هوش مصنوعی در خدمت حفظ اسناد ملی ایران

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از سرمایه گذاری این سازمان برای حمایت و فراخوان استارتاپ‌های هوش مصنوعی و داده در زمینه دیجیتال سازی محتوا خبر داد.

نشست خبری رویداد کارآفرینی ویتا ظهر امروز (چهارشنبه ۲۹ خرداد) با حضور مظفر پاسدار، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، بابک زنده دل نوبری، مدیرکل برنامه ریزی و نظارت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمدرضا قبادی، مدیرعامل شتابدهنده نوین تک و جمعی از اصحاب رسانه در محل سالن همایش های کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

مظفر پاسدار در این نشست خبری به تشریح این رویداد تخصصی در حوزه هوش مصنوعی و داده که از ۱۴ تیر الی ۱۱ مرداد برگزار می شود، پرداخت.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: «از چند سال قبل یک نیازی در این سازمان براساس مطالبه پژوهشگران و برحسب وظایفی که مجلس و دولت به این سازمان تکلیف کرده است، احساس شده است و آن نیز تهیه منابع دیجیتال است که سازمان در این حوزه باید سرمایه گذاری کند.»

پاسدار تصریح کرد: «اگر در سال ۶۹ هدف نخست وظیفه گردهم آوری، حفاظت و فراهم آوری اطلاعات مطرح بود امروزه این موارد در قالب منابع دیجیتال وجود دارد که باید منابع فارسی را از دیگر کشورها نیز پردازش و حفاظت ان صورت پذیرد.»

وی عنوان کرد: «کمیت حوزه دیجیتال  نیز نسبت به نسخ خطی رشد چشمگیری داشته است و باید برای تقویت این نوع خدمات از فناوری های جدید استفاده کنیم.»

پاسدار گفت:‌ «براساس دستوری که ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سال قبل داشتند یک کارگروهی برای تدوین سند سازمانی در حوزه دیجیتال سازی جهت سرویس دهی بهتر و براساس تکالیف مجلس و دولت، صورت پذیرفته تا سازمان بتواند وظایف خود را به خوبی اجرا کند.»

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: «در این مقوله یکی از مهمترین حوزه ها، مبحث هوش مصنوعی برای پردازش است، که براین اساس همه نیازهای سازمان احصار شده است.»

پاسدار ادامه داد: «به هر حال باید بپذیریم که بخش دولتی، ظرفیت و محدودیت های دارد و نیاز به همراهی و حمایت بخش خصوصی از جمله استارت تاپ ها وجود دارد تا بتوان بخشهای از این چالش ها را مرتفع و با استفاده از ظرفیت آنها، خدمات جدیدی برای پژوهشگران و اعضای کتابخانه ملی فراهم شود.»

وی بیان داشت: «در همین راستا موضوع طرح تحول سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برای توسعه یک اکوسیستم در کسب و کارهای نوین نیز در زمینه تولید محتوا تعریف شده است.»

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: «در بحث کسب و کارهای نوین یکی از نکات مهم، دسترسی به محتواهای فارسی در قالب وب و دیجیتال سازی است که باید در اختیار استارت تاپ ها قرار گیرد، براین اساس یکی از وظایف سازمان، این است که بتوانیم هر چه بیشتر منابع بیشتری در قالب دیجیتال اطلاع رسانی کنیم که برای تکمیل این پروژه با همراهی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مذاکره با صندوق شکوفایی و نوآوری اقدام شده است.»

پاسدار با اشاره به اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به عنوان یکی ازاضلاع دولت باید از تصدی گری پرهیز کند، تصریح کرد: «براین اساس شرکت های سرمایه گذاری خصوصی در این عرصه می توانند کمک شایانی کنند، و سازمان نیز در این راستا برای تحول دانش بنیان خود تدارک لازم را دیده است تا بتوانیم نخستین مرحله این پروژه را در قالب رویداد ویتا برگزار شود.»

وی با اشاره به برگزاری پروژه لیبتک با همکاری شتابدهنده نوین تک عنوان کرد: «تمرکز در این پروژه در گام نخست برای رفع کاستی ها و نیازهای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران جهت خدمات بهتر به اعضا و مخاطبین این سازمان است.»

پردازش و دسترس پذیر کردن حجم انبوه داده های کتابخانه ملی با بهره بردن از هوش مصنوعی

در ادامه بابک زنده دل نوبری در تشریح این رویداد تخصصی در حوزه هوش مصنوعی و داده که از ۱۴ تیر الی ۱۱ مرداد برگزار می شود، اظهار کرد: «براساس واقعیت موجود میزان آمار منابع دیجیتال، از گیگابایت به ترابایت و پتا‌بایت افزایش یافته است.»

وی در تشریح بیشتر ادامه داد: «براساس آمارارزشیابی ها در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سال ۹۷، بیش از یک میلیارد برگ ارزشیابی صورت گرفته است که ۷۰ میلیون برگ آن به عنوان سند  به آرشیو ملی ایران منتقل شده تا به عنوان حافظه اداری کشور برای آیندگان حفظ شود.»

زنده دل با اشاره به میزان بالای تولید اسناد دیجیتال در کشور که تخمین زده می شود سالانه برابر با ۳۵۰ ترابایت  باشد، تصریح کرد: «برای پردازش هر برگ سند، نیروی انسانی و هزینه زیادی نیاز است که همین امر، اهمیت استفاده ازهوش مصنوعی را افزایش می دهد.»

مدیرکل برنامه ریزی و نظارت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با اشاره به آمارهای چاپ کتاب براساس اطلاعات خانه کتاب، بیان داشت: «در سال ۷۷ بالغ بر ۱۷ هزار و ۳۰۰ کتاب و همچنین در سال ۸۷ بالغ بر ۵۷ هزار کتاب و در سال ۹۷ بالغ بر ۱۰۱ هزار کتاب منتشر شده است که با بررسی روند بیست ساله مشخص است که آمار انتشار کتاب ۶ برابر شده است.»

زنده دل در تشریح حجم کارهای پردازش در این سازمان توضیح داد: «براین اساس برای هر کتاب باید کتابخانه ملی، فهرست نویسی انجام دهد تا بر اساس ماموریت ملی خویش بانک کتابشناسی را تکمیل و بروزرسانی نماید.  که متعاقبا نیاز به نیروی انسانی و بودجه قابل توجهی است، همچنین باید حجم مقالات و پایان نامه ها نیز پردازش شود و در کناراین موارد در مخازن سازمان حدود ۱۲۰ هزار مجلد نشریه  شامل ۴ میلیون شماره  نگهداری می شود که ارزش افزوده پنهان این داشته ها بسیار است که یکی از مهمترین چالشها پردازش این حجم از داده ها است.»

وی با پراهمیت برشمردن پروژه عظیم دیجیتال سازی که نیازمند راهکارهای هوشمندسازی است افزود: «یکی از مهمترین داشته‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نسخ خطی ارزشمند آن است که تعداد آن بیش از ۹۰ هزار نسخه است و هریک بخشی از تاریخ را بازگو می‌کنند. از این تعداد ۳۹ هزار نسخه به صورت دیجیتال در دسترس عموم قرار دارد و مابقی نیز که دارای ارزش افزوده بسیاری هستند نیازمند به استفاده از هوش مصنوعی برای پردازش، متن کاوی و دردسترس قراردادن هستند.»

زنده دل با اشاره به ۲۴۰ هزار پایان نامه دیجیتال، ۱۵۰ هزار سند آرشیوی دیجیتال، یک میلیون پرونده فهرست نویسی شده درتهران ومراکز استانی و منطقه ای و ۳۸ هزار عکس فهرست نویسی شده دیجیتال در سازمان اسناد و کتابخانه ملی افزود: «هم اکنون چهارمیلیون و ۶۰۰ هزار فایل بر روی سامانه منابع دیجیتال این سازمان قرار دارد و براساس اطلاعات موجود،  بانک کتابشناسی ملی، ماهیانه ۳۵۰ هزار بار مورد استفاده قرار می گیرد.»

مدیرکل برنامه ریزی و نظارت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تصریح کرد: «بنابراین کنترل، پردازش و در دسترس قراردادن چنین حجمی از اطلاعات و اسناد نیاز به استفاده از هوش مصنوعی و فناوری دارد که امیدواریم با راه اندازی اکوسیستم لیبتک در کشور مورد استفاده جوانان و کارافرینان قرار گیرد.»

زنده دل خاطرنشان کرد: «همچنین برای اطلاع رسانی «رویداد ویتا» سعی کردیم مخاطبین خاص این حوزه را از بین اعضای سازمان اسناد و کتابخانه ملی که در رشته های IT، هوش مصنوعی و کامپیوتر فعال هستند، با ارسال پیامک  ایمیل و دعوتنامه اطلاع رسانی کرده و فراخوان این رویداد نیز برای ۲۶ دانشگاه مرتبط با این حوزه از جمله دانشگاه های تهران، شریف، امیرکبیر و بسیاری دیگر از موسسات آموزش و پژوهش ارسال شده است. ضمن آنکه علاقمندان می توانند با مراجعه به وبگاه این رویداد www.vitaevent.ir اطلاعات تکمیلی را در این خصوص دریافت نمایند.»

فرصتی طلایی از سوی کتابخانه ملی برای متخصصین هوش مصنوعی و داده

محمدرضا قبادی، مدیرعامل شتابدهنده نوین‌تک در نشست خبری رویداد کارآفرینی ویتا، در تشریح این رویداد تخصصی در حوزه هوش مصنوعی و داده که از ۱۴ تیر الی ۱۱ مرداد برگزار می شود، اظهار کرد: «زیست بوم کارآفرینی و هوش مصنوعی، حوزه جوانی در ایران است فارغ از آنکه سابقه آن در دنیا به دهه ۵۰ برمی گردد.»

وی با اشاره به سابقه ۷۰ ساله زیست بوم کارآفرینی و هوش مصنوعی در دنیا به نرخ شکست بالای این نوع سرمایه گذاری پرداخت و گفت: «در حوزه هایتک به جز ریسک کارآفرینان، ریسک تکنولوژی نیز وجود دارد و بسیاری از استارت تاپ ها نیز با عدم سرمایه گذاری مواجه هستند و سرمایه گذاری در این مسیر برای رسیدن به بلوغ طولانی است بطوریکه ۷۳ درصد استارت تاپ‌ها در طول ۱۰ سال شکست می خورند.»

قبادی افزود:‌ «این رویداد از تاریخ ۱۴ الی ۱۱ مردادماه در دو مرحله برگزار خواهد شد. در ابتدا با توجه به محدودیت‌های رویداد، افراد ثبت‌نامی توسط تیم داوری رویداد بررسی و حدود ۶۰۰ نفر برای پیش رویداد تاریخ ۱۴ تیر انتخاب خواهند شد و از جزئیات و چالش های رویداد مطلع می شوند. پس از یک هفته  و ارسال طرح‌های اولیه پیشنهادی توسط شرکت‌کنندگان، تیم داوری متشکل از نمایندگان کتابخانه ملی، نوین‌تک، اساتید دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و جمعی از متخصصین مدعو طرح‌ها را بررسی کرده و حدود ۳۰ طرح برتر (۱۵۰ نفر) برای رویداد اصلی انتخاب می‌شوند.»

وی تصریح کرد: «رویداد اصلی در تاریخ‌های ۲۷ و ۲۸ تیر و ۳ و ۴ مرداد است که در این مدت فضای کار به همراه زیرساخت‌های مربوطه در اختیار تیم‌ها قرار می‌گیرد. همچنین در مدت رویداد کارگاه‌های جانبی در زمینه‌های هوش مصنوعی، داده و توسعه کسب وکار برگزار شده و همچنین مربیان متخصص در این زمینه‌ها حضور خواهند داشت و در نهایت در تاریخ ۱۱ مرداد در مراسم اختتامیه تیم ها دستاوردهای خودشان را تا به آن لحظه نمایش می‌دهند.»

مدیرعامل شتابدهنده نوین تک با اشاره به مخاطبین این رویداد برای حل چالش های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت:‌ «کتابخانه ملی لیستی حاوی از بیش از ۳۷ چالش جذاب را منتشر کرده و علاقمندان می‌توانند اقدام به حل این چالش‌ها کرده  و در طول مسیر از راهنمایی‌ها و زیر ساخت‌های این مرکز و همچنین مربیان تخصصی نوین‌تک بهره مند شوند و در نهایت در صورت ایجاد راهکار مناسب با کتابخانه ملی وارد همکاری شوند.»

وی به تکمیل زنجیره ارزش منتهی به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز گریزی زد و افزود: «وجود حجم عظیمی از داده‌های تاریخی و رسمی کشور موقعیتی برای ایجاد کسب وکارهای مربوط به این زمینه را فرآهم می‌آورد و تیم‌ها می‌تواند با در اختیار گرفتن نمونه‌هایی از این اطلاعات کسب وکارهای خود را طراحی و ایجاد کنند و در صورت موفقیت در این زمینه نوین‌تک و کتابخانه ملی می‌توانند به عنوان حامی و سرمایه‌گذار در ادامه مسیر توسعه کسب کار تیم‌ها، آنها را همراهی کنند.»

قبادی با تاکید بر فرصتی طلایی جهت متخصصین هوش مصنوعی و داده در این رویداد گفت: «یکی از چالش‌های اصلی توسعه کسب وکارهای هوش مصنوعی و داده‌کاوی، نبود داده‌های فارسی در فرمت و حجم مناسب است و کتابخانه ملی با در اختیار قرار دادن میلیون‌ها رکورد داده در بیش از ۱۰ دسته مختلف، فرصتی مناسب برای توسعه‌دهندگان در این زمینه قرار می‌دهد و تیم‌های موفق شانس جذب سرمایه از این مجموعه و همچنین حضور در شتابدهی شتابدهنده نوین تک را خواهند داشت.»

وی با بیان اینکه خروجی رویداد برای تیم‌ها بسته به نوع و زمینه فعالیت آنها یک یا چند نوع از مواردی از جمله ایجاد بستر همکاری به صورت پروژه‌ای با کتابخانه ملی، خرید محصول نهایی توسط کتابخانه ملی و حضور در دوره شتابدهی شتابدهنده نوین‌تک و جذب سرمایه برای ادامه فعالیت تیم‌ها خواهد بود.

گفتنی است، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به عنوان بزرگترین پایگاه اطلاعاتی ایران تصمیم گرفته است منابع خود را در اختیار علاقمندان به کار آفرینی و تکنولوژی به خصوص متخصصین داده و هوش مصنوعی قرار دهد تا این منابع بتواند موقعیتی برای ایجاد کسب وکارهای نوین و همچنین خلق تکنولوژی های جدید در خصوص رفع نیازهای این مجموعه و مجموعه‌های مشابه، ایجاد کند.

در این راستا سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با همکاری شتابدهنده نوین تک و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان فناوری اطلاعات و مرکز نوآوری دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران؛ رویداد کارآفرینی ویتا را برگزار می‌کند  و علاقمندان می‌توانند برای اطلاع بیشتر به وبگاه vitaevent.ir  مراجعه و یا با شماره ۸۶۰۸۶۹۸۰ تماس حاصل کنند.

رویداد ویتا از تاریخ ۱۴ تیرماه تا ۱۱ مردادماه در دو مرحله برگزار خواهد شد. در ابتدا با توجه به محدودیت‌های رویداد، افراد ثبت‌نامی توسط تیم داوری رویداد بررسی و حدود ۶۰۰ نفر برای پیش رویداد تاریخ ۱۴ تیر انتخاب خواهند شد و از جزئیات و چالش های رویداد مطلع می گردند. پس از یک هفته  و ارسال طرح‌های اولیه پیشنهادی توسط شرکت‌کنندگان، تیم داوری متشکل از نمایندگان کتابخانه ملی، نوین‌تک، اساتید دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و جمعی از متخصصین مدعو طرح‌ها را بررسی کرده و حدود ۳۰ طرح برتر (۱۵۰ نفر) برای رویداد اصلی انتخاب می‌شوند.