چه زمانی سراغ یک استارت‌آپ برویم؟

قبل از اینکه به یک کسب‌وکار نوپا بپیوندید، این پنج سؤال را از خود بپرسید.

نوپانا به نقل از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران^*: در دو دهه گذشته، در سه شرکت استارت‌آپی کار کرده‌ام. اولین شرکت خوب بود، دومین شرکت از هم فروپاشید و سومین شرکت نیز Yelp بود.

این شرکت در سال 2004 برای کمک به کاربران جویای مشاغل بزرگ محلی تأسیس شد. مشاغلی مانند دندانپزشک، آرایشگر و مکانیک. با توجه به موفقیت‌هایی که در Yelp رخ می‌داد، گاهی از خود می‌پرسیدم: چطور می‌توان زمان مناسب پیوستن به یک کار جدید را تشخیص داد؟

البته هنوز پاسخ این سوال را نمی‌دانم. اما یک بروشور از Yelp گرفتم و روی دو‌ استارت‌آپ دیگر پیاده کردم. آنها سال اول را به خوبی سپری کردند. به این ترتیب من آنجا ماندم و سال بعد هم به همین خوبی گذشت و تا الان نیز وضعیت به همین صورت بوده است.

اکثر مردم در طول زندگی خود به پیوستن به یک استارت‌آپ فکر می‌کنند و تقریباً هم همه آنها با شک و تردیدهای طبیعی روبه‌رو می‌شوند. هیچ اطمینانی وجود ندارد و تنها انتخاب شما، خطرپذیری است. اما فاکتورهایی هست که می‌تواند شما را راهنمایی کند. راهنمایی که به تعیین مسیر پیوستن به هر استارت‌آپی کمک خواهد کرد.

من پیشنهاد می‌کنم این پنج سوال را از خود بپرسید:

1- آیا توان مالی دارید؟

برای پاسخ به این سوال باید صادق باشید. فرض کنید حقوق صاحبان سهام، صفر نخواهد بود. همچنین باید آماده باشید برای یک دوره چند ماهه بدون حقوق و دستمزد سپری کنید، چرا که احتمالاً یک مورد اشتباه وجود دارد که شما آن را پرداخت نکرده‌اید.

اگر آماده صرفه‌جویی یا کاهش هزینه‌های زندگی هستید، حضور در استارت‌آپ به مراتب کمتر استرس خواهد داشت. در نتیجه اگر در حال حاضر، هزینه‌ و تعهد کمی در زندگی دارید، می‌توان احتمال داد زمان خوبی برای امتحان اشتغال در یک استارت‌آپ باشد.

2- فکر می‌کنید تا چه اندازه این کسب‌وکار می‌تواند از لحاظ مالی موفق باشد؟

راه‌های بسیاری برای پاسخ به این پرسش وجود دارد. سرمایه‌گذاران باتجربه در این بخش، از مزیت نسبی برخوردار هستند. اگر یک شرکت، از قبل در حال درآمدزایی است و مایل باشد این اطلاعات را با شما در میان بگذارد، یک علامت مثبت به شمار می‌آید.

اما پرسش حقیقی این است: آیا شما پس‌انداز خود را در این کسب‌وکار، سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ اگر پاسخ این پرسش منفی است، شما احتمالا نمی‌خواهید با ارزش سهام آن شرکت، به شما پولی پرداخت شود.

3- با بنیان‌گذاران شرکت تا چه اندازه هم‌عقیده هستید؟

شما زمان بیشتری را با مردم می گذارنید تا با خانواده و دوستان خود. همچنین مراحل بعدی شغل شما با این افراد گره خورده است. بنیان‌گذار خوب می‌تواند موفقیت یک شرکت را تضمین کند. بنیان‌گذار بد هم باعث شکست شرکت می‌شود یا امکان دارد اصول اخلاقی شما را به خطر بیندازد.

حتی اگر مدیراجرایی شما شخص دیگری باشد، من به عمد به مدیرعامل و مؤسس ها اشاره کرده‌ام، چرا که آنها هنجارهای فرهنگی یک شرکت نوپا را تعیین می‌کنند. اگر از نظر شما، افراد ارشد، خیلی ساده و سطحی هستند یا کفایت کافی ندارند، احتمالا برای دنبال کردن دستورات روزانه آنها عصبی خواهید شد.

4- شما علاقه‌مند هستید در مأموریت باشید یا در تولید؟

بنا به درخواست بنیان‌گذار، شما زمان زیادی را در ساخت‌وساز می‌گذرانید، می‌فروشید یا درباره تولید فکر می‌کنید. به هرحال آنها همیشه گزینه مورد علاقه‌تان را به شما ارائه نمی‌کنند، اما می‌توانید به اندازه کافی علاقه‌مند باشید که کتاب‌های مرتبط و مقالاتی درباره رقابت بخوانید، یا با افراد آشنا با صنعت دیدار کنید یا در طول رفت‌و‌آمد خود به این مسائل فکر کنید.

5- آیا نقشی واقعی برای شما وجود دارد که ایفا کنید؟

هرچه شما با تجربه‌تر و در نتیجه گران‌تر باشید، این پرسش اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به عنوان مثال اگر شما یک مدیر بازاریابی باشید که روی مدیریت گروه‌های بزرگ تمرکز کرده، احتمالاً ایده خوبی نیست که تک‌روی کنید. از طرف دیگر، اگر شرکت واقعاً به یک مدیر بازاریابی نیاز داشته و بودجه کافی هم برای ساخت یک تیم حقیقی باشد، شرایط عالی است.

اگر واقعاً می‌خواهید یک مدافع باشید، پس بهتر است به تیمی که درک جتر (مدافع قوی آمریکایی در بیس‌بال) در آن حضور دارد، وارد نشوید.

اگر پاسخ شما به دو سؤال بالا منفی است، این یک علامت قرمز است. پیشنهاد می‌کنم فرار کنید. یک جواب منفی هم نشان‌دهنده پرچم زرد است و هنوز هم جدی است. سعی کنید آن را قبل رفتن به مرحله بعد، حل کنید.

اگر به همه پرسش ها صادقانه جواب مثبت دادید، یک تناسب امیدوارکننده است و باید جدی گرفته شود. این موضوع بسیار نادر است و احتمالاً برای بار اول اتفاق نمی‌افتد. اما شاید برای بار دوم یا سوم مصاحبه خود با یک شرکت استارت‌آپی اتفاق بیفتد.

* جف دوناکر (سرمایه‌گذار و مشاور شرکت‌های استارت‌آپی، مدیرعامل Yelp در سال‌های 2005 تا 2016)