ورود جدی فرابورس ایران به دنیای تکنولوژی

مدیر عامل فرابورس ایران اشاره‌های دقیقی به وضعیت فین تک‌ها و بازار کسب و کارهای نوپا دارد و به فراز و نشیب‌ مراحل خلق یک ایده تا تبدیل شدن به یک کسب و کار سودآور پرداخته است.

نوپانا، به نقل از رادیو سهام:مدیر عامل فرابورس ایران اشاره‌های دقیقی به وضعیت فین تک‌ها و بازار کسب و کارهای نوپا دارد و به فراز و نشیب‌ مراحل خلق یک ایده تا تبدیل شدن به یک کسب و کار سودآور پرداخته است.

 فین تک‌ها و کسب و کارهای نوپایی که در صنعت مالی ایران قرار است عرض اندام کنند، شاید برای دومین سال توانسته‌اند به بهانه رویداد فین استارز فرابورس گرد هم بیایند .هدف فرابورس به عنوان یک بازار متشکل و تحت نظارت در بازار سرمایه برای برپایی چنین بازاری به عنوان بازار ایده ناب و استارت آپ ها چیست؟

هامونی: در فین استارز ۲۰۱۸ حدود ۸۳ فین تک به عنوان استارت آپ حضور داشتند که از این تعداد ۱۴ فین تک برای دومین بار در این رویداد دوباره آمده بودند، به طوری که امسال کسب و کارهای آن‌ها با توسعه فزاینده‌ای روبرو شده است.

چند طرح کسب و کار از این تعداد هم اکنون به تجاری سازی رسیده‌اند؟

هامونی: در رویداد امسال از ۸ طرح جدید رونمایی شد که توانستند سرمایه‌گذار جذب کنند. علاوه بر آن صندوق جسورانه نوتک آشنا پذیره نویسی خود را انجام داد که در مجموع با این ۸ طرح مبلغ ۱۴ میلیارد تومان از بازار سهام نقدینگی جمع آوری شد و این استارت آپ ها توانستند برای توسعه خود تشکیل سرمایه بدهند. در ۴ روز برپایی نمایشگاه امسال بورس که به دید و بازدید و دورهمی فعالان بازار سپری می‌شود ،رویداد فین استارز بطور مؤثر توانسته سرمایه‌ای برای کسب و کارهای نوپا جمع آوری کند.

یکسری قراردادها نیز به فرابورس اعلام و انجام شده، بطور مثال قراردادی یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومانی در همین نمایشگاه امضا و انجام شده است، منتهی برخی سرمایه‌گذاران می‌خواهند که نامی از آن‌ها ذکر نشود و نمی‌خواهند در حال حاضر آن موضوع خبری شود. جالب اینکه این قراردادها جدای از مبلغ ۱۴ میلیارد تومانی بوده که اخیراً تأمین مالی شده است.

آیا فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه ایران نیز به سمت استارت آپ ها روی آورده است؟

هامونی: فرابورس نیز با یکی از استارت آپ ها قراردادی ۵۰ میلیون تومانی در زمینه سامانه‌های معاملاتی امضا کرده است. البته در  سال قبل بر روی فین تک «وآچار» سرمایه گذاری شد و در حال حاضر نیز مذاکراتی با یک مجموعه قوی برای سرمایه گذاری در زمینه روابط سرمایه گذاران و کیفیت افشای ناشران در حال انجام است، تا اطلاعات نا متقارن را به نحوی بهبود بخشد.

در فین استارز ۲۰۱۸ به لحاظ رقم،تا چه مبلغی این رویداد توانسته برای کسب و کارهای نوپا خلق ارزش نماید و آورده پولی آن برای استارت آپ‌ها چقدر بوده است.

هامونی: آنچه که در این ۴ روز اعلام شد و می‌توانستیم بطور رسمی اعلام کنیم، مبلغ ۱۴ میلیارد تومان بوده است البته استارت آپی هم در عین ناباوری بوده که در یک مرحله ۸۰۰ میلیون تومان سرمایه جذب کرد.

از معاون فناوری ریاست جمهوری نیز باید قدردانی کرد که با حمایت و پشتیبانی از ایده‌ها و اکوسیستم فین تک‌ها به رونق بیشتر این رویداد افزود.

از هدف فرابورس برای ورود به کسب و کارهای نوپا سخن نگفتید.

هامونی:این پرسش بسیار مهمی برای بازار متشکل فرابورس است. یکی از رسالت‌های این بازار ایجاد هماهنگی بین سرمایه گذار و سرمایه پذیر بر روی سهام شرکت‌هایی است که پذیرش و در بازار فهرست شده و سهام آن‌ها در حال معامله بر روی تابلو معاملاتی است، همچنین یکسری اقدام‌ها شامل حراج ، توقف ، بازگشایی و غیره نیز انجام شود که در بازار ثانویه نمود بیشتری دارد. بنابراین به شرکت‌ها برای تشکیل سرمایه آن‌ها کمک چندانی نمی‌کند.

ضمن اینکه برای افزایش سرمایه و تأمین مالی و یا انتشار اوراق بدهی و غیره آمارهای قابل قبولی وجود دارد، اما در حوزه ایده و کسب و کارهای نوپا صد در صد با تشکیل سرمایه مواجه هستیم. عده ای در تلاطم ارزی کشور در حال خروج ارز از کشور و یا بازی‌های سفته بازی در این بازار با تجزیه سرمایه‌ها هستند، اما حیات و تداوم بازار سهام و وظیفه اصلی آن در اقتصاد ایران تشکیل سرمایه است، بنابراین اینجا محلی برای تشکیل سرمایه و ورود شرکت‌های جدید به بازار سرمایه در آینده است.

یا باید پشت میز بنشینیم و بقیه شرکت‌ها که خواستار فهرست شدن در بازار هستند را پذیرش کنیم و یا اینکه پا را فراتر گذاشت و در خلق شرکت‌های جدید نیز کمک و حضور مؤثر داشت. این چیزی است که همه بورس‌ها به دنبال آن رفته‌اند.

در حوزه‌های مختلفی با عقب افتادگی نسبت به دنیا مواجه هستیم، اما اکنون بدون تردید با شکل گیری ادبیات کسب و کارهای نوپا به جرات باید گفت شاید تنها یک یا دو سال از روندهای دنیا عقب هستیم.

*آزمایشگاه قوانین و مقررات ایده ناب در بازار سرمایه 

در زمینه مقررات و دستورالعمل‌های دست و پا گیر چطور؟

هامونی: در زمینه راه اندازی آزمایشگاه مقرراتی برای توسعه استارت آپ ها تقریباً همگام با دنیا هستیم که این موضوع با همکاری سازمان بورس به سرانجام خواهد رسید.

در حیطه فعالیت چنین آزمایشگاه‌هایی در دنیا هم اکنون دو یا سه کشور حضور دارند که به تازگی شروع به فعالیت کرده‌اند، اما فرابورس ایران به سرعت خود را به ترند های جهانی رسانده تا این کار انجام بگیرد.

* «وآچار» ایرانی رغیب جدید «اوتوس» فرانسوی

برای سامانه‌های معاملاتی بومی در ایران آیا می‌توان به استارت آپ‌های ایرانی اعتماد کرد؟

هامونی:بحث «وآچار» فرابورس بسیار با اهمیت است. تا امروز وابسته به نرم افزارهای خارجی در زمینه کد نویسی سامانه‌های معاملاتی با قبول رقم‌های هنگف در زمینه فرآیند معاملات و بعد از معاملات بودیم، اما از پارسال با مجوز و اعتمادی که از سوی سازمان بورس اخذ شد، هیات مدیره فرابورس تصمیم گرفت به حیطه سامانه‌های معاملاتی ورود کند.

فرابورس با گردآوری جوان‌های متبحر خواستار تولید محصولی برای نرم افزارهای معاملاتی شد و این در حالی بود که برخی همکاران حتی باز خرید و خانه نشین شده بودند. با دعوت دوباره از آن‌ها گروهی فین تک محور به نام سامانه «وآچار» کلید زده شد و بطور آزمایشی طی شهریور ماه سال گذشته راه اندازی شد.

هم اکنون نیز سامانه آپشن و بازار آی اسپات را می‌توانیم بر روی این بستر بومی راه اندازی کنیم.

از همه مهم تر در اجلاس مسقط که دو ماه قبل برگزار شد همین سامانه «وآچار» در مقابل غرفه بازار نزدک آمریکا که همه بورس‌ها دستاوردهای تکنولوژی خود را رونمایی می‌کنند خودنمایی کرد و برای خارجی‌ها جای تعجب بود که چگونه ایرانی‌ها از این تکنولوژی نیز برخوردارند.

در حال حاضر با کشورهای خارجی نیز که خواستار وآچار هستند در حال مذاکره 

این نرم افزار از چه کشورهایی مشتری پیدا کرده است؟

هامونی: از کشورهای همسایه تا کشورهای جنوب شرق آسیا درخواست‌هایی اعلام کرده‌اند که البته به انعقاد قرارداد منجر نشده هر چند که فرایند کار نرم افزار هنوز تمام نشده است.

در زمینه کد نویسی و نرم افزارهای آی تی حتی فری لنسرها نیز نمونه‌های خارجی را توصیه می‌کنند.

هامونی: به جرات می‌توانم بگویم که ما می‌توانیم. عدم اعتماد به نفس در تکنولوژی که ما باید به خارجی‌ها وابسته باشیم، اکنون بی معنی شده است.

چند نفر ساعت در«وآچار» فرابورس مشغول به کار هستند و چند شغل ایجاد کرده است؟

هامونی: الان بطور مستقیم ۵ الی ۶ نفر و غیر مستقیم ۱۲ نفر به صورت برون سپاری در حال کار هستند که در مجموع ۱۸ متخصص درزمینه آی تی ،مالی و بازار سرمایه هستند.

علاوه بر این در حیطه بازار و نظارت و سایر بخش‌ها نیز به طور تجاری در حال فعالیت هستند. بدون تردید ما می‌توانیم. دانش تکنولوژی‌های بسیار پیشرفته بورس‌های دنیا و متخصصان آن را در اختیار داریم و این یک اسب زین کرده برای بهره برداری بورس‌ها است. امسال بخشی از نرم افزارها و ابزارهای بازار سرمایه به تدریج بر روی «وآچار» سوار خواهد 

این نرم افزار آیا بومی است؟

هامونی:بله ، کاملاً بومی و در اختیار ایرانی‌هاست و هر زمان بخواهیم با هر شکل و فرایندی می‌توانیم آنرا بروز رسانی کنیم و دیگر لازم نیست که منتظر مهندس خارجی باشیم. حتماً هر سامانه‌ای باگ دارد، اما اینکه بازار به یک تیم ایرانی اعتماد کند و تلاش شود که این باگ‌ها برطرف شود، موضوع دیگری است.

شعار حمایت از کالای ایرانی با تکیه بر دانش و تکنولوژی ایرانی محقق می‌شود و اکنون به صادرات دانش رسیده‌ایم.

رسانه‌ها باید کمک کنند که این دانش جا بیفتد و زمینه اعتماد مدیران سنتی به دانش بینان ها فراهم شود. با تجربه عرضه اولیه سهام ۲۰۰ عرضه اولیه در فرابورس باید گفت، بی تردید سامانه جدید معاملاتی ایرانی «وآچار» می‌تواند در این بازار عرض اندام کند و به تدریج وارد بازار سهام شود و به تیم‌های ایرانی این روحیه تزریق شود که این ایده‌ها در ایران می‌توانند موفق باشند.

*استارت آپ هایی که سود ندارند، اما برای خیلی‌ها نان و آب می شود

استارت آپ ها EPS ندارند و شرایط برای سرمایه گذار مخاطره پذیر در بازار OTC که در وال استریت حضور دارد با فرابورس ایران زمین تا آسمان متفاوت است. در زمینه رسانه و فرهنگ هم استارت آپ می‌تواند تعریف شود.در حال حاضر استارت آپ های بسیاری می‌توانند ظهور یابند اما با گرفتاری‌هایی همچون دروازه بسته مجوزها و محدودیت‌های قوانین و مقررات از ارگان‌ها و نهادهای دولتی و خود انتظام از جمله سازمان بورس ،وزارت بهداشت و غیره مواجه می‌شوند.

هامونی: از نگاه  استارت آپ ها ،تقسیم سود بالا در مجامع سالانه شرکت‌های ایرانی رسم خوبی نیست و انتظاری که برخی سهامداران برای تقسیم بالای سود از شرکت‌ها دارند، باید برچیده شود.

استارت آپ هایی که الان بزرگ شده و در حال کار کردن هستند، سود صفر  دارند و یا حتی زیان ده هستند، اما مدل تجاری B 2 C و شبکه مشتریانی که برای خود راه انداخته‌اند، باعث شکل گیری شبکه‌های چند صد میلیاردی شده که باید ملاک ارزش‌گذاری قرار گیرد.

سؤال من این است که امروز مثلا صداوسیما جدای از املاک آن چقدر می‌ارزد؟ شاید به لحاظ ریالی این ارگان سود آن چنانی نداشته باشد، اما سرمایه گذارانی که می‌خواهند صدا و سیما را خریداری کنند، حاضر هستند چند هزار میلیارد تومان بابن سهام آن بپردازند؟ چون صدا و سیما مخاطب و نت ورک دارد این سرمایه گذاران حاضرند پول بدهند.

اگر آمازون یا اپل چند صد میلیارد دلار قیمت گذاری می‌شوند، بواسطه سودآوری آن‌ها و یا به خاطرمجمع و سهامدار آن‌ها صرفاً نیست، بلکه بخاطر ( network marketing ) و شبکه ای است که ایجاد شده و در حال قیمت گذاری است.

قرار نیست استارت آپ ها صرفاً برای تقسیم سود بالا ایجاد شوند، بلکه از بازدهی کل و بزرگ‌تر شدن آن‌ها و افزایش قیمت سهام در بازار باید سرمایه گذار لذت ببرد، نه اینکه سود در شرکت خلق و در مجمع دوباره تقسیم و به تبع آن اندازه شرکت کوچک شود.

این رسم بدی است که ۹۰ یا ۸۰ درصد سود شرکت باید در مجامع سالیانه سهامداران تقسیم شود . بهترین اقدام انباشته شدن سود برای اجرای طرح‌های توسعه ای است. شاید بتوان قانونی را به مجلس پیشنهاد داد که اگر شرکت‌ها از سود انباشته افزایش سرمایه بدهند، از مالیات معاف شوند.

بسیاری از کشورها این اقدام را داشته‌اند و اگر در توسعه شرکت آن را دخیل کنند، معاف از مالیات هستند. این موضوع می‌تواند به جهش بازارها و شرکت‌ها بیانجامد و انگیزه ای جدید را در بازار فراهم 

*بودن یا نبودن تلگرام، مسئله این است

در حوزه کسب و کارهای نوپا و کمک به بقای آن‌ها آیا با فیلترینگ شبکه پیام رسان تلگرام موافق هستید ؟ الان برای یک اپلیکیشن ایرانی امکان پشتیانی پیوسته وجود دارد، اما همواره تبلیغ پیام رسان‌های داخلی می‌شود.

هامونی: امروز اگر دی جی کالا ایرانی نبود در مقابل استارت آپ های خارجی مثل آمازون و علی بابا و غیره نمی‌شد ایستاد و یا اگر اسنپ و تپ سی وجود نداشتند، باید با اوبر آمریکایی یا اپ های چینی و هندی کارمی کردیم.

تلگرام نیز چون پیام رسان داخلی نداشتیم یا حمایت چندانی نبوده، توانسته در میان مردم جا بیافتد. من خودم از چند ماه قبل از پیام رسان داخلی «بله» استفاده می‌کنم و در عین حال قبوض و کارهای بانکی خودم را انجام می‌دهم و یا شارژ ساختمان را پرداخت می‌کنم .