خاورمیانه و شمال آفریقا (منا)، با مجموع ۳ تریلیوندلار تولید ناخالص داخلی، منطقه جذابی برای شروع یک کسبوکار است؛ اما آخرین گزارش منتشر شده از سوی بانک جهانی حاکی از آن است که راهاندازی کسبوکار در برخی نقاط این منطقه میتواند دشوار باشد.
نوپانا: ۲۱ کشور از خاورمیانه و شمال آفریقا (منا)، دارای مجموع تولید ناخالص داخلی حدود سه تریلیون دلار و جمعیت مجموع ۴۵۴ میلیون نفر هستند و در نتیجه به نظر میرسد فرصتهای بسیار جذابی برای کسبوکار در این مناطق فراهم شده است، اما آخرین گزارش منتشر شده از سوی بانک جهانی با عنوان «رتبهبندی سهولت کسبوکارها» حاکی از آن است که شرایط کسبوکار در برخی از این مناطق میتواند دشوار باشد.
به گزارش نوپانا، این آسمانخراشهای خیرهکننده حاشیه خلیج فارس هستند که گرمترین خوشآمدگوییها را برای کسبوکارها بههمراه دارند و در این زمینه نام امارات متحده عربی در صدر است. این کشور طی تلاشهای چند سال گذشته خود، توانسته است رتبه ۲۱ را از میان ۱۹۰ کشور از لحاظ سهولت انجام کسبوکار به خود اختصاص دهد و پیش از برخی اقتصادهای بزرگ دنیا مانند فرانسه و اسپانیا قرار گرفته است. با توجه به علاقه امارات متحده عربی به ساختمانهای بلند و پر زرقوبرق، این کشور در اعطای مجوزهای ساختوساز، در رتبه دوم جهان و بعد از دانمارک قرار دارد.
کشورهای دیگر حاشیه خلیج فارس از پیشرفتی به این میزان برخوردار نبودهاند و اکثر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس GCC، تنها در نیمه اول این رتبهبندی قرار گرفتهاند و کشورهای بحرین، عمان، قطر، عربستان سعودی و کویت به ترتیب در جایگاههای ۶۶، ۷۱، ۸۳، ۹۲ و ۹۶ قرار دارند.
بانک جهانی در گزارشهای خود به این واقعیت اشاره کرده است که عربستان سعودی طی سال گذشته اصلاحات بیشتری را نسبت به هر کشور دیگری در شورای همکاری خلیج فارس انجام داده است و تغییراتی را نیز برای بهبود روند ثبت ملک، شرایط سرمایهگذاری و پلتفرم آنلاین خود برای ثبت و پرداخت مالیات، صورت داده است.
در طرف دیگر خلیج فارس، ایران در مجموع رتبه ۱۲۴ را دارد و شرایط پیچیدهای برای کسبوکارها فراهم کرده است. در واقع، علیرغم لغو بسیاری از تحریمهای بینالمللی علیه ایران در سال ۲۰۱۶، این کشور در این رتبهبندی به چهار جایگاه پایینتر در مقایسه با سال گذشته منتقل شده است.
سرزمینهای همسایه فلسطین در کرانه باختری و غزه در رتبه ۱۱۴ ام قرار دارند و در زمینههایی مانند دریافت اعتبار و تجارت بین مرزها عملکرد نسبتا خوبی داشتهاند. در این بین لبنان نیز در رتبه ۱۳۳ این رتبه بندی قرار گرفته است.
در شمال آفریقا، اقتصاد برجسته مراکش با کسب رتبه ۶۹، میزبان بسیاری از کسبوکارهای اروپایی است و به دنبال آن است که بازار خود را بهعنوان مرکز فعالیتهای تجاری در سراسر آفریقا معرفی کند. مراکش به لحاظ اعطای مجوز ساختوساز و پرداخت مالیات نیز در این زمینه بسیار خوب عمل کرده است.
تونس نیز با رتبه ۸۸ام شرایط نسبتا خوبی را برای کسبوکارها فراهم کرده است و در زمینه اجرای قراردادها، سیستم حقوقی و زیرساختها، نمرات قابل قبولی را کسب کرده است.
(همچنین بخوانید: اکوسیستم استارتآپی منطقه منا در چند قدمی فضای کارآفرینی اروپا و آمریکا)
در دیگر نقاط، اخبار خوب کم است. بهعنوان مثال مصر طی چند سال گذشته بهرغم انجام تعداد زیادی از اصلاحات مهم توسط دولت خود، در رتبه ۱۲۸ ام قرار دارد. موریتانی نیز بار کسب رتبه ۱۵۰، در زمینه راهاندازی کسبوکار و اجرای قراردادها خوب عمل میکند، اما بروکراسی پیچیده، سیستم بانکی نسبتا ضعیف و زیرساخت محدود، موجب شده است تا این کشور رتبه چندان خوبی نداشته باشد. الجزایر با رتبه ۱۶۶ و سودان با رتبه ۱۷۰ نیز شرایط خوبی برای کسبوکارها فراهم نکردهاند.
نواحی جنگی منطقه منا، بدترین رتبههای سهولت کسبوکار را به خود اختصاص دادهاند. کشورهایی مانند عراق، سوریه، لیبی و یمن به ترتیب با کسب رتبههای ۱۵۸، ۱۷۴، ۱۸۵ و ۱۸۶ و سودان با رتبه ۱۷۰، جزء پنج کشوری هستند که پایینترین رتبه را از لحاظ سهولت کسبوکار دارند؛ چراکه اغلب زیرساختهای این کشورها در طول جنگ از بین رفتهاند. با در نظر گرفتن تمام این شرایط، همیشه فرصتهایی برای کسبوکارها در چنین محیطهایی وجود دارند، اما اگر هدف این کشورها، بهبود رتبهبندی خود در سالهای آینده باشد، در ابتدا باید در عرصههای سیاسی پیشرفت کنند.
(همچنین بخوانید: سهولت کسبوکار در ایران، در مقایسه با جهان)