فناوری‌هایی که الگوی مصرف انرژی را متحول می‌کنند

فناوری‌هایی که قرار است رویاهای ما را به حقیقت پیوند بزنند، چندان هم دور از دسترس نیستند و در آینده‌ای نزدیک، این چشم‌اندازها به کارهایی عادی و روزمره تبدیل می‌شوند.

نوپانا: چه می‌شود اگر بتوانید به راحتی از هوای بیابان آب بنوشید، بدون اینکه لازم باشد برای این کار الکتریسیته زیادی را از شبکه خطوط برق مصرف کنید یا یک دکتر بتواند بدون استفاده از حتی یک خراش، از بافت مشکوک به سرطان نمونه‌گیری کند؟ فناوری‌هایی که قرار است این رویاها و دیگر رویاهای ما را به حقیقت پیوند بزنند، چندان هم دور از دسترس نیستند. در واقع متخصصان پیش‌بینی می‌کنند طی چند سال آینده این چشم‌اندازها به کارهایی عادی و روزمره تبدیل شوند.

در سلسله مطالب پیش رو*، ۱۰ مورد از چنین فناوری‌های شگفت‌انگیز و نوظهوری، انتخاب و بررسی شده‌اند:

قسمت هشتم: طراحی پایدار الگوی جامعه؛ صرفه‌جویی در مصرف انرژی

در دهه‌ گذشته، ساخت و تغییر کاربری خانه‌های قدیمی به منظور کاهش مصرف انرژی و آب رشد بی‌سابقه‌ای داشته است؛ اما استفاده از روش‌های توسعه سبز می‌تواند رویکرد بهتری باشد. به‌اشتراک‌گذاری منابع و زیرساخت‌ها باعث کاهش تولید زباله و تغییر کاربری محلات فقیرنشین و متوسط باعث صرفه‌جویی می‌شوند؛ همچنین تکنولوژی‌های مدرن را در اختیار افرادی قرار می‌دهند که به صورت معمول از آنها بی‌بهره هستند. تمرکز بر اصلاح و بهبود محلات باعث افزایش پیچیدگی برنامه‌ریزی می‌شود، اما این مزیت را هم به دنبال دارد که ساخت خانه‌هایی مناسب و بسیار پاک‌تر از قبل را ممکن می‌کند.

یکی از نمونه‌های موفق در این زمینه، پروژه‌ «اوکلند اکوبلاک» است که شخصا آن را در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی و با همکاری هریسون فراکر، استاد معماری و طراحی شهری پیش می‌برم**. این یک پروژه‌ میان‌رشته‌ای است که طراحی شهری، مهندسی، علوم اجتماعی و سیاست‌گذاری شهری،‌ ایالتی و کشوری، همچنین دانشگاه، صنایع خصوصی، سازمان‌های مردمی و غیرانتفاعی را هم در بر می‌گیرد. این پروژه که با جزییات دقیق طراحی شده اما هنوز به مرحله‌ عمل در نیامده است، حدود ۳۰ تا ۴۰ خانه‌ قدیمی را در یک محله‌ فقیرنشین و قدیمی در نزدیکی پل گلدن‌گیت در کالیفرنیا نوسازی می‌کند. هدف، استفاده از تکنولوژی‌های مدرن برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و آب و انتشار گازهای گلخانه‌ای است. ما انتظار داریم که صرفه‌جویی حاصل‌شده بتواند سریعا هزینه‌های زیرساخت‌ها را جبران کند و همزمان، منجر به راحتی و امنیت بیشتر ساکنین شود.

از دیدگاه انرژی، ما از پنل‌های خورشیدی در تمامی خانه‌ها استفاده می‌کنیم که انرژی را مستقیما به سیستم توزیع انرژی خانه می‌فرستند. در این محله از خودروهای مشترک الکتریکی استفاده می‌شود که برای آنها بیش از ۱۰ پمپ در نظر گرفته شده است. این اقدامات باید مصرف برق سالانه را بیش از ۵۰ درصد کاهش دهد و انتشار دی‌اکسید کربن را به صفر برساند؛ چنین نتیجه‌ای بسیار ارزشمند خواهد بود، آن هم با در نظر گرفتن این نکته که بیش از یک چهارم از گازهای گلخانه‌‌ای منتشر شده در آمریکا مربوط به خانه‌های شخصی می‌شود.

آژانس حفاظت از محیط‌زیست تخمین می‌زند که مصرف آب نزدیک به ۵۰ درصد از مسکن‌های کالیفرنیا صرف آبیاری حیاط و  باغ‌ها می‌شود. تخمین ما هم نشان می‌دهد که طراحی جدید و سیستمی «اکوبلاک» باعث کاهش مصرف آب تا ۷۰ درصد می‌شود. ما فاضلاب توالت‌ها و آب کثیفی را که در ناودان‌ها جاری می‌شود یا خروجی ماشین لباسشویی است، تصفیه می‌کنیم. آب تصفیه‌شده صرف آبیاری فضای سبز می‌شود. آب باران هم جمع می‌شود تا به مصرف توالت‌ها و شوینده‌ها برسد و از واشرها و شیرهای بهتر و کارآمدتر استفاده خواهیم کرد. همچنین زباله‌ خشک به مصرف تولید کود خواهد رسید.

فارغ از الگویی برای توسعه‌ پایدار، پروژه‌ «اوکلند اکوبلاک» شغل خانه‌سازی بومی ایجاد می‌کند و باعث احیای جامعه خواهد شد. اگر پروژه همان‌طور که انتظار می‌رود موفق باشد، تبدیل به الگویی برای سایر نقاط آمریکا و کشورهای دیگر نیز می‌شود. تا به امروز گروه‌های بسیاری از اروپا، آفریقای شمالی و آسیا نسبت به این پروژه ابراز علاقه کرده‌اند که این نشان‌دهنده‌ میزان توجه به جوامع و بازطراحی آنها به جای تمرکز روی ساختمان‌های منفرد است.

(همچنین بخوانید: سنجش مسئولیت‌پذیری اجتماعی کسب‌وکارها)

* قسمت‌های مختلف این مطلب، حاصل همکاری مجله‌های معتبر Scientific American و World Economic Forum’s Expert Network است.

** این نوشته بر اساس یادداشتی از دنیل ام. کامن است.