استارتاپ ایرانی «سیدار مپ» چطور رقیب نقشه گوگل در ایران شد

با روی آوردن گوگل به سمت ایجاد محدودیتهای جدید برای ارائه سرویس نقشه به سایتهای ایرانی، یک استارتاپ بومی با ابتکار عملی، تمامی تحریم‌های ایجاد شده برای بیزینس‌های کشور را برطرف کرد.

نوپانا به نقل از تسنیم، اخیرا کمپانی گوگل به سمت محدودیتهای جدیدی برای ارائه سرویس نقشه خود روی آورده و به عبارتی، سرویس‌دهی رایگان دسترسی به نقشه (فراخوانی API) را برای توسعه‌دهندگان تا سقف 200 دلار در ماه کاهش داده است.

همین موضوع باعث بروز اختلالاتی در سرویس‌دهی برخی سایتهای ایرانی نظیر اپراتورهای تلفن همراه که نقشه نقاط تحت پوشش خود را به صورت آنلاین روی پورتالهای خود ارائه می‌دادند، شد.

در حالیکه از سالها پیش نسبت به احتمال بروز چنین تهدیدی هشدار داده شده بود اما متاسفانه شاهد برخورد منفعلانه صاحبان برخی کسب‌وکارهای کشورمان نسبت به این موضوع بودیم که می‌توانست عملا تهدیدی بالقوه برای آینده فعالیتهایشان باشد و در نهایت نیز با این تصمیم جدید گوگل شاهد غافلگیری برخی کاربران استفاده کننده از API گوگل‌مپ بودیم.

پلت‌فرمی برای جایگزینی گوگل‌مپ در ایران

اما به لطف دوراندیشی جوانان این مرز و بوم و فعالان استارتاپی که از مدتها پیش برای ارائه سرویسهای بومی خود به نحواحسن، روی به سمت توسعه نقشه تماما ایرانی با امکاناتی کاملا رقابتی با نمونه‌های بزرگ جهانی آورده بودند، مسیر مهاجرت استارتاپها و کسب‌وکارهای کشور به سمت استفاده از خدمات بومی (رقبای داخلی گوگل‌مپ) فراهم شد.

یکی از پلت‌فرمهای نقشه که اکنون در اختیار بزرگترین سامانه‌های حمل‌ونقل آنلاین کشور نظیر "اسنپ" قرار دارد و در روز چند میلیون فراخوانی از طریق API آن صورت می‌گیرد، "سیدارمپ" است که هم‌زمان با اعمال سیاست‌های سختگیرانه جدید دست به ابتکار عملی زد تا مشکلی برای کسب‌وکارهای کشور ایجاد نشود و عملا پا روی سیاست‌های داخلی خود گذاشت.

این پلت‌فرم «نقشه حرفه‌ای برای سرویس‌های مکان‌محور پارسی» با وجود اینکه پلان‌های تجاری خود را از چندین سال پیش تعریف کرده و مشغول خدمات‌دهی به شرکتهای بزرگ کشور است، اما تصمیم گرفت برای دلجویی از سایتهای کشور که با تصمیم اخیر گوگل دچار مشکل شده‌اند و استارتاپهایی که بنیه مالی قوی برای استفاده از خدمات نقشه آنلاین به صورت پولی ندارند، پلان رایگان نیز در اختیار آنها قرار دهد که جزییات اطلاعات آن روی سایتش قرار گرفته است.

برای آشنایی با این پلت‌فرم لازم به ذکر است که نخستین ارائه‌کننده SDK نقشه تماماً پارسی برای پلت‌فرمهای وب و موبایل است؛ درباره SDK هم باید گفت به‌طور کلی هر شرکت بزرگی همچون اپل یا... که دارای پلت‌فرم اختصاصی هستند، یک SDK در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند تا بتوانند برنامه‌های آن را توسعه دهند.

SDK یا devKit نوعی ابزار توسعه است که به برنامه‌نویس اجازه می‌دهد تا برای بسته نرم‌افزاری خاص، چارچوب نرم‌افزار، پلت‌فرم سخت‌افزار، سیستم رایانه، سیستم عامل یا پلت‌فرمهای مشابه، نرم‌افزار ایجاد کند.

ویژگیهای نقشه همخوان با ذائقه بومی

برخی ویژگیهای کلیدی این نقشه خوانایی و زیبایی، سرعت، جزئیات دقیق و بروز، تبدیل نقطه جغرافیایی به آدرس، جست‌وجو در معابر، مسیریابی و برنامه‌ریزی سفر، نقشه‌های استاتیک و... است.

براساس بررسیهایی که متولیان توسعه این نقشه در کشور داشته‌اند و در تستهای انجام‌شده که خروجی آن در پورتال سیدارمپ قرار گرفته، نقشه سیدار حدود 40 درصد سریعتر از Google Maps وMap Box (سرویسهای مشابه خارجی) بوده است.

در حالیکه امید می‌رود کسب‌وکارهای کشور با توجه به ظرفیتهای این پلت‌فرم، روی به‌سمت تست و استفاده از این خدمات که در عمل رقابت خود با نمونه‌های بزرگ جهانی را نشان می‌دهند و کاملا راهکاری برای فرار از شرایط تحریمی هستند، همتی برای تکمیل این بسترها داشته باشند.

با توجه به خدمات نوینی که این پلت‌فرم به کاربران ارائه می‌دهد تصمیم گرفتیم گفت‌وگویی را بانیما شایافر؛ مدیر فنی سیدارمپداشته باشیم و کمی درباره فعالیت وی در این صنعت اطلاعات کسب کنیم.

شایافر با بیان اینکه سرویس نقشه "سیدارمپ" رسما از شهریور 93 راه‌اندازی شد و صرفا به پوشش نقشه‌ای تهران و حومه می‌پرداخت، اظهار کرد: نخستین مشتری این سرویس نیز، سامانه «کی کجاس» که در واقع بانک اطلاعات شهری کشور به حساب می‌آید و توسط خود ما توسعه یافته است، بود.

تاکسی‌یاب نخستین مشتری سیداریها

این فعال فناور با تأکید بر اینکه برای سرویس‌دهی به کی‌کجاس نمی‌خواستیم وابسته به نقشه گوگل باشیم، عنوان کرد: بر این اساس به سمت تولید نقشه بومی رفتیم و همان زمان استارتاپ "تاکسی‌یاب" که بعدها به "اسنپ" تغییر نام داد، مشتری ما شد تا بتواند از خدمات بومی‌سازی شده استفاده کند.

وی ادامه داد: مذاکرات ما با این برند حمل‌ونقل آنلاین از آبان ماه 93 شروع شد و در بهمن ماه همان سال کلا به سیدارمپ سوئیچ کرد؛ پیش از همکاری با ما نقشه‌هایش از طریق گوگل‌مپ ساپورت می‌شد.

شایافر با بیان اینکه اسنپ به دنبال افزایش ضریب نفوذش در تمامی شهرها و به عبارتی کل کشور است و ما سعی می‌کنیم تا پوشش نقشه‌مان را جلوتر از توسعه خدمات این برند داشته باشیم، عنوان کرده است «در حال حاضر پوشش نقشه ما در حدود 21 استان و شهرهای پرجمعیت است و اطلاعات مربوط به مناطق، محله‌ها و هر چه مورد نیاز مصرف عام باشد را روی نقشه‌مان داریم؛ پیشرفت این پروسه ادامه‌دار است.»

مدیر فنی این استارتاپ ایرانی با تأکید بر اینکه در حال ورود به شهرهای کم جمعیت‌تر هستیم و لیست تمامی نقاط تحت پوشش نقشه ما در سایت به صورت مداوم بارگذاری می‌شود، ابراز کرد: در حال حاضر خدمات‌دهی به تمامی استارتاپهای بزرگ حمل‌ونقل آنلاین کشور از جمله الوپیک و کارپینو را برعهده داریم و سعی کرده‌ایم با پشتیبانی مناسب مورد تأیید آنها باشیم.

این فعال فناور به صورت صریح درباره نیازی که ایجاب می‌کرد نقشه بومی توسعه دهند، عنوان کرد: هدف استارتاپ کی‌کجاس دسته‌بندی کسب‌وکارهای فعال در کشور بود اما تفاوتی که با دیگر بیزینسهای شبیه به خود دارد این است که هدفش ثبت اطلاعات مکانی بیزنیس‌ها به شکل CrowdSourcing است؛ به این شکل که اگر تا پیش از راه‌اندازی این سرویس، کسب‌وکارها اطلاعات مربوط به خود را در صورت تأیید اعتبار از سوی شرکت ارائه‌دهنده سرویس نقشه می‌توانستند بارگذاری کنند اما در سیستم کرادسورسینگ ما، بیزینسها می‌توانند اطلاعات مربوط به خود را به صورت رایگان در هر زمان وارد کنند.

لازم به ذکر است «کرادسورسینگ» یا جمع‌سپاری، به پروژه‌هایی گفته می‌شود که کارفرما به بیرون از شرکت خود ارجاع می‌دهد؛ برای مثال می‌توان کرادسورسینگ را در توسعه نرم‌افزارهای متن‌باز دید.

وی تصریح کرد: بر این اساس بانک اطلاعاتی خوبی در دست داریم که موتور جستجوی تعبیه شده توسط ما می‌تواند اطلاعات کسب‌وکاری مورد نیاز مردم را در سریع‌ترین زمان ممکن در اختیارشان قرار دهد.

مدیر فنی این استارتاپ تولید کننده محصول بومی اشاره‌ای به ثبت 230 هزارPoints of Interest روی این سامانه تدارک دیده شده برای مشاغل و کسب‌وکارها داشت و گفت: این سامانه هم از شهریور سال 93 لانچ شد و با توجه به اینکه نیاز به نقشه‌ای کاملا فارسی بدون اسامی انگلیسی و پینگلیشی داشتیم و همانطور که گفتم نمی‌خواستیم به سامانه‌های دیگر نظیر گوگل‌مپ وابسته باشیم، به سمت توسعه سیدارمپ رفتیم تا تمامی نیاز فارسی‌زبانان را جوابگو باشد.

وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر تمام برچسبهای معابر روی نقشه ما فارسی است و با توجه به اینکه از سال‌ها قبل به این فکر افتاده بودیم که وابستگی خود به گوگل‌مپ را از بین ببریم تا در شرایط احتمالی درخواست پول از سمت این سامانه دچار مشکل نشویم (با توجه به شرایط تحریمی و عدم امکان نقل‌وانتقال مالی)، اکنون هیچ مشکلی در ارائه سرویسهای خود نداریم.

این فعال فناور با بیان اینکه توسعه سیدارمپ حدود یک سال و نیم زمان برد و بدون داشتن هیچ تجربه GIS صورت گرفت، تصریح کرد: هسته تیم فنی ما که شامل چهار نفر است اصلا در این زمینه تجربه کاری نداشت و همه برنامه‌نویس بودیم؛ لذا تمامی شاخه‌های R&D و ابزارهای رندرینگ نقشه را توسعه دادیم.

شایافر درباره اینکه چرا از ظرفیت نقشه‌های تولید شده در دیگر بخش‌های کشور استفاده نکردند نیز گفت: با مجموعه‌های مختلفی نظیر شهرداری تهران صحبتهایی در این زمینه داشتیم اما به دلیل ظاهر نه‌چندان زیبای نقشه‌های آنها از نظر رندرینگ نهایتا به تفاهم نرسیدیم.

مدیر فنی سیدارمپ با تأکید بر اینکه در طول چهار سال فعالیت خود هیچ حمایتی از هیچ بخش و نهادی نداشته‌ایم، اذعان کرد: جالب است بدانید که حتی این طرح را سال 93 به سازمان فناوری اطلاعات ایران که زیرمجموعه وزارت ارتباطات است ارائه دادیم اما در پاسخ به ما گفتند که گوگل‌مپ در حال حاضر بهترین خدمات را ارائه می‌کند و چرا وقت خود را صرف کار بیهوده توسعه نقشه بومی کردید؟!

واقعا چرا اسنپ به سمت استفاده از سیدارمپ آمد؟

وی یادآور شد: اما زمانیکه استارتاپهای بزرگ حمل‌ونقل اینترنتی به سمت استفاده از سامانه سیدارمپ آمدند، دیگر شاهد این قبیل اظهارنظرها از سمت مسئولان نبودیم؛ زیرا طبیعتا برای مسئولان ما سؤال شده که چرا اسنپ نقشه‌های خود را از گوگل‌مپ به سامانه بومی منتقل کرده است؟!

شایافر خاطر نشان کرد: با اینکه نهایتا همه به این مهم پی بردند که نیازمند سامانه بومی نقشه در کشور هستیم اما جالب است همان کسانیکه کار ما را بی‌ارزش تلقی کردند، به سمت حمایت از سرویسهای دیگر داخلی رفتند.

وی درباره اینکه چرا با شرکت ملی پست که متولی ساماندهی آدرسهای مکانی است، مذاکره‌ای برای در اختیار گذاشتن بانک اطلاعاتی‌شان نداشتید؟ نیز گفت: اتفاقا مذاکراتی هم در این باره با پست انجام شد اما به دلیل اینکه دولتی است و شاخص پایداری تصمیمات دولتیها پایین است و احتمال تغییر در رویه کاری با تغییرات مدیریتی وجود دارد، تصمیم گرفتیم کار را به صورت مستقل انجام دهیم؛ باز هم تکرار می‌کنم که ما کاملا خصوصی هستیم و هزینه‌های توسعه سرویس را به صورت کامل از جیب خودمان داده‌ایم و هیچ رابطه و ارتباطاتی هم با جای خاصی نداریم.

تیم مَپر اختصاصی توسعه نقشه

این فعال فناور با اشاره به مزیتهای این نقشه در برابر دیگر سرویسها خاطر نشان کرد: ما شبکه خطی معابر و تیم مَپِر اختصاصی داریم که به صورت دائمی در حال کار روی نقشه ما هستند؛ لذا کمترین تعارضات را روی سطح نقشه به نسبت واقعیت موجود جغرافیایی شاهد هستید هر چند که اگر گزارش مردمی درباره تداخل عناوین معابر یا عدم درج عنوان خیابانی خاص در نقشه داشته باشیم، ظرف 24 ساعت نقشه را بروزرسانی می‌کنیم.

اطلاعات نقشه گوگل هیچگاه درباره ایران کامل نبوده!

وی تصریح کرد: به دلیل اینکه گوگل دیتای لوکالی درباره کشور ما ندارد و ما هم در شرایط تحریم هستیم، اطلاعات روی نقشه آن نیز هیچگاه کامل نبوده است؛ مشکل دیگری که در نقشه گوگل وجود دارد، شلوغی بیش از حد اطلاعات مربوط به نقاط مکانی یا همان رندر شدن یکسری POIهای غیر ضروری است.

او افزود: به واسطه نظارت ضعیفی که روی پلت‌فرم گوگل‌مپ در ایران وجود دارد و این کار اغلب توسط سوپروایزرهای منطقه‌ای آن انجام می‌شود، گاهی شاهد تعارض در عناوین معابر با واقعیت هستیم و حتی جالب است چندی پیش کاربران اطلاعاتی را به این نقشه اضافه کرده و عنوان یکی از خیابانهای تهران را به کلمه زشتی تبدیل کرده بودند که در نقشه رندر می‌شد.

این تولیدکننده پلت‌فرم بومی نقشه بیان کرد: با وجود اینکه اگر صد سال دیگر هم کار کنیم شاید به گستردگی گوگل‌مپ نشویم اما اطلاعات لوکال و بومی ما از کشورمان به نسبت گوگل‌مپ بیشتر است و نظارت مداوم و ساعتی بر روی نقشه داریم.

شایافر عنوان کرد: تیم مپر و GIS ما به صورت مداوم تغییرات معابر را بررسی و از منابع مختلف استعلام می‌گیرند که در صورت صحت اطلاعات واصله، تغییرات را سریعا روی نقشه اعمال می‌کنیم و همانطور که گفتم شاید این پروسه 24 ساعت به طول بینجامد در حالیکه گوگل‌مپ ممکن است بعد از سه ماه گزارشهای مردمی را اعمال کند و نقشه‌اش را بروزرسانی کند.

وی همچنین گفت: از مزیتهای نسبی دیگر این است که ما اطلاعات مکانی زیادی به غیر از اماکن عمومی نظیر مترو، بیمارستان، فرودگاه و... روی نقشه اولیه رندر نمی‌کنیم و اطلاعات اضافه را به شکل لایه‌بندی شده در صورت درخواست کاربر روی نقشه به نمایش در می‌آوریم؛ به این شکل که فرضا اطلاعات مربوط به رستوران‌ها (یک POI مشخص) از طرف کاربر تقاضا می‌شود که ما آن را از سامانه کی‌کجاس برداشته و روی نقشه بارگذاری می‌کنیم.

این فعال فناور با بیان اینکه کارتوگرافی (رنگ‌آمیزی نقشه) نقشه ما در حد قابل قبولی است و تفکیک معابر غیرهمسطح به خوبی صورت گرفته است که شاید در نقشه‌های دیگر شاهد نباشید، ابراز کرد: مهم‌ترین نکته در پلت‌فرم نقشه ما، بارگذاری سریع تایلهای نقشه است؛ با توجه به اینکه سرویس ما داخلی و سرورهایمان درون کشور است، به نسبت 10 برابر سریعتر از نقشه گوگل لود می‌شود.

وی عنوان کرد: یکی از دلایلی که باعث شد اسنپ از سرویسهای ما استفاده کند، همین سرعت در فراخوانی APIهای نقشه سیدار بود زیرا اگر قرار بود این حجم از درخواستها را از API نقشه گوگل فراخوانی کنند، قطعا پاسخ مناسب و درخور را دریافت نمی‌کردند.

این فعال فناور با بیان اینکه هدف اصلی ما از ارائه نقشه بومی، ارائه اکانتهای تجاری بود، اظهار کرد: بخاطر مشکل کارت اعتباری و افزایش چند صد درصدی هزینه‌های استفاده از API گوگل‌مپ برای سامانه‌های ایرانی، تصمیم گرفتیم تا پلان رایگانی هم برای استفاده استارتاپها و کسب‌وکارهای ایرانی که نیاز به نقشه روی سایت خود دارند در نظر بگیریم تا با این تصمیم اخیر گوگل دچار مشکل نشوند.

شایافر افزود: قطعا اگر تعداد فراخوانیهای یک سایت از پلان رایگان ما بیشتر باشد، کاربر وارد پلانهای دیگر که تجاری (پولی) است، شده و برای دسترسی به خدمات باید هزینه کند.

وی با بیان اینکه پولی شدن خدمات گوگل‌مپ باعث شد تا استارتاپها و شرکت‌های بسیاری به سمت خدمات نقشه بومی روی بیاورند، درباره برخی از شرکتها که این تغییر رویکرد را داده‌اند و از جمله شرکتهای بزرگ کشور هستند، گفت: ایرانسل در حال مهاجرت به سمت نقشه ماست و مذاکراتی هم با همراه اول داشته‌ایم تا خدمات نقشه را برای نواحی تحت پوشش در اختیارشان قرار دهیم.

شایافر با اشاره به برنامه توسعه سیدارمپ بیان کرد: در نظر داریم تایل‌های نقشه سیدار را روی CDN اختصاص خودمان ببریم تا اگر سرویس ما روی سایتی قرار گرفت که از خارج کشور هم باز شد، سرعت لود شدن نقشه ما از محتوای سایتی که در داخل کشور هاست می‌شود، بیشتر باشد.

حضور تعداد قابل توجهی از جوانان صاحب ایده و خلاق در کشورمان باعث شده تا در سالهای اخیر همواره راه‌حلهای برون رفت از شرایط سخت را در اختیار داشته باشیم و امید می‌رود حاکمیت حوزه ارتباطات با توجه به پتانسیل نهفته در اشتغالزایی و کارآفرینی این بخش، بیش از پیش خود را به بازیگران حوزه ICT نزدیک و از دغدغه‌های احتمالی آنها مطلع شود.