در این یادداشت با نگاه به پنج نکته از بیانات رهبر انقلاب، اهمیت حمایت از ظرفیتهای داخلی «اقتصاد دیجیتال» را بررسی خواهیم کرد.
نوپانا: كسبوكارهای نوپا و شرکتهای دانشبنیان و فناوریمحور استارتآپی در سالهای اخیر بی هیچ ادعایی و بدون چشمداشت، توانستهاند بركات و خدمات متعددی برای اقتصاد كشور به ارمغان بیاورند. اشتغالزایی گسترده، جذب و حفظ نخبگان، تولید ثروت از دانش و فناوری و ظرفیتهای موجود داخلی، توسعه صنعت و رشد صادرات غیرنفتی و توسعه خدمات، بخش اندكی از این دستاوردها است.
اما نکته مهم اینجاست که بسیاری از موفقترین کارآفرینان و فعالان استارتآپی کشور، فعالیت خود را در بدترین شرایط ممکن و در روزهایی که بیشترین تحریمهای تاجوانمردانه بینالمللی در حال اجرا بود، شروع کردهاند.
آنها امروز نیز متاسفانه بیشترین هجمهها را از داخل و خارج متحمل می شوند؛ اما بخش قابل توجهی از هجمههای متعدد علیه شرکتهای بزرگ و موفق استارتآپی ایرانی که از خارج از مرزها هدایت میشوند، نشان میدهد که دشمن برای کسبوکارهای تکنولوژیک داخلی برنامه دارد.
۱- دشمن واقعی کجاست؟
وقتی صحبت از دشمن میشود، توجه به دشمن مستقر خارج از مرزهای کشور در اولویت قرار دارد. ریشههای دشمن اصلی و واقعی را باید بیرون از مرزها جستوجو کرد: «غفلت از دشمن بیرونى، خطاى راهبردى عظیمى است که ما را دچار خسارت خواهد کرد.خب، باید دشمن را شناخت، دید - حالا [اینکه] شما میگویید برخوردمان با دشمن اینجور باشد، آنجور نباشد، بحث دیگرى است - دشمنىِ او را باید فهمید، نقشه او را باید تشخیص داد. یکى از نقشههاى مهمّ دشمن، متوقّف کردن حرکت علمى در کشور است. (رهبر انقلاب ۱۱ تیر ۱۳۹۳ در دیدار با اساتید دانشگاهها)»
۲- جنگ واقعی چیست؟
گرچه افزایش توانمندیهای دفاعی و نظامی در برابر حرکتهای خصمانه دشمنان خارجی از اولویتهاست اما اکنون و در شرایط حاضر وقتی صحبت از جنگ میشود، یکی از مسائل مهم و قابل توجه جنگ اقتصادی است. در چنین شرایطی قطعا اقتصاد دانشبنیان و فناوریمحور و از نگاهی دیگر «اقتصاد دیحیتال» را باید مورد توجه ویژه قرار داد و نباید از حرکت دشمن علیه این ظرفیتها غفلت کرد زیرا: «جنگ واقعی جنگ اقتصادی است، جنگ واقعی تحریم است، جنگ واقعی گرفتن عرصههای کار و فعّالیّت و فنّاوری در داخل کشور است؛ این جنگ واقعی است. ما را به جنگ نظامی متوجّه میکنند تا از این جنگ غفلت کنیم. (رهبر انقلاب ۲۷ بهمن ۱۳۹۷ در دیدار با مردم آذربایجان شرقی)»
۳- برنامه دشمن خارجی چیست؟
دشمن قطعا نقشههای متعددی دارد و همواره در حال فعالیت است. اما برنامه اصلی دشمن مشخص است؛ توانمندیهای داخلی متوقف شوند یا از بین بروند یا دست کم از رشد آنها جلوگیری شود: «من حالا در یک جمله کوتاه اگر بخواهم عرض کنم، برنامهی دشمن این است که توانمندیهای جمهوری اسلامی را متوقّف کند؛ یا از بین ببرد یا اقلاًّ از رشد آنها جلوگیری کند؛ این برنامه دشمن است. ما باید چهکار کنیم؟ ما باید تا آنجا که میتوانیم توانمندیها را افزایش بدهیم. بنده بارها در این جلسه و جلسات گوناگون دیگر در این چند سال تکرار کردهام: باید کشور قدرتمند بشود؛ یعنی همین توانمندیهای گوناگون را باید افزایش بدهد. اگر افزایش دادیم، آنوقت میتوانیم آسوده به مردم بگوییم «مردم! آسوده بخوابید» و خیال خودمان راحت باشد. اگر توانمندیها را افزایش ندادیم، باید در اضطراب به سر ببریم. (رهبر انقلاب ۲۵ خرداد ۱۳۹۵ در دیدار با مسئولان نظام)»
۴- چرا دلسرد کردن خیانت است؟
وقتی در شرایط جنگ اقتصادی هستیم، ایجاد جریان ناامیدی و دلسردی در داخل کشور حرکت و فعالیت بر علیه ظرفیتهای داخلی هشدار قابل توجهی است و یکی از بزرگترین خیانتها به حساب میآید: «آن چیزی که به نظر من هشدار است، خطر است، ما در داخل کشور عناصر دلسردکننده داریم؛ مراقب باشید؛ مسئولین مراقب باشند. چهجوری دلسرد میکنند؟ موجودیها را نفی میکنند. هرکس بکند، خیانت است. مدیری انجام بدهد، خیانت است؛ استادی انجام بدهد، خیانت است؛ نویسنده روزنامه و مجلّهای انجام بدهد، خیانت است؛ خیانت به کشور است، خیانت به ناموس ملّی است. (رهبر انقلاب ۲۲ مهر ۱۳۹۴ در دیدار شرکتکنندگان همایش نخبگان فردا)»
۵- چرا باید به توانمندیهای داخلی متکی باشیم؟
وقتی میخواهیم تبدیل به یک کشور مقتدر شویم که از هیچ حرکت دشمن هراس ندارد و به وضوح رشد و توسعه را تجربه میکند باید توانمند باشیم و به قدرت تکیه کنیم. اما اقتدار واقعی در تکیه کردن و پشتگرم بودن به توانمندیهای داخلی است نه واگذاری میدان به خارجیها: «آیا بیست سال بعد ما ایرانی با این خصوصیّاتی که عرض میکنم میخواهیم؟ ایران مقتدر؛ بیست سال بعد ایرانی مقتدر [میخواهیم]؛ مقتدر، یعنی از تهدید دشمنان ریز و درشت احساس هراس نکند، احساس واهمه نکند، به اقتدار خودش متّکی باشد؛ ایرانی مقتدر. ایرانی مستقل؛ گاهی یک کشوری احساس هراس هم نمیکند از ناحیه دشمنان بیرونی امّا به اتّکای یک قدرتی؛ مثل کودکی که به اتّکای پدرش احساس امنیّت و قدرت میکند. آیا میخواهیم اینجوری باشیم؟ یا نه، میخواهیم ایرانی باشد که اقتدارش به اتّکای خودش باشد، مستقل باشد، استقلال داشته باشد؟ (رهبر انقلاب ۲۹ خرداد ۱۳۹۵ در دیدار با اساتید دانشگاهها)»
وظیفه ما چیست؟ حمایت یا هجمه؟
برندهای استارتآپی بومی و داخلی از مهمترین ظرفیتهای اقتصادی ایرانی به شمار میروند که در شرایط تحریمهای ناجوانمردانه بینالمللی متولد شده و با تکیه بر همت جوانان و کارآفرینان ایرانی رشد کردهاند. یگانها و نقاط قوت ایران در جبهههای جنگ اقتصادی همین کسبوکارهای آنلاین بومی مثل کافهبازار، دیجیکالا، دیوار، ریحون، علیبابا، اسنپ، الوپیک و ... هستند که توسط کارآفرینان و سرمایهگذارانی از بخش خصوصی تاسیس و تجهیز شدهاند و آماده رزم اقتصادی هستند؛ اما این همه ماجرا نیست. در مقابل عدهای هم وجود دارند که (با نیتهای مختلف و ظاهرا به انگیزههایی مثل رقابتهای اقتصادی، جناحی یا سیاسی یا هرچیز دیگر) همین یگانها را مورد هدف قرار داده و از این موضوع که دشمن واقعی در حال تجهیز پایگاههای خود در منطقه است، غفلت میکنند. در حالی که اکنون جبهههای جنگ اقتصادی بیشتر از اینها نیاز به حمایتهای ملی و همهجانبه دارد. اکنون باید مردم، رسانهها، دولت، مجلس، قوه قضاییه و همه و همه در کنار بخش خصوصی و کارآفرینان استارتآپی قرار بگیرند و همزمان با حمایت همهجانبه، در برابر برچسبها و اتهامات ناجوانمردانه علیه ظرفیتهای داخلی مقابله کنند. در شرایط حساسی هستیم و شناخت دشمن و بررسی فعالیتهای آن به بصیرت همهجانبه نیاز دارد.
(همچنین بخوانید: چرا از دیجیکالاها و کافهبازارها حمایت کنیم؟)