مهدی باریده: هر اندازه فضای ایجاد کسبوکار سختتر شود، جوانان ایرانی نیز انگیزه کمتری برای فعالیت در این زمینهها پیدا میکنند.
نوپانا: موج فیلترینگ وبسایت استارتآپهای فینتک که در حوزه پرداخت فعال هستند، از نخستین ساعات آدینه شانزدهم تیر ۹۶ آغاز شد و به جز عواقب منفی اقتصادی و اعتمادی كه برای فينتكیهای حوزه پرداخت داشت، آسيب قابل توجهی به ساير كسبوكارهای خرد نیز وارد ساخت. این موضوع بهانهای شد تا پای صحبت بنیانگذاران این استارتآپها بنشینیم و شرح ماجرا را جویا شویم. در ادامه شرح گفتوگو با مهدی باریده، همبنیانگذار استارتآپ «پیپینگ»، را با هم میخوانیم:
(همچنین بخوانید: شرح ماجرای فیلترینگ فینتکیها از زبان خودشان)
شرح ماجرا
پنجشنبه، سیویکم فروردین ماه، در راه برگشت به خانه بودم که یکی از کاربران با تلفن همراهم تماس گرفت و بعد از سلام نخستین جملهای که به زبان آورد این بود: «چرا شما فیلتر شدید؟!». چند ثانیه سکوت کردم و گفتم موضوع را بررسی میکنم. لحظات اول خوب بود، چراکه با اینترنت تلفن همراهم سایت باز میشد، اما سپس صدای زنگ موبایل هر چند ثانیه به گوش میرسید و همه همان خبر اولی را تایید میکردند. به جرات میتوان گفت سختترین لحظه برای یک کسبوکار زمانیست که دسترسیاش از همه جا قطع شود. در چنین حالتی آن کسبوکار دیگر زنده نیست.
از فردای آن روز ماراتن پیگیریهای ما شروع شد؛ پیگیریهایی که دقیقا ۶۴ روز از زندگی وکسبوکار فعال ما در «پیپینگ» را تحتالشعاع خود قرار داد و زحمات یکسالونیم فعالیت ما را از بین برد. در تمامی این روزها در مذاکره با تمامی نهادهای مربوطه، از بانک مرکزی و وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات گرفته تا پلیس امنیت و کمیته فیلترینگ، توانستیم تایید فعالیت خود را بگیریم، و در آخرین مرحله منتظر تصمیمگیری نهایی از سوی مهمترین نهادی که فیلترینگ «پیپینگ» به دستور آن صورت گرفت ماندیم: معاونت دادستانی در امور فضای مجازی. تقریبا در تمامی روزهای کاری، هم به صورت حضوری و هم به صورت تلفنی پیگیر وضعیت موجود بودیم و هیچگاه دست از تلاش برنداشتیم، چراکه به هدف و فعالیتی که انجام میدادیم با تمام وجود ایمان داشتیم. در همین بازه زمانی در صدد بودیم تا در سیستم «پیپینگ» بهبودهای ساختاری و نظارتی نیز شکل بگیرد. در همین زمان تیم تحقیق و توسعه مشغول ایجاد امکانات جدید و منحصربهفرد در زمینههای مختلف از جمله پرداخت موبایلی و ... بودند.
اکنون بعد از گذراندن این دوره زمانی، «پیپینگ» همانند قبل و با ایجاد بسترهای جدید که به زودی معرفی میشوند تمام تلاش خود را برای ایجاد خدماتی بهروز و مستمر با توجه به نیازهای کاربران به کار خواهد گرفت.
پیگیری از نهادهای ذیربط
هم اکنون پیپینگ پس از تعهدی که به دادستانی داد، فعالیت خود را از سر گرفته است. در مدتی که فیلترینگ صورت گرفته بود، پیگیریهایی را از دادستانی، پلیس فضای مجازی، مرکز توسعه تجارت الکترونیک، بانک مرکزی و ... داشتیم. متاسفانه عدم اظهار نظر صریح بانک مرکزی در ایجاد بسترهای مناسب جهت فعالیت فینتکها و البته فقدان متولی مشخص، بزرگترین دلیل اقدام دادستانی در فیلتر کردن این کسبوکارها است.
از رسانهها، دولت، مجلس و قوهقضاییه انتظار یاری داریم
رسانههای مرتبط پوشش مناسبی را در رابطه با این موضوع انجام دادند اما متاسفانه اثرگذاری لازم را نداشت. از سوی دیگر میان قوه قضاییه و سیستم دولتی، کمترین هماهنگی در زمینه اعمال فیلترینگ وجود ندارد و بدین ترتیب گاهی بدون دلیل قانعکننده بسیاری از فینتکها فیلتر شدهاند. همچنین برای رفع فیلتریتگ و ادامه فعالیت، درخواست استارتآپهای فینتک به بخشهایی ارجاع داده میشود که ارتباط چندانی به این نوع کسبوکارها ندارند.
پروسه اخذ مجوز محدودکننده است
بر خلاف برنامه ششم توسعه که بر مجوز زدایی تمرکز دارد، هم اکنون شاهد هستیم که نهادهای نظارتی و مسئول در این زمینه با ایجاد روند اخذ مجوز و پروسههای گوناگون، فضا را برای توسعه کسبوکارها محدود میکنند. در این میان هر اندازه فضای ایجاد کسبوکار سختتر شود، جوانان ایرانی نیز انگیزه کمتری برای فعالیت در این زمینهها پیدا میکنند.
اهمیت حوزه فینتک
قطعا با رشد کسبوکارها نیاز به خدمات پرداخت اینترنتی روزبهروز افزایش یافته و فینتکهای حوزه پرداخت الکترونیک، نقشی اساسی در این زمینه ایفا میکنند. در همین راستا تلاش برای ایجاد سرویس پرداخت با مدلها و امکانات مختلف، روزبهروز افزایش یافته و متقابلا نیاز کسبوکارها بهخصوص کسبوکارهای کوچک به این سیستمهای خدماتی بیشتر میشود.
فیلترینگ و آسیبهای اقتصادی
بدون شک فیلترینگ استارتآپها، اقدامی به زیان اقتصاد کشور است. در واقع تلاش مجموعهها و استارتآپهایی نظیر «پیپینگ»، فراهم کردن بستر مناسب جهت رشد و توسعه فضای کسبوکار کشور است. طبیعتا این دو ماه مسدودیتی که برای «پیپینگ» ایجاد شد و در عین حال اختلال ناشی از آن در فعالیت بالغ بر ۴۵ هزار کاربر این مجموعه، ضررهای جبرانناپذیری به اقتصاد خرد و فعالیت کسبوکارها در این حوزه وارد کرده و حجم عظیمی از مشتریان این سرویس را با مشکل مواجه کرده است.
آیا «پیپینگ» مقصر بود؟
تمامی فعالیت «پیپینگ» از زمان حضور در شتابدهنده «آواتک» تا به امروز، ایجاد یک سرویسخدماتدهی پایدار و کاربردی جهت ارائه جدیدترین خدمات پرداخت الکترونیک با ضریب دسترسی و امنیت بالا بوده است. طبیعتا در هر پلتفرم کاربرمحوری، امکان وقوع خلاف یا تعدی از قوانین وضع شده در سایت وجود دارد، اما نکته بسیار مهم ایجاد یک فضای مناسب و کنترل شده با استفاده از جدیدترین تکنولوژیها برای جلوگیری از بروز موارد خلاف قوانین و موازین جمهوری اسلامی ایران است. در حقیقت «پیپینگ» به عنوان یکی از مجموعههای سرویسدهنده در زمینه پرداخت، از وظایف خود میداند که در صورت مشاهده موارد مغایر با قوانین کشور، جلوی آن فعالیت را گرفته و با معرفی متخلفان به مراجع، حقوق کاربران خود را استیفا کند.
(همچنین بخوانید: ماجرای غمانگیز مسدود شدن یک استارتآپ ایرانی)