‌آنچه اکوسیستم استارت‌آپی بارسلونا به ما می‌آموزد

پیشرفت اکوسیستم استارت‌آپی بارسلونا، مدیون عوامل مختلفی است که بی‌شک پشتیبانی دولت و ارتباطات عالی جهانی، از مهم‌ترین آن‌ها هستند.

نوپانا: مدتی پیش، بارسلونا به دلیل اختلاف‌نظرهای موجود در مورد استقلال کاتالونیا از اسپانیا، تیتر اول نشریات بین‌المللی بود. ولی در نگاهی عمیق‌تر، در این شهر داستان‌های دیگری نیز می‌گذرد که می‌تواند درس‌های مهمی برای سایر شهرهای سراسر جهان داشته باشد. یکی از این داستان‌ها، رشد چشمگیر اکوسیستم استارت‌آپی بارسلونا در چندین سال گذشته است. نشریه‌ فوربز در گزارشی مراحل تکامل این اکوسیستم، نقاط قوت و دارایی‌های آن و همچنین اقداماتی که برای سرعت بخشیدن به این رشد انجام می‌شود را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داده است.

برای مثال در سال ۲۰۱۶، استارت‌آپ تجارت الکترونیک (Privalia) توسط یک شرکت فرانسوی به مبلغ ۵۶۰ میلیون دلار خریداری شد. این نقطه عطف، امسال به‌وسیله‌ استارت‌آپ توسعه‌دهنده بازی‌های گوشی‌های هوشمند سوشال پوینت از پی گرفته شد: شرکت (Take-Two)، غول بازی‌های کامپیوتری، سوشال پوینت را به مبلغ ۲۵۰ میلیون دلار خریداری کرد. سوشال پوینت که در سال ۲۰۰۸ در بارسلونا تاسیس‌ شده است، پس‌ از این مسئولیت بخش جدید بازی‌های گوشی همراه (Take-Two) را به عهده خواهد داشت.

این مثال‌ها، رویدادهای تکرار نشدنی نیستند. تعداد کل استارت‌آپ‌هایی که با استراتژی‌های خروج از اکوسیستم استارت‌آپی بارسلونا، به موفقیت رسیده‌اند، در طول پنج سال گذشته، چهار برابر شده است. مهم‌تر اینکه در طول همین دوره‌ زمانی، بارسلونا هرسال حداقل یک خروجی بزرگ با مبلغ بالای ۱۰۰ میلیون دلار داشته است که یا خرید توسط یک شرکت برتر بوده یا عرضه‌ عمومی سهام (IPO). در مدل چرخه حیات اکوسیستم، چنین خروجی‌هایی می‌توانند به‌عنوان یک «عامل موثر» عمل کنند که باعث می‌شود کل یک اکوسیستم به مرحله‌ جدیدی از رشد و توسعه وارد شود.

درنتیجه، بارسلونا یک مثال عالی از اکوسیستم‌های استارت‌آپی است که از فاز فعال‌سازی، به مرحله جهانی‌سازی (در مدل چرخه حیات اکوسیستم) منتقل می‌شوند. در مرحله‌ فعال‌سازی، همان‌طور که از نامش پیدا است، اکوسیستم استارت‌‌آپی باید بر فعال کردن منابع محلی و ساخت یک جامعه‌ قدرتمند برای حمایت از استارت‌آپ‌ها تمرکز کند.

این موضوع می‌تواند از طریق رویدادها یا راه‌اندازی سازمان‌های حمایتی رخ دهد. در بارسلونا، فعال شدن اکوسیستم از طریق افزایش تعداد شتاب‌دهنده‌ها و تمرکز بر حمایت از استارتاپ‌های منطقه صورت گرفت.

بارسلونا، رشد چشمگیری را به لحاظ ابعاد (با بیش از هزار استارت‌آپ تکنولوژی که رقمی بسیار بالاتر از میانگین اکوسیستم‌های دیگر مرحله‌ فعال‌سازی است) و همچنین سرعت تغییرات تجربه کرده است. در ۲ سال گذشته بودجه استارت‌آپ‌ها در بارسلونا سریع‌تر از اکثر اکوسیستم‌های سراسر جهان افزایش‌یافته، که بیشتر این سرمایه‌ از خارج از این منطقه به دست می‌آید: ۵۳درصد از سرمایه‌گذاری‌ها توسط سرمایه‌داران غیربومی انجام گرفته است.

(همچنین بخوانید: اکوسیستم استارت‌آپی نیاز به فرهنگ‌سازی دارد)

این رشد و افزایش قیمت خریدوفروش استارت‌آپ‌ها، تجربه منحصربه‌فردی را در بارسلونا پدید آورده است. تجربه‌ای که در آن بنیان‌گذاران استارت‌آپ‌ها و سرمایه‌گذاران، به اکوسیستم وارد می‌شوند، در آن محیط رشد می‌کنند و با استراتژی‌های مناسب، در بهترین زمان ممکن، خارج می‌شوند. برای مثال در بارسلونا یک‌سوم بنیان‌گذاران دارای ۲ تا سه سال تجربه‌ پیشین در زمینه استارت‌آپ‌ هستند. تجربه استارت‌آپی برای هر اکوسیستم یک دارایی ارزشمند محسوب می‌شود که اگر به‌درستی بازیابی شود، می‌تواند به نفع موسسان آتی هم باشد.

سوال اصلی این است که بارسلونا چگونه توانسته است در مدتی کوتاه از مرحله فعال‌سازی به مرحله جهانی‌سازی راه پیدا کند؟ شاید شهرهای دیگر جهان نیز باید به این سه درس مهم توجه کنند:

- بارسلونا رویدادهای جهانی را به ارتباطات جهانی تبدیل می‌کند. شهرهای زیادی هستند که برای رویدادها و کنفرانس‌های خود تبلیغ می‌کنند، اما موارد اندکی واقعا از این شرایط منتفع می‌شوند. بارسلونا نه‌تنها میزبان رویدادهای بزرگی مثل کنگره‌ جهانی موبایل است، بلکه به استارت‌آپ‌های خود اجازه می‌دهد در این رویدادها، ارتباطاتی جهانی برقرار کنند. در نظر داشته باشید که یک اکوسیستم با این ابعاد، پتانسیل بالایی برای ارتباطات جهانی دارد و به‌تبع استارت‌آپ‌های محلی از این ارتباطات فرصت‌های زیادی به دست می‌آورند.

برای مثال کنگره جهانی موبایل، یک پلتفرم کسب‌وکار تخصصی به نام (4YFN) را برای استارت‌آپ‌ها طراحی و تولید کرده است.

- بارسلونا روی بخش‌های فرعی که با نقاط قوت آن سازگارند، متمرکز شده است. این شهر از زمانی که در سال ۱۹۹۴ میزبان بازی‌های المپیک بود، شهرتی جهانی برای طراحی زیبای شهری خود به دست آورده است. شهرداری و حکومت ایالتی این منطقه برای ارتقا و توسعه‌ این شهرت، زحمت زیادی کشیده‌اند. پس‌ازآن، وقتی دولت روی بارسلونا به‌عنوان یک «شهر هوشمند» تمرکز کرد و حمایت خود را از استارت‌آپ‌های فعال در هوشمندسازی نشان داد، این تلاش‌ها معنی بیشتری پیدا کرد. موسسه (Catalan Trade) تخمین می‌زند حدود ۳۰۰ استارت‌آپ شهر هوشمند در بارسلونا فعالیت می‌کنند که نیمی از آن‌ها صادرات هم دارند.

- بارسلونا به‌شدت از استارت‌آپ‌های خود پشتیبانی می‌کند. برخلاف بسیاری از شهرهای مطرح، برای بارسلونا و کل منطقه کاتالونیا، استارت‌آپ‌ها نمایش فرعی توسعه اقتصادی متمرکز بر شرکت‌های بزرگ نیستند. شکی نیست که شرکت‌های بزرگ و برتری نیز در بارسلونا وجود دارند ولی آژانس‌های عمومی این شهر، سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌ها را یکی از وظایف اصلی خود می‌دانند (مثلا به تامین بودجه و افزایش سرمایه‌ استارت‌آپ‌های نوظهور کمک می‌کنند.) در همه‌ استراتژی‌های اقتصادی این ناحیه، توجه به کارآفرینی چهره‌ بارز و مشخصی دارد.

البته در هر اکوسیستمی جای بهبود و پیشرفت وجود دارد و ماهیت تکامل اکوسیستم در فاز جهانی‌شدن تغییر می‌کند: سهام‌داران و ذی‌نفعان باید فراتر از مرزهای منطقه‌ای بیندیشند. بارسلونا هم به ابعاد بزرگ‌تر جهانی نیاز دارد: استارت‌آپ‌های این شهر به ارتباطات وسیع‌تر جهانی احتیاج دارند تا بتوانند سهم بیشتری از بازارهای بین‌المللی را از آن خود کنند. باوجود رشد عالی این سال‌ها، برای رسیدن به این هدف باید به سرمایه و بودجه بیشتری دسترسی پیدا کرد.

سوالی که مطرح می‌شود، همان پرسشی است که در مورد همه‌ اکوسیستم‌ها وجود دارد: سهام‌داران و ذی‌نفعان چگونه می‌توانند اتصال و ارتباطات جهانی را گسترش دهند؟ بدون تحریف انگیزه‌های اصیل، چگونه می‌توان به سرمایه‌ بیشتری دسترسی پیدا کرد؟ در چند سال آینده وقتی به بارسلونا نگاه می‌کنیم، می‌توانیم پاسخ این سوال‌ها را بیابیم. شاید پنج تا ۱۰ سال آینده بپرسیم بارسلونا چگونه در فاز جهانی به چنین رشدی دست‌ یافت؟

(همچنین بخوانید:در اکوسیستم استارت‌آپی، دنیای خود را بسازید)

منبع