مزایا و معایب رشد سریع تکنولوژی در زندگی امروزی چیست؟
نوپانا: تصور زندگی کنونی بدون استفاده از اینترنت و گجتهای مختلف دشوار است. آنها عضو جداییناپذیر فعالیتهای روزمره ما هستند، و گذراندن یک روز بدون گوشی هوشمند و اینترنت بسیار سخت بهنظر میرسد. با این سرعت پیشرفت تکنولوژیهای جدید، تمام فیلمهای تخیلی گذشته را میتوان در دنیای واقعی مشاهده کرد.
خیلیها این مسئله را هشداری با محوریت تغییر در ویژگیهای انسانی و همچنین کم شدن مشاغل میدانند. باوجود این سرعت بالای رشد، در زمینه تاثیر این تکنولوژیها روی سلامت جسمی و ذهنی تحقیقات کمی انجام شده است. یعنی تنها چیزی که میدانیم این است که باید برای داشتن زندگی بهتر تلاش کنیم و از این ابزار استفاده کنیم.
مانند هر عامل دیگری، تکنولوژی، بسته به نوع استفاده ما هم مزایا و هم معایبی دارد. بازی کردن مداوم با کامپیوتر و یا ساعتها خیره شدن به صفحه گوشی یا تبلت، ممکن است کاملا مضر بوده و باعث اعتیاد شود. اما از طرفی، تکنولوژی برای زندگی بهتر و نیز سوق دادن ما به سمت اهداف تازه میتواند مفید باشد.
یکی از بارزترین مثالها در این زمینه، دستگاههای تردمیل است. دستگاههایی در خانه یا باشگاهها که هرکسی را ترغیب میکند از رختخواب جدا شود و برای سلامت بیشتر ورزش کند. همه میدانیم ورزش کردن برای هرکسی مفید است، اما از حرف تا عمل فاصله زیادی است و ما میتوانیم صد دلیل برای انجام ندادن آن بیاوریم. پس میتوان گفت تکنولوژی هوشمند مانند جادو عمل میکند و ما را برای انجام این کار و بهتر و بهتر شدن خودمان ترغیب میکند.
مانند پلههای پیانویی که به جای آسانسور، مردم را به استفاده از پلهها جذب میکنند، تردمیلها با امکانات هوشمند خود مردم را به انجام ورزش در محیطهای صمیمی ترغیب میکند. در کل راحتتر و جذابتر کردن فرآیند ورزش، کاری است که این دستگاهها با استفاده از هوش مصنوعی و ایجاد امکانات بیشمار، انجام میدهند.
در ظاهر این تکنولوژیها زندگی را راحتتر و از ما شخصیت بهتری میسازند؛ اما همانطور که گفته شد این ابزار معایبی نیز دارند. سادهترین آنها وابستگی ما به آنهاست.
در تحقیقی که روی 20 هزار نفر انجام شده است، کارشناسان به این نتیجه رسیدهاند که استفاده روزانه از این ابزارها روی تمرکز و خوداتکایی تاثیر منفی میگذارد. در سطح اجتماعی مسئلهای به نام «ذهنیت ابزاری» بهوجود میآید که بر اساس آن، استفاده زیاد از این ابزار باعث میشود مردم به سمت عادت و سازگار شدن با این مدل ذهنیت بروند.
این فرهنگ ابزاری باعث میشود مردم همیشه و در هر موقعیت بهدنبال بهرهوری مادی و فوری باشند. در نتیجه ممکن است شاهد کمرنگتر شدن ارزشهای انسانی باشیم.
در هر دو بُعد، یعنی مزایا و معایب تکنولوژی، نظرها و نمونههای بسیاری میتوان بیان کرد. این دو اشاره کوتاه، برای تبیین ضرورت کار بیشتر در این حوزه آورده شدهاند.
درنتیجه به نظر میرسد که فعلا در مورد تاثیر تکنولوژی بر شخصیت انسان، مهمترین نکته نوع استفاده از این ابزار باشد. زیرا همانطور که اشاره شد، تکنولوژی، به بخشی جداییناپذیر از زندگی ما تبدیل شده است. همزمان با بهبود شیوه استفاده، لازم است تحقیقات روانشناختی و فرهنگی دقیقتری در این حوزه انجام شود.