در گفتوگویی با مهدی نایبی مدیرعامل الوپیک، به موضوع اتفاقات اخیر کرونایی و آسیبهای وارد شده به کسبوکارهای نوپا و استارتاپها پرداختیم.
نوپانا: زمانی که اولین اخبار در خصوص ابتلای مردم شهر ووهان به ویروس کرونا منتشر شد، کمتر کسی فکرش را میکرد که این ویروس ناشناخته به این سرعت همهگیر شود و هر انسانی را بنا به سن و سال و شرایط درگیر خود کند؛ از تعطیلی مدارس و دانشگاهها گرفته تا قرنطینه خانگی مردم دنیا!
در این بین اقتصاد و شرکتهای بزرگ و کوچک جهان بعضا درگیری بیشتری با این ویروس داشتند. بعضی شرکتها به مبارزه با آن پرداختند، بعضی برای مدتی با تعطیلی مواجه شدند و بعضی دیگر مجبور به تعدیل یا اعلام ورشکستگی شدند.
این موضوع در ایران بیشتر گریبانگیر استارتاپها و کسبوکارهای نوپا و اینترنتی شد و ضررهای زیادی را به این شرکتها وارد کرد. در همین راستا مصاحبهای با مهدی نایبی، مدیرعامل الوپیک در خصوص ماجراهای کرونا و ضررهای آن به اقتصاد دیجیتال کشور داشتیم که در ادامه میخوانید:
راهحل اصلی در رفع چالشهای کرونا، شفافیت است
مهدی نایبی در خصوص اتفاقات و چالشهای اخیر که در موضوع کرونا پیش آمده گفت: «موضوع ویروس کرونا با شفافیت و ساختار درست رفع شدنی بود؛ ورود ویروس به کشور از مدتها قبل مشخص شده بود اما به هر دلیل این اطلاعرسانی به حد کافی انجام نشد و اکنون دیگر دیر شده بود.»
نایبی ادامه داد: «تصمیم جدید دولت برای شروع مجدد کسبوکارها نیز اشتباه است. تجربه دیگر کشورها همچون فرانسه، انگلیس، ایتالیا، امارات و ... نشان میدهد که خانه ماندن در حال حاضر بهترین راه برای جلوگیری از شیوع این ویروس است.»
در موضوع مبارزه با ویروس کرونا آمادگی لازم را نداشتیم
مدیرعامل الوپیک در رابطه با روند مبارزه با کرونا در ایران و تفاوتهایش با دیگر کشورها گفت: «اجازه دهید من کشور تایوان را مثال میزنم. این کشور یکی از نزدیکترین کشورها به مرکز اصلی شیوع کرونا یعنی شهر ووهان چین است. اتفاقی که در تایوان افتاد، شفاف بودن موضوع بود. دقیقا موضوعی که در کشور ما اتفاق نیوفتاد.»
او ادامه داد: «از طرفی مسئلهای که مطرح است عدم آمادگی ما برای مقابله با این بیماری است. در قضیه شیوع کرونا ۲ راه وجود داشت؛ اول اینکه مردم آگاهی لازم را بهدست آوردند و دوم اینکه با کمک نیروهای نظامی و ارتش، مردم را به اجبار و زور از تردد در اماکن عمومی منع میکردند تا بتوان از بحران بدتر جلوگیری شود.»
با یک افت اندک توانستیم فعالیت خود را سرپا نگهداریم
نایبی در پاسخ به سوال تاثیر ویروس کرونا بر میزان درخواستها و سفرهای الوپیک گفت: «نوروز همیشه یک بازه زمانی متفاوت است. از طرفی میزان درخواست و سفرهای الوپیک با تعطیلی کسبوکارها کمتر میشود. اگر بازه زمانی اسفند ماه را در نظر بگیریم، با یک افت اندک توانستیم فعالیت خود را سرپا نگهداریم؛ لطمه خاصی به ما وارد نشده. زیرا مردم در خانه مانده و درخواستهای خود را از طریق الوپیک انجام میدهند. این موضوع در کشورهای دیگر نیز همینگونه است و سرویسهای حملونقل آنلاین شبیه الوپیک زیاد متضرر نمیشوند.»
اگر حمایت و کمکهای دولتی نباشد، نمیتوان به آینده استارتاپها امیدوار بود
مهدی نایبی در خصوص وضعیت کسبوکارها در صورت تداوم شرایط در ماههای آینده و حتی بدتر شدن اوضاع گفت: «برای الوپیک همیشه تا حدی درخواست وجود خواهد داشت. به هر حال افراد بستهای سفارش میدهند، محصولی را برای جایی میفرستند و غیره. البته با تصمیم جدیدی که گرفته شده، قرار شد تا تعطیلی در کار نباشد و این موضوع برای الوپیک مثبت است اما نباید فقط خودمان را در نظر بگیریم. به احتمال زیاد در این مورد ناچار به عقبنشینی خواهیم شد و باز هم به سیاست قرنطینه روی خواهند آورد.»
نایبی افزود: «در ایران باید همچون سایر کشورهای جهان از کسبوکارهایی که سرویس و خدمات مفید ارائه میکنند حمایت شود؛ ما شرکتهای زیادی داریم که حتی از الوپیک حساستر هستند. ما مرحله رشد اولیه خود را سپری کردهایم اما خیلی از شرکتها در مسیر رشد خود بودند.»
او ادامه داد: «در ایران بحرانهای زیادی داریم و شرکتهای زیادی از بین میروند. الان اگر حمایت و کمکهای دولتی نباشد، واقعا نمیتوان به آینده استارتاپها امیدوار بود. حداقل میتوان شرایط را بهگونه پیشبرد تا استارتاپها با کمکهای دولتی امکان پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان خود را داشته باشد. البته ما نمیگیم دولت بیاید سرمایهگذاری کند؛ حداقل میتوان از تعطیلی یا تعدیل این کسبوکارها که اشتغالزایی دارند جلوگیری شود. اکوسیستم استارتاپی ما در حالت عادی ضعیف است و سرمایه خوبی ندارد.»
الان زمانی است که دولت و مسئولین باید وارد میدان شوند و اکوسیستم استارتاپی را نجات دهند
مدیرعامل الوپیک در رابطه با اخبار منتشر شده که کسبوکارهای نوپایی که بتوانند نیروهای خود را حفظ کنند وام داده میشود نیز گفت: «این ایده بسیار مبهم بود و ما همچنان در حال مذاکره هستیم. باید شرایط دسترسی به این منابع ساده باشد و شرط گذاشتن برای آن خوب نیست.»
نایبی افزود: «بودجه مورد نیاز اکوسیستم استارتاپی ما نسبت به بودجه کشور بسیار کم است. اگر هدف از پرداخت این وام حمایت است، پس باید شرایط آن بهگونهای تدوین شود که امکان پسدهی برای شرکتها نیز امکانپذیر باشد. اما شرایطی که در حال حاضر است، این منظور را نمیرساند و ما در الوپیک بهعنوان یکی از بازیگران اصلی این اکوسیستم، امکان قبول و تطابق با آنها را نداریم و سیستم پیچیده است.»
مهدی نایبی مثال زد: «شما کشور آلمان را نگاه کنید؛ آلمان اعلام کرد اگر شخصی در این شرایط روی یک استارتاپ سرمایهگذاری کند، دولت پول بیشتری روی آن پول خواهد گذاشت. مثلا شما ۳ دلار سرمایهگذاری کنید، دولت ۷ دلار دیگر به آن اضافه میکند تا از این کسبوکارها حمایت کرده و مردم به سرمایهگذاری در آنها تشویق شوند. از این مدل ایدههای حمایتی مخصوص آلمان نیست و دیگر کشورها نیز از این کارها کردهاند.»
او ادامه داد: «روند پرداخت و پسدهی وام بسیار پیچیده است. به نظر من الان بهترین زمان برای کمک گرفتن از صندوق توسعه ملی است. این صندوق برای چنین مواقع بحرانی ایجاد شده است. با درصد کمی از پولهای آن صندوق میتوان استارتاپهای کشور را زنده نگهداشت. به نظر من قطعا دولت باید وارد حمایت از این حوزه شود؛ به راحتی میتوان با یک برنامه مشخص و شفاف و بدون بروکراسی خاص این کار انجام نشود. الان بحث ریسک در مورد یک اکوسیستم است. اگر بازیگران اصلی این اکوسیستم نباشند کشور ۲۰ سال به عقب باز خواهد گشت. باید این اکوسیستم را نجات داد.»
نایبی گفت: «در پایان بهعنوان یک پیشنهاد از طرف فعال اکوسیستم استارتاپی در چند سال اخیر میگویم الان زمانی است که دولت و مسئولین باید وارد میدان شوند تا این اکوسیستم را نجات دهند. شاید شرایط اضطرار این شکلی هر ۱۰ سال پیش آید؛ باید آمادگی آن را داشته باشیم. اگر الان از ما حمایت نشود، تمام تلاشهای این چند سال برای ساختن و معرفی اکوسیستم استارتاپی به مردم جهان از بین خواهد رفت.»
قصد داشتیم وارد رقابت با اسنپ شویم
مهدی نایبی در خصوص تغییر استراتژی الوپیک نسبت به برنامه اعلام شده قبلی گفت: «بیشتر مشتریان ما شرکتها و کسبوکارها هستند. ما قصد داشتیم با راهاندازی سرویسهای مختلف مانند الوفود و الومارکت وارد رقابت مستقیم با گروه اسنپ شویم. حتی پارتنرهای خود را پیدا کرده بودیم اما نیازمند حجم سرمایهگذاری زیادی بودیم تا بتوان در این بازار رقابت کرد. اما شرایط و اتفاقات کشور و اقتصاد به نوعی شد که از این کار منصرف شدیم. الان میبینیم که تصمیم خوبی گرفتیم.»
مدیرعامل الوپیک در پایان گفت: «ما بازخورد خوبی از سرویسهای تازه تاسیس خود یعنی سرویس الوپیک اختصاصی و الو فروش داشتیم و تصمیم داریم در ماههای آینده برنامه مارکتینگ و تبلیغات آن را به صورت گسترده شروع کنیم.»