استارت‌آپ‌ها؛ ابزار تقویت مهاجرت معکوس روستاییان

این روزها شاهد رونق چشمگیر استارت آپ‌ها یا همان کسب و کارهای نوپا در کشور هستیم.بر اساس آمار موجود طی چهار سال اخیر این فعالیت‌ها ۳۲ برابر رشد داشته است.

به گزارش قدس آنلاین، این روزها شاهد رونق چشمگیر استارت آپ‌ها یا همان کسب و کارهای نوپا در کشور هستیم. بر اساس آمار موجود طی چهار سال اخیر این فعالیت‌ها ۳۲ برابر رشد داشته است. همچنین داده‌های موجود حکایت از افزایش ۶۰ درصدی تعداد سرمایه گذاران این عرصه دارد به گونه‌ای که ۱۳۰ کسب و کار نوپا در سال۹۲ حال به بیش از ۴۱۱۳۰ استارت آپ در ۶ ماهه اول سال جاری رسیده  است.  

مشاغل نوپا و ضرورت توجه به آن

تغییرات اقلیمی، خشکسالی و دیگر جلوه‌های نامهربانی طبیعت سبب شده بسیاری از روستاییان رنج مهاجرت به شهرها را بر زیستن در موطن آبا و اجدادی ترجیح  دهند. آیا کسب و کارهای نوپا می‌تواند امید و نشاط را بار دیگر به روستاهای ما هدیه دهد؟

احمد انارکی محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید:با وجود تنوع اقلیمی و تفاوت‌های فرهنگی، روستاهای ما می‌توانند کانون تولید محصولات متعددی در حوزه هایی همانند فراوری موادغذایی، عرضه گیاهان دارویی و تولید آبزیان باشند. همچنین ظرفیت‌های چشمگیری در جوامع محلی برای جذب گردشگر و تولید بیش از ۵۰۰ نوع صنایع دستی وجود دارد. از این رو برای توسعه و گسترش کسب و کارهای نوپا می‌توان تسهیلاتی قایل شد. چنان که  دولت می‌تواند بخشی از بودجه هایی را که برای مناطق روستایی و کم برخوردار در بودجه سال آینده تعریف کرده به این قضیه و حمایت از فعالان مشاغل نوپا اختصاص دهد؛ چرا که با توجه به توانمندی‌های این حوزه می‌توان بسترهای مهاجرت معکوس را نیز فراهم کرد، به طوری که روستاهای ما به کانون‌های تولید، اشتغال و توسعه پایدار تبدیل شوند.

محمدحسین برخوردار، عضو پیشین هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تهران نیز اظهار می‌کند: مشاغل نوپا قابلیت این را دارند که سبب مهاجرت معکوس به روستاها شوند؛ زیرا که نگرش‌ها و نیازهای جوانان در حال حاضر تغییر کرده و از دغدغه‌های نسل جوان صیانت از محیط زیست است، از این رو به دنبال فعالیت در مشاغل نوپای روستایی هستند تا به این طریق سرمایه‌های اجدادی را احیا کرده و رونق ببخشند.

توسعه هوشمندانه  با پشتوانه‌های هویتی

با توجه به آنچه گفته شد، حال باید دید چگونه می‌توان اثربخشی مشاغل نوپا را در روستاها تقویت کرد؟

محمد زنگانه، صاحب استارتاپ دهگردی با بیان اینکه با وجود ظرفیت‌های چشمگیر در جوامع محلی هنوز شاهد فعالیت مؤثر استارتاپ‌ها در این حوزه نیستیم، در این باره می‌گوید:گرچه شاهد گسترش کسب و کارهای نوپا در کشور هستیم، اما در حوزه اقتصاد روستا کمتر به این قضیه توجه شده است؛ زیرا بافت سنتی این مناطق همچنان در برابر جریان‌های نوین مقاومت می‌کند، از این رو مشاغل نوپا می‌توانند بستر ساز رشد و توسعه روستاها باشند، البته  به گونه‌ای باید  عمل کرد که بافت فرهنگی و اجتماعی مناطق محلی آسیب نبیند.

وی همچنین ادامه می‌دهد:از آنجا که مشاغل نوپا وابسته به فناوری‌های نوین هستند، دیگر مرز و محدوده‌ای برای ارائه خدمات خود ندارند و می‌توانند جامعه هدف گسترده‌ای در ارائه خدمات خویش داشته باشد. برای نمونه ما در حوزه مراکز اقامتی فعالیت داریم، پس نمی‌توانیم تنها در یک روستا ساکن شده و به ارائه خدمت در همین محدوده اکتفا کنیم، اما اگر قرار است استارتاپ ما در حوزه بومگردی یک ناحیه خدمت بدهد، به ناچار فعال این حوزه باید در این فضا ساکن شده و متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی که گردشگر متقاضی دریافت آن‌هاست، خدمات ویژه‌ای همانند صنایع دستی منحصر به فرد و غذای خاص منطقه را عرضه کند.

احمد انارکی محمدی، عضو کانون کارآفرینان کشور می گوید: اینکه انتظار داشته باشیم در جامعه امروزی و با توجه به تحولات جهانی می‌توان با دیوارکشی به دور سرمایه‌ها و امکانات بومی و محلی خود آن‌ها را مراقبت کنیم، تصوری نادرست است، اما می‌توان با مدیریت درست و هوشمندانه ضمن بهره گیری از این منابع نسبت به صیانت از آن‌ها برای استفاده مداوم نسل‌ها اقدام کرد. در واقع باید پذیرفت هر گونه برنامه توسعه‌ای در جامعه همانند تیغ دولبه‌ای است که کاربران آن می‌توانند در بروز و ظهور و اثرگذاری آن مؤثر باشند.

نگاه مشارکتی و تقویت اعتماد سازی

 بی شک از راه‌های گسترش مشاغل نوپا در روستا تقویت فضای اعتماد بین مردمان محلی و کارآفرینان است. چگونه می‌توان این شرایط را فراهم ساخت؟

زنگانه در این باره می‌گوید: تقویت روند اعتماد سازی در حوزه مشاغل نوپا در روستاها دشوارترین مرحله محسوب می‌شود، از این رو متناسب با زیربناهای فرهنگی، ارزشی و اجتماعی نواحی مختلف ایجاد اعتماد در این مقوله روش‌های متفاوتی را می‌طلبد. بنابر مراوده با روستاییان برای تعامل در زمینه رزرواسیون مراکز اقامتی شاهد بودیم در برخی مناطق با وجود تنگناهای اقتصادی مردمان محلی بر رعایت مسائل اعتقادی بیش از کسب منافع مالی  تأکید داشتند. همچنین در مناطق روستایی کردستان حتی برای منازلی که به عنوان اقامتگاه گردشگر معرفی شده نه تنها به دنبال کسب درآمد از اسکان گردشگران نبودند، بلکه بی هیچ چشمداشتی درِ خانه خود را به روی مسافران باز گذاشته‌اند.

برخوردار، فعال اقتصادی نیز می‌گوید:به دلیل رشد تحصیلات عالیه در روستاها روند اعتماد سازی نسبت به گذشته تسهیل شده؛ بنابر این برای افزایش تعامل میان فعالان این حوزه و مردمان جوامع محلی باید در انتخاب اعضای شورای روستایی دقت نظر داشت و افراد کار آزموده و متخصص را برگزید تا این روند سرعت بیشتری پیدا کند.

مطالبات هدفمند برای توسعه اقتصاد روستایی

در حالی که زیربنای کسب و کارهای نوپا فناوری‌های نوین و زیرساخت‌های عمرانی است، اما بنابر شواهد هنوز هم بسیاری از مناطق روستایی بی بهره از این خدمات هستند.

برخوردار در این باره تأکید می‌کند: گرچه برای تقویت این حوزه نیازمند گسترش زیرساخت‌های مورد نیاز هستیم، اما اینکه انتظار داشته باشیم تمام چالش‌ها و نیازها را متولیان امر رفع کنند، خواسته‌ای معقول نیست، بلکه این مردم هستند که باید با حضور اثرگذار در عرصه‌های مختلف مطالبات منطقی خود را مطرح کنند. در این زمینه می‌توان از اثرگذاری شوراهای روستایی سود برد. همچنین با مشارکت این افراد می‌توان زمینه‌های تشکیل تعاونی هایی را که امکان فعالیت در قالب استارستاپ را دارد، فراهم کرد.