یافت. برخی پیشتازان استارتآپها، مجموعههایی هستند که بر پایه نیازهای پنهان مشتریان شکل میگیرند یا نیازهای پنهان افراد را از طریق استارتآپها به ظهور میرسانند.
شرط دوم: مدیریت صحیح و ارزشسازی برای مشتریان
دبیر انجمن مهندسی صنایع ایران ادامه داد: دومین موضوع، راهبری و مدیریت درست کسبوکارهای نوپاست. فعالان استارتآپی باید توانایی ایجاد ارزش برای مشتریان خود را داشته باشند. نکتهی دیگری که در بین استارتآپها دیده میشود، کم توجهی به برنامه مناسب برای توسعه خدمات آنهاست. موارد زیادی مشاهده شده که استارتآپها با استقبال مناسبی مواجه شدهاند، اما آنها توانایی پاسخگویی به تقاضای مشتریان خود را نداشته و دچار سردگمی شدهاند که این موضوع باعث شکست کسب و کار آنها شده است.
شجاعی خاطر نشان کرد: مدیریت منابع انسانی و استفاده از متخصصان خوشفکر با تخصصها و سلایق مختلف، لازمه موفقیت کسب و کارهاست. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که دنیای امروز، دنیای دادههاست. بنابراین استفاده از داشبوردهای مدیریتی که مبتنی بر تکنیکهای دادهکاوی هستند، به کسبوکارها کمک میکند تا از دادههای حاصل از رفتار مشتریان خود الگو ساخته و محصولات و خدمات خود را با آنها منطبق کنند.
شرط سوم: آیندهنگری
او به عنوان سومین عامل کرد: سوم، طرحهایی که مبتنی بر آیندهنگری و همسو با ابزارهای فناوری جدید و بهروز دنیا بوده و اگرچه در زمان حال مشغول به خدمترسانی است اما باید نیمنگاهی به آینده و تکنولوژیهای روز نیز داشته باشد که از فناوریهای روز عقب نمانده و در نهایت منجر به خسران نشود.
با ذکر مثالی اضافه کرد: مثلاً برنامهای که مسیرهای ترافیکی را با دادن پیامک به مشتریان اطلاع میداد و با توجه به نیاز همگان به چنین برنامهای میتوانست بسیار مورد استقبال قرار گیرد اما پس از مدتی شرکت گوگل با فناوری جدیدتر و با در اختیارگذاشتن برنامهای دیگر که بهطور رایگان دراختیار همگان قرار گرفت، موجب شکست برنامه و طرح شد. بنابراین باید همیشه نیمنگاهی به آینده و تحولات آتی داشته باشیم.
مشاور مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در ادامه افزود: بدیهی است هر استارتآپی که بتواند موارد برشمرده شده را بهتر رعایت کند موفقتر خواهد بود که مطمئناً تاثیرات مطلوبی در اشتغالزایی خواهند گذاشت.
(همچنین درباره این موضوع بخوانید: دولت تمامقد از استارتآپها حمایت کند)
شجاعی در پاسخ به سوال خبرنگار نوپانا مبنی بر اینکه «چه حوزههایی برای سرمایهگذاری استارتآپها مناسب است؟» گفت: درحال حاضر بیشتر استارتآپها به سمت حوزه آیتی سوق پیدا کردهاند و کسبوکارها خدمات و محصولات خود را از هرجنس و حوزهای، در بستر آیتی ارائه میکنند چرا که استفاده از موبایل و وب در میان مردم با اقبال خوبی واجه شده است و همین امر بستر مشاغل در حوزه آیتی را رونق داده است. ما در دیگر حوزهها نیز قابلیتهای زیادی داریم و اگر تمرکز جدی در دیگر حوزه مشاغل نیز داشته باشیم بهرهوری بسیار خوبی را شاهد خواهیم بود.
سخنگوی سابق وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص نقش حمایتهای دولتی در پیشبرد اهداف استارتآپها اظهار داشت: چنانچه ارگانهایی نظیر صندوقهای حمایتی دولت، معاونت علم و فناوری، بنیاد ملی نخبگان و دیگر نهادهای ذیربط نقش تسهیلگر درکمک به مشکلات استارتآپها را ایفا کنند صاحبان کسب و کارهای نوپا قادر خواهند بود با جدیت و انگیزه بیشتری به طرحهای خود جامه عمل بپوشانند. همچنین وی عنوان کرد: بیشتر طرحهای جدید مبتنی بر خدمات بوده و کمتر به حوزه صنعت وارد شده است که نقش دولت در این میان بسیار حائز اهمیت است و میتواند با ایجاد فرصتهای جدید به جان گرفتن بخش خصوصی کمک کند.
جای خالی مدل استارتآپی در قوانین تجارت
شجاعی با اشاره به نبود قوانین مشخص و شفاف در خصوص استارتآپها متذکر شد: در قوانین تجارت مدل استارتآپهای هنوز تعریف نشده و یکی از رسالتهای دولت، مجلس و حوزه حاکمیتی ایجاد قوانین وساختارهایی است که با حوزههای جدید تکنولوژی سازگار باشد. به طوری که اغلب شاهد هستیم برخی از قوانین قدیمی در حوزه کسب و کارهای نوین و امروزی مسکوت مانده و مانع اجرایی شدن مشاغل جدید گشتهاند و این معضل بزرگی است که باید برای آن چاره اندیشی شود.
نایب رئیس انجمن مهندسی صنایع ایران افزود: رشد و توسعه استارتآپها، فرهنگ کار تیمی موثر را در بین متخصصان به وضوح افزایش داده است و آنها به این موضوع رسیدهاند که برای رشد و موفقیت کسب و کارهای خود، نیازمند نقشآفرینی در تخصصهای فردی در کنار یکدیگر هستند.
او در پایان تأکید کرد: مهندسان صنایع با توجه به شناختی که از ابزارها و تکنیکهای کسب و کار و بازار دارند و همچنین از توانایی سازماندهی تیمهای کاری و نوآور برخوردار هستند از افراد موفق در استارتآپها هستند و هم اکنون اغلب استارتآپهای موفق در ایران توسط دانش آموختگان این رشته پدید آمده یا پشتیبانی شده است.
(در این زمینه بیشتر بخوانید: به جای انتظارات نامعقول، به فکر کمک به استارتآپها باشیم)