کاهش رتبه کسب‌وکار ایران در سطح جهانی

گزارش بانک جهانی از بررسی وضعیت شاخص «کسب‌وکار» نشان می‌دهد، ایران در بین ۱۹۰ کشور دنیا در سال ۲۰۱۷، در جایگاه ۱۲۰ قرار دارد.

نوپانا به نقل از مهر: مرکز پژوهش‌های مجلس، گزارش «سهولت انجام کسب‌وکار» بانک جهانی را که برای سال ۲۰۱۷ منتشر شده، اعلام کرد. در گزارش سال ۲۰۱۷ بانک جهانی، ایران در میان ۱۹۰ کشور دنیا، در رتبه ۱۲۰ قرار گرفته است.

تنها اصلاح ثبت شده در گزارش سال ۲۰۱۷ برای ایران، بهبود و توسعه پنج واحد تجاری بود که تبعات آن در کاهش اندک زمان صادرات و واردات قابل مشاهده است؛ اما با توجه به بهبود سایر کشورها در این موضوع، رتبه ایران در نماگر تجارت فرامرزی از ۱۶۷ به رتبه ۱۷۰ در سال ۲۰۱۷ تنزل یافته است.

از سال ۲۰۱۵ روند رو به بهبودی در رتبه ایران، در گزارش انجام کسب‌وکار بانک جهانی آغاز شد؛ به طوری که رتبه ایران از ۱۵۲ در سال ۲۰۱۴ به رتبه ۱۱۸ در سال ۲۰۱۶ ارتقا پیدا کرد.

بررسی گزارش‌های سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ بانک جهانی نشان می‌دهد در این دوره، تنها سه مورد اصلاح در گزارش‌های انجام کسب‌وکار برای ایران ثبت شده و بخش عمده تغییر رتبه ایران در این سالها، به دلیل بازنگری در داده‌ها اتفاق افتاده است.

در بخشی از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است: البته در سال ۱۳۹۳ مرکز پژوهش‌های مجلس، طی تحقیقی نشان داد در ارسال اطلاعات توسط پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه‌های بانک جهانی، خطای گسترده در هر ۱۰ نماگر رخ داده است که به دلیل ارسال این اطلاعات نادرست، رتبه ایران نسبت به وضع واقعی فاصله زیادی دارد و چنانچه در هر نماگر، اطلاعات درست به بانک جهانی، اعلام شود رتبه ایران باید در سال ۲۰۱۴ بجای رتبه ۱۵۲ حدود رتبه ۸۰ اعلام می‌شد.

نتایج تحقیق مرکز پژوهش‌ها در اختیار وزارت اقتصاد و امور دارایی قرار گرفت و مسئولان این وزارتخانه در مکاتبه با بانک جهانی تلاش کردند آنها را به استفاده از اطلاعات درست از ایران متقاعد کنند.

در بازنگری‌های انجام شده بانک جهانی در مورد ایران، طی سه سال اخیر، بخشی از خطاهای فاحش سالهای گذشته در ارسال اطلاعات تعدیل شدند و رتبه ایران هر سال با اصلاح اطلاعات بهبود پیدا کرده است.

براساس گزارش‌های بانک جهانی، طی سه سالِ منتهی به سال ۲۰۱۶ رتبه واقعی ایران بعد از بازنگری و تصحیح اطلاعات، سال ۲۰۱۴ به رتبه ۱۳۲، سال ۲۰۱۵ به رتبه ۱۱۹ و سال ۲۰۱۶ به رتبه ۱۱۷ ارتقا پیدا کرد. در واقع پس از اصلاح اطلاعات، سال ۲۰۱۴ رتبه ایران با ۲۰ رتبه کاهش از ۱۵۲ به ۱۳۲ ارتقا پیدا کرد که به دلیل بازنگری در اطلاعات بوده است.

همچنین طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ جایگاه ایران با بهبود ۱۳ رتبه‌ای مواجه شد که ۱۱ رتبه آن نیز ناشی از اصلاح اطلاعات بانک جهانی بوده و دو رتبه دیگر نیز ناشی از سه عامل تسهیل مقررات کسب‌وکار در ایران، تنزل وضع کسب‌وکار کشورهای دیگر نسبت به ایران و تغییر روش محاسبه نماگرهای دهگانه بوده است.

در سال ۲۰۱۶ نیز رتبه ایران نسبت به رتبه واقعی سال ۲۰۱۵، دو رتبه بهبود پیدا کرد و از ۱۱۹ به ۱۱۷ رسید.

در جدیدترین گزارش سهولت انجام کسب‌وکار رتبه ایران سه رتبه تنزل داشته، به طوری که از ۱۱۷ به ۱۲۰ در بین ۱۹۰ کشور دنیا رسید که بر این اساس، وضعیت واقعی کسب‌وکار ایران طبق گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۷ تفاوت محسوسی با سال ۲۰۱۶ نداشته است.

بر اساس این گزارش، در نهایت می‌توان نتیجه گرفت از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۷ جایگاه ایران ۳۲ رتبه بهبود پیدا کرده که به دلیل اصلاح اطلاعات توسط بانک جهانی بوده است. علاوه بر این ۳۲ رتبه بهبود، رتبه واقعی ایران به دلایلی طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ سه رتبه بهتر و درسال ۲۰۱۷ نیز سه رتبه تنزل داشته است.

براساس نتایج مرکز پژوهش‌های مجلس، می‌توان ادعا کرد وضعیت نماگرهای ایران درگزارش کسب‌وکار بانک جهانی طی سه سال منتهی به سال ۲۰۱۷ به طور واقعی تفاوت چندانی نکرده و کسب‌وکار درایران سهل‌تر نشده است.

البته گزارش‌های پایش محیط کسب‌وکار که توسط تشکل‌های اقتصادی سراسر کشور به طور رسمی‌ از سال ۸۹ به بعد اعلام می‌شود نیز نتایج گزارش بانک جهانی را تأیید می‌کنند.

وضعیت ایران در گزارش‌های انجام کسب‌وکار طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ و همچنین داده‌های بازنگری شده براساس گزارش ۲۰۱۷ بانک جهانی در جدول زیر قابل مشاهده است.

جایگاه منطقه‌ای ایران در میان کشورهای موضوع سند چشم انداز در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۶، تغییری نداشته و همچنان در رتبه ۱۶ از میان ۲۵ کشور باقی مانده که این موضوع نشان می‌دهد ارتقای جایگاه منطقه‌ای ایران به اصلاحات بیشتری در زمینه کسب‌وکار نیاز دارد.

(همچنین این اینفوگرافیک را نیز ببینید: آثار، امکانات و الزامات رونق تولید ملی)
(بیشتر بخوانید: دولت‌ها و استارت‌آپ‌ها)