تمام آنچه در رویداد فیروزه پلت مطرح شد

آیا صاحبان استارتاپ‌های ایرانی به ادغام یا تملیک علاقه‌مند می‌شوند؟

نوپانا: گروه تامین مالی فیروزه در جدیدترین فعالیت خود در حوزه سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای ایرانی، عصر دیروز ۱۰ مهر ماه در رویدادی که در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد، از سامانه فیروزه پلت رونمایی کرد. این سامانه در جهت ادغام و تملیک استارتاپ‌ها فعالیت خواهد کرد و سهام‌داران، سرمایه‌گذاران و صاحبان کسب‌وکارهای استارتاپی می‌توانند با ثبت‌نام و عضویت در این سامانه، سهام استارتاپ خود را فروخته و از آن خارج شوند.

در ادامه شرح کاملی از سخنرانی‌ها و پنل‌های برگزار شده در این رویداد را می‌خوانید:

ادغام و تملیک یا ادامه رقابت؟

اولین پنل رویداد فیروزه پلت با موضوع «ادغام و تملیک به عنوان ابزاری برای رشد و بقا» با حضور مهدی نایبی مدیرعامل الوپیک، میلاد بازدار مدیر بخش نیازمندی‌های ملک شیپور، رضا اربابیان مدیرعامل شیپور، امیرعلی مهاجر مدیر بخش هتل اسنپ‌تریپ، نیما قاضی هم‌بنیان‌گذار علی بابا و سعید لطفی مدیرعامل اسنپ‌فود با مدیریت آرش برهمند برگزار شد.

مهدی نایبی در این پنل گفت: «هنوز هم‌دلی واقعی در ایران یافت نمی‌شود و یک حس غروری در بین استارت آپ‌ها وجود دارد که به موجب آن نمی‌توان با بقیه استارتاپ‌ها برای ادغام شدن صحبت به میان آورد.»

اربابیان نیز با اشاره به ادغام آلونک و شیپور گفت: «پیش از ادغام با آلونک، ما یک استارتاپ محصول محور بودیم که با یک استارتاپ فروش محور مانند آلونک یکی شدیم. این موضوع باعث شد که اتفاق خوبی در مجموعه ما رخ دهد و بخش آگهی‌ها یک رشد نسبی پیدا کند و موفق‌تر از قبل عمل کند. هم‌اکنون با حدود هزار آژانس املاک قرار داریم و این تعداد روز به روز بیشتر می‌شود.»

مهاجر نیز اعتقاد داشت: «ادغام و تملیک روی کاغذ جذاب است و زمانی که این موضوع رنگ واقعیت به خود می‌گیرد این موضوع بسیار پیچیده می‌شود.» 

لطفی گفت: «ادغام زودفود با بدوفود یکی از بهترین ادغام‌ها در طول تاریخ کوتاه استارتاپ‌های ایرانی بود که تغییر نام زودفود به اسنپ‌فود نیز توانست روند رشد باورنکردنی را برای ما داشته باشد تا جایی که می‌توانم بگویم در طی یک شب ما یک رشد دویست درصدی را به دست آوردیم.»

نیما قاضی در این پنل به ادغام و تملیک زورق توسط علی‌بابا اشاره کرد و ادامه داد: «در واقع ما در طی قراردادی که با سرآوا پیدا کرده بودیم مجبور بودیم که زورق را بخریم. زمانی که زورق را خریدیم، برنامه‌هایی برای آن در نظر داشته باشیم که بخشی از آن نیز به طور موفق آمیز انجام شد. ما یک سری سرویس‌های پرریسک را در آزمایشگاه واقعی امتحان کردیم و پس از موفقیت آن در زورق، به صورتی رسمی آنها را در علی بابا اجرایی کردیم. اما بخش دیگری از طرح‌ها طبق برنامه پیش نرفت.»

خروج موفق هنر می‌خواهد!

پنل دیگر رویداد فیروزه پلت با عنوان «خروج موفق و عرضه عمومی» با حضور ژوبین علاقه‌بند مدیرعامل اسنپ، حمید محمدی، هم‌بنیان‌گذار دیجی‌کالا، رضا زرنوخی مدیرعامل صندوق توسعه تکنولوژی ایران، رامین ربیعی مدیرعامل گروه سرمایه‌گذاری فیروزه، کامران خوشی بنیان‌گذار زورق و پوریا رجامند مدیرعامل امتیاز با مدیریت آرش برهمند سردبیر ماهنامه پیوست برگزار شد و حاضران در این پنل از مشکلات خروج از یک شرکت و موانع ورود آنها به بازار بورس صحبت کردند.

کامران خوشی در مورد ادغام زورق و علی‌بابا و مشکلات و چالش‌هایی که برای ادغام وجود داشت، گفت: «صورت مسئله بسیار ساده بود. با سرآوا که سرمایه‌گذار بود، قرارداد داشتیم؛ اما به صورتی نبود که بتوانیم با رقبا رقابت کنیم. به همین خاطر تصمیم بر این شد تا ادغام صورت گیرد. شرایط به صورتی بود که علی‌بابا هم می‌دانست باید در مورد ادغام با زورق فکر کند. همچنین این هنر سرآوا بود که توانست با این ادغام یک پکیج برد-برد درست کند. البته در آن مقطع همه فکر می‌کردند معامله خوبی است؛ اما بعدها مشخص شد که کم‌تجربگی روی این قراردادها سایه انداخته بود.»

حمید محمدی نیز دراین پنل معتقد بود که افراد نباید از کسب وکاری که برای آن هدف دارند، خارج شوند. او در این مورد گفت: «در نظر من درست نیست که کارآفرینایی که کسب‌وکارش  در مرحله توسعه و رشد است، از شرکت خارج  و پول زیادی را در قالب ثروت وارد زندگی خود کنند. دراین صورت رویا و هدف خود را تحت تاثیر قرار می‌دهیم. به نظر من از ابتدا به خروج فکر کردن می‌تواند در روند توسعه تاثیر بگذارد.»

محمدی در مورد دیجی‌کالا و اینکه آیا به فکر خروج از آن بوده‌اند، بیان کرد: «در زمانی بخش کوچکی از سهام را فروختم؛ اما بسیار اندک بود که به چشم نمی‌آمد. هنوز دیجی‌کالا به یک کسب‌وکار سوآور تبدیل نشده است که حال به فکر فروش سهام خود و ثروتمند شدن باشم. تازه امسال سعی داریم به نقطه سربه سر رسیده و همچنین به بورس برسیم؛ اما پروسه IPO پیچیده و زمان‌بر است و رفت وآمد بسیاری می‌خواهد تا برای ورود به آن آماده شویم. البته خوشبین هستیم حداکثر تا سال آینده سهام خود را در بورس عرضه کنیم. چون ما از بابت شفافیت سودهای مالی، نقطه سر به سر، حسابرس معتمد بورس و استانداردهایی که باید انجام شود، کاملا آماده هستیم و دوست داریم سهام ما در بورس عرضه شود.»

ژوبین علاقبند نیز با اشاره به این موضوع که در اکوسیستم استارت آپی ایران افراد محدودی بوده‌اند که Cash Exit داشته‌اند، گفت: «پلتفرمی مانند فیروزه پلت می‌تواند دیدگاه مدرنی به اکوسیستم تزریق کند. نگاه‌های فیروزه پلت خیلی رویا پردازانه است اما امیدوارم به جای خوبی برسد و ارزش افزوده‌ای برای اکوسیستم ایجاد کند.»

علاقبند همچنین درباره رگولاتوری شهرداری ادامه داد: «ما اصلا از اینکه با شهرداری همکاری کنیم نارضایتی نداریم و مشکلی هم برای این تفاهم نداریم، اتفاقا باید بگویم که اگر بتوانیم با شهرداری به توافق برسیم ارزش کسب‌وکار ما بالاتر می‌رود. ما تنها مشکلی که داشتیم و داریم بر سر یکی دو ماده در این تفاهمنامه است که باید قبل از انتشار حل و فصل می‌شد.»

رضا زرنوخی، دراین پنل از تجربه تلخ خروج از کافه‌بازار گفت: «ما در آن زمان سهام زیادی داشتیم و خوشحال بودیم که توانستیم سهم بالایی دراین استارتاپ کسب کنیم؛ اما از آن خارج شدیم که این موضوع از بی‌تجربگی ما بود. در آن زمان سوتفاهم‌هایی هم ایجاد شد که همه ناشی از رشد بالا بود و گرنه حسام آرمندهی پیشنهادهای خوبی داشت.»

رامین ربیعی نیز در مورد مدل درآمدی فیروزه پلت بیان کرد: «بعد انجام معامله برای استارتاپ کوچک ۱۰ درصد کارمزد در نظر گرفتیم و از استارتاپ‌های بزرگتر درصد کمتری کارمزد گرفته می‌شود، زیرا حجم پول بیشتر خواهد بود البته‏‎‎‎‎‎‎‎ فکر نمی‌کنم در چند سال اول، درآمد فیروزه پلت به اندازه هزینه این رویداد هم باشد.»

او با اشاره به اینکه بسیاری از افراد علاقه دارند سهام اسنپ و دیجی‌کالا را خریداری کنند اما با حجم پول کم امکان‌پذیر نیست، توضیح داد: «با تجمیع درخواست‌های مردم شاید مدیران آن‌ها علاقه‌مند شوند که مقداری از سهام را از این طریق بفروشند. البته ما برای اسنپ و دیجی‌کالا و استارت‌آپ‌‌های بزرگتر سازوکار دیگری داریم و در حال طراحی آن هستیم و فیروزه پلت برای آن‌ها طراحی نشده است.»

رامین ربیعی امیدوار است حالا و با فعال شدن فیروزه پلت تا چند سال آینده خروج‌های موفق، ادغام‌های بزرگ و جذب سرمایه‌های چشم‌گیر در اکوسیستم استارت‌آپی کشور رخ دهد.

دغدغه‌های مدیران فیروزه پلت

رامین ربیعی، مدیرعامل گروه مالی فیروزه در این مراسم ضمن رونمایی از سامانه فیروزه پلت گفت: «کشور ما پتانسیل داشتن شرکت‌های یونیکورن (ارزش بالای یک میلیارد دلار) را دارد و اگر می‌خواهیم به این مساله فکر کنیم، هم باید نگاهمان نسبت به مساله ادغام و تملیک بازتر باشد و هم این‌که نباید بازار جهانی را از دست دهیم. منظورم اروپا یا حتی ترکیه نیست؛ بلکه کشورهایی که تازه در حال توسعه هستند مانند بنگلادش و اتیوپی. باید بتوانیم وارد کشورهای در حال توسعه شویم و پول‌ها را صرف کوبیدن رقیب در داخل کشور نکنیم. استارتاپ‌های بزرگ ایرانی نمی‌توانند تا مدت زیادی پول خود را صرف هزینه تبلیغات برای قرارگیری مقابل رقیب‌شان کنند.»

مدیرعامل گروه فیروزه باور دارد که به خاطر شرایط فعلی بازار بورس کشور، ورود استارتاپ‌های ایرانی به حوزه بورس تا مدتها شدنی نخواهد بود و وعده‌های تحقق این امر صرفا به خاطر دلخوشی است. 

ربیعی ادامه داد: «چنین سامانه‌ای کمک می‌کند تا به جای سرمایه خارجی که اکنون در دسترس نیست، استارتاپ‌ها بتوانند از سرمایه‌ بخش سنتی جامعه بهره بگیرند. سامانه اصلا پیچیده نیست. هدف آن گرفتن اطلاعات درست است. چیزی که آن را سخت می‌کند، راستی‌آزمایی از سوی ماست. ما ابتدا هویت فروشنده را تایید می‌کنیم و سپس قراردادهای داخلی و نظر هیات مدیره داخلی استارتاپ گرفته می‌شود تا مشخص شود سهام قابل فروش است یا خیر. سپس نام شرکت وارد لیست فروش می‌شود. این اطلاعات محرمانه است و برای مثال، فقط مشخص است که سهامی از استارتاپ X برای فروش است. زمانی که شخصی پیدا شد و درخواست خرید داد، جلسات رو در رو شکل می‌گیرد و با کمک فیروزه، این معامله انجام خواهد شد.»

بازار پسا برجام برای اکوسیستم استارتاپی