«سرمایهگذاری تخصصی» در حوزه استارتآپها، مهمترین و حیاتیترین نیاز عرصه فعالیت کسبوکارهای نوپا است؛ اما كارشناسان و مسئولان چه نظری درباره این موضوع مهم دارند؟
نوپانا: استارتآپها و «اقتصاد دیجیتال» اکنون بسیاری از چالشهای اساسی را حل کردهاند و توجه به آنها بسیار حائز اهمیت است. این روزها تقریبا بیشتر مردم، مسئولان و کارشناسان از خدمات و مزایای این کسبوکارهای نوپا اطلاع دارند؛ اما باید توجه کرد که «سرمایهگذاری تخصصی» در حوزه استارتآپها، مهمترین و حیاتیترین نیاز این بخش به حساب میآید. در این زمینه، شکلگیری و توسعه شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری داخلی تخصصی یعنی همان سرمایهگذاران جسورانه (به بیانی خطرپذیر یا ویسیها)، شاید بهترین راهحل موجود است.
از طرفی باید دقت کرد که تنها وجود سرمایه هدایت نشده، بدون تخصص یا تجربه لازم مدیریتی، نه تنها اثربخشی چندانی ندارد، بلکه میتواند آسیبهای قابل توجهی را نیز در پی داشته باشد. این در حالی است که شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه به شکل کاملا تخصصی و با تجربه کافی میتوانند سرمایهها را به کارآفرینی و درآمدزایی برسانند.
با توجه به اهمیت آنچه گفته شد، در این مطلب به نظرات كارشناسان و مسئولان درباره سرمایهگذاری تخصصی در حوزه استارتآپها، در گفتوگو با نوپانا میپردازیم.
ویدا سینا، مديرعامل مركز تحقيقات صنايع انفورماتيك:
«حل چالشهای اساسی اقتصاد کشور، امروز بر عهده کسبوکارهای نوپا و بنگاههای تازهکاری است که توانستهاند تحول اساسی در اقتصاد کشور ایجاد کنند. در همین راستا ظهور و شکلگیری شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری تخصصی مثل سرمایهگذاران جسورانه یا همان ویسیها در کشور بسیار مفید و ضروری است.»
محمدحسین برخوردار، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران:
«دولت بهتر است برای تامین مالی صندوقهای سرمایهگذاری تخصصی، مداخله مستقیم نکند و با میدان دادن به بخش خصوصی یا از طریق سازمان بورس، سرمایههای لازم را جمعآوری کند تا غیرمستقیم به پیشرفت استارتآپها کمک شود.»
حیدر مستخدمین حسینی، معاون وزیر اقتصاد پیشین:
«برای سرمایهگذاری پایهای در بانکها چارچوب مشخصی تعریف نشده است و لازم است که در برنامههای توسعه کشور، این نوع فعالیتها گسترش یابد؛ چرا که تاکنون بانکها به عنوان محور حمایت از استارتآپها برنامه خاصی در نظر نگرفتهاند و سرمایه صندوقهای جسورانه نیز به تنهایی قادر به پاسخگویی کامل نیاز استارتآپها نیست.
بنابراین نیاز است تا بانکها چارچوب مشخصی برای سرمایهگذاری پایهای و سرمایه در گردش برای حمایت از استارتآپها قرار دهند.»
مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی:
«سرمایهگذاری تخصصی در حوزه استارتآپها، از مهمترین نیازهای اقتصاد کشور است؛ چرا که استارتآپها تاکنون بسیاری از چالشهای اساسی حوزه اقتصاد را بهخوبی حل کردهاند. در همین راستا ظهور و شکلگیری شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری تخصصی مانند سرمایهگذاران جسورانه، بهترین راه حل موجود است.»
پروانه مافی، رییس کمیته کسبوکارهای الکترونیک مجلس شورای اسلامی:
«شرکتهای دانشبنیان تضمینی برای آینده سرمایههای علمی و نخبگان کشور هستند. امروزه اکثر کشورهای توسعهیافته به دنبال بهرهمندی از سرمایههای بومی بالقوه موجود در کشور خود و علاوه بر آنها، به دنبال سرمایههای انسانی و افراد متخصص و آموزشدیده از سایر کشورها بهویژه کشورهای در حال توسعه هستند. در کشور ما تعداد افراد نخبه کم نیستند؛ لذا چنانچه نخبگان کشور در داخل مرزهای خود مورد حمایت قرار نگیرند، این سرمایههای مهم را از دست خواهیم داد.»
اسماعیل شجاعی، مشاور اقتصادی پیشین وزیر ارتباطات:
«عدم راهیابی سرمایهها به کسبوکارهای نوپا ۲ علت اساسی دارد؛ اول این که خدمات بسیاری از کسبوکارهای نوپا نیاز جامعه است و بهطور قطع رفاه جامعه را افزایش میدهد؛ اما از آنجایی که کالا و خدمات مشابه ندارند، سرمایهگذاران زیادی به این بخش ورود نمیکنند.
همین عدم شناخت کافی از حوزه فناوری، احساس ریسک را در این نوع کسبوکارها بالا میبرد. دومین علت این است که بسیاری از این صندوقهای نوآوری که با ریسکهای مسیر آشنایی دارند ضمانتی برای سرمایهگذاران قائل نمیشوند تا آنها دلگرم به سرمایهگذاری در این حوزهها شوند.»
سهراب شرفی، نائبرییس کمیسیون سرمایهگذاری اتاق ایران:
«استارتآپها اکنون به مهمترین عوامل توسعه کشور و حل چالشهای اساسی تبدیل شدهاند؛ ولی سرمایهگذاری تخصصی در حوزه استارتآپها، از مهمترین نیازهای این بخش به حساب میآید. در همین راستا میتوان به ظهور و شکلگیری شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری تخصصی مثل صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه یا همان ویسیها در کشور امیدوار بود که لازمه این امر تقویت و حمایت از چنین صندوقهایی است.»
دکتر عبدالرضا بهادریفرد، معاون توسعه صنعت و اعتباربخشی سازمان فناوری اطلاعات ایران:
«جذب سرمایهگذار خارجی در استارتآپها میتواند علاوه بر ایجاد اشتغال، دستاوردهای بسیاری را به ارمغان آورد. تسریع در توانمندسازی کسبوکارهای نوپا در ایران بهمنظور رقابت با شرکتهای بینالمللی، به انتقال تجربه و فناوریهای بهروز و تراز اول جهانی به شکل فزایندهای نیاز دارد.
از طرفی ماهیت کسبوکارهای نوپا مبتنی بر نوآوری است؛ لذا با جذب سرمایهگذار خارجی این امکان فراهم میشود که فعالان و کارآفرینان این حوزه از طریق افزایش دانش فنی و با کمک تجربه داخلی، تجربه مدیریتی و فناوری خود، فعالیتهای مفیدی را در راستای سیاستهای اقتصادی نظام و عمل به اقتصاد مقاومتی و همچنین حفظ و جذب نخبگان انجام دهند. این شاخصهها موجب میشوند که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و مسئولان دولتی نظرات مثبتی درباره جذب سرمایه خارجی در حوزه استارتآپها به منظور انتقال تکنولوژی و توسعه اقتصادی کشور داشته باشند.»
علی یقطین، رئیس مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه شریف:
«اگر یک شرکت بزرگ در اختیار داشته باشیم و سرمایهگذاری هنگفتی برای آن در نظر بگیریم، به دلیل تحریمهای مختلف و نرسیدن مواد اولیه، شرکت در معرض آسیبهای جدی قرار میگیرد؛ ولی اگر این مبلغ در استارتآپ سرمایهگذاری شود، نه تنها تحریم بر آن اثرگذار نیست، بلکه ورودیهای مختلف برای تجارت وجود دارد؛ بنابراین حمایت از شرکتهای استارتآپی امری ضروری است و نیاز به عزم جدی دولت در تدوین قوانین و همکاریهای سختافزاری، معنوی و حتی ایجاد بازارهای صادراتی احساس میشود؛ لذا توصیه میشود دولت بسترهای لازم را برای توسعه فضای استارتآپها فراهم کند.»
صادق بشیری، عضو انجمن حمایت از حقوق مصرفکنندگان:
« امروزه آحاد جامعه بر این امر واقف هستند که اعتلای ایران در گرو وضعیت اقتصادی است و کسبوکارهای نوپا تاکنون کمک زیادی به رونق بخش اقتصادی جامعه کردهاند. حمایتهای مالی اقتصاد بینالمللی نیز پیشگام در این امر هستند. از سوی دیگر لازم به یادآوری است که کسبوکارهای سنتی نیاز به همکاری بانکها جهت تسهیلات مالی داشتند، اما ساختار کسبوکارهای نوین به گونهای است که بدون نیاز به کمکهای مالی و بیشتر با حمایتهای صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه که به ریسکهای مختلف آشنا هستند و استارتآپها را در رسیدن به هدف موردنظرشان یاری میدهند، فعالیت میکنند.»
( همچنین بخوانید: برای پیشرفت و توسعه استارتآپها، به حمایتهای سرمایهای از ویسیها نیاز داریم)