.gif)
در تیرماه سال جاری، دولت «برنامه اشتغال فراگیر در سال ۱۳۹۶» را با هدف افزایش جمعیت شاغل کشور به میزان ۹۷۰ هزار نفر در سال ۹۶ ابلاغ کرد؛ اما برای ایجاد این حجم از اشتغال، دولت باید چه رویه‌ای در پیش گیرد؟ در ادامه می‌خوانیم.
نوپانا به نقل از روزنامه‌ایران: معاون اول رئیس جمهور و رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در ابلاغیه‌ای به تمام دستگاه‌های اجرایی، تصویب‌نامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تحت عنوان «برنامه اشتغال فراگیر در سال ۱۳۹۶» را با هدف افزایش جمعیت شاغل کشور به میزان ۹۷۰ هزار نفر در سال ۹۶ ابلاغ کرد. با ابلاغ این برنامه (که برای نخستین بار اشتغال‌زایی در کشور دارای برنامه‌ای مدون و با اهداف کمی و جزئی برای هر بخش می‌شود) قرار است با حمایت از رسته‌های منتخب از طریق تفاهم به عمل آمده با دستگاه‌های اجرایی، ۶۵۱ هزار و ۹۰۰ نفر به‌کار گمارده شوند که سهم وزارت ارتباطات و فناوران اطلاعات از این بخش ۹۰ هزار نفر برابر با ۱۳.۸ درصد است.
دولت در این دستورالعمل، بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات حساب باز کرده و امیدوار است در هر دو بخش، اشتغال‌زایی قابل توجهی صورت گیرد. اما چگونه؟ برای ایجاد این حجم از اشتغال دولت باید چه رویه‌ای در پیش گیرد؟ این سؤالی است که در گفت‌وگو با کارشناسان حوزه فاوا مطرح شد.
حمایت مالی و معنوی از استارت‌آپ‌ها
اگر دولت می‌خواهد دستورالعمل داده‌شده، اجرایی شود باید از اینکه خود بانی ایجاد اشتغال باشد، فاصله بگیرد و تنها به کمک بخش خصوصی بیاید. دولت باید سعی در کمک به شرکت‌های بزرگ داشته باشد تا آنها اشتغال‌زایی کنند، چرا که این شرکت‌ها ضمن استخدام نیروی بیشتر می‌توانند زمینه‌ای مناسب برای اشتغال فراهم کنند، بنابراین دولت باید در کنار این شرکت‌ها قرار گرفته و به آنها کمک‌های مادی و معنوی ارائه دهد.
حسین اسلامی کارشناس حوزه فناوری با بیان مطلب فوق گفت: «در حوزه فاوا دو نوع شغل وجود دارد؛ اول اینکه فاوا به صورت مستقیم شغل ایجاد کند که همان درگیر شدن فعالان و متخصصان عرصه فناوری است. مورد دیگر، ایجاد شغل به صورت غیرمستقیم با استفاده از بستر فناوری است که زمینه ایجاد اشتغال‌زایی در این حوزه نسبت به حوزه تخصصی بسیار گسترده‌تر است. با بستری که فراهم شده، کسب وکارهای نو، شغل‌های زیادی در جامعه ایجاد کرده‌اند که نمونه بارز آن تاکسی‌های آنلاین است. به عبارتی حوزه فناوری برای کسانی شغل ایجاد کرده است که ارتباطی به حوزه آی‌تی و تخصص مربوط به آن نداشته و افراد عادی هستند.
این کارشناس حوزه فناوری در ادامه افزود: «دولت برای ایجاد اشتغال در جامعه بر بستر فناوری باید نگاه مثبتی به استارت‌آپ‌ها داشته باشد. دنیا برای ایجاد اشتغال روی استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری کرده و از آن پاسخ مثبتی نیز گرفته است؛ از این‌رو باید برای استارت‌آپ‌ها تسهیلات قائل شوند تا بتوانند فعالیت خود را گسترده کنند.»
اسلامی با بیان اینکه مهم‌ترین کمک به استارت‌آپ‌ها، سرمایه‌گذاری با هزینه کم است، گفت: «اکنون به استارت‌آپ‌ها وام‌های با سود ۲۶ درصد پرداخت می‌شود که با این سود طبیعتا هیچ استارت‌آپی موفق نخواهد شد، چرا که توانایی بازپرداخت آن را ندارد، بنابراین پیشنهاد من این است که دولت روی شرکت‌های بزرگی که امتحان خود را پس داده‌اند، سرمایه‌گذاری کند تا ضمن بازپرداخت با ایجاد اشتغال به هدف خود دست یابد. به عبارتی دولت باید وام‌های بدون سود را به مدت پنج تا ۱۰ سال در اختیار شرکت‌های امتحان پس‌داده قرار دهد و بعد در قبال دریافت ضمانت‌هایی، متقابلاً تعهدات لازم را برای اشتغال‌زایی دریافت کند».
اقتصاد پلتفرمی؛ موضوع روز دنیا
اکنون تنها حوزه‌ای که می‌تواند در جامعه اشتغال ایجاد کند، حوزه کسبوکارهای نو است، چرا که بخش فناوری ارتباطات (مخابراتی) چند سالی است به علت خرید تجهیزات مخابراتی از خارج کشور دچار رکود شده است. سهیل تقوی کارشناس فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق گفت: «اکنون در حوزه فناوری ارتباطات، بخش اپراتورها و توزیع‌کنندگان اینترنت در کشور فعال هستند و اشتغال‌زایی در این بخش‌ها اشباع شده است. قرار بر این است که اپراتورهای مجازی و تصویری نیز راه‌اندازی شود که البته بعید به نظر می‌رسد تحول بزرگی در اشتغال‌زایی ایجاد کند.»
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با بیان اینکه کسبوکارهای نو تنها راه اشتغال‌زایی هستند، بر ایجاد شغل پایدار در این حوزه تاکید کرد: «بسیاری از دانشگاهیان استارت‌آپ‌ها را راه‌اندازی می‌کنند اما معمولاً درصد کمی از آنها منجر به ایجاد شغل پایدار می‌شوند، چرا که از میان خیل بالای راه‌اندازی کسبوکارهای نو، تنها تعداد اندکی گسترش می‌یابند.»
تقوی افزود: «درخصوص اشتغال‌زایی به واسطه کسبوکارهای نو، مسئولان اغراق می‌کنند و بحث ایجاد شغل پایدار را در نظر نمی‌گیرند. به‌عنوان مثال چندی پیش یکی از مسئولان فناوری اطلاعات اعلام کرد از آنجا که تعداد زیادی اپلیکیشن در «کافه بازار» وجود دارد بنابراین اگر دو نفر هم در هر اپلیکیشن مشغول به کار باشند، بیش از صد هزار نفر شاغل خواهند شد، اما آنها این نکته را در نظر نگرفتند که بیشتر این اپلیکیشن‌ها مجانی بوده و تعداد کمی از آنها به درآمدزایی رسیده‌اند، از سوی دیگر سود بالایی نیز ندارند پس چگونه می‌توانند شغل پایدار ایجاد کنند.»
تقوی با بیان اینکه برای ایجاد شغل پایدار تنها باید به استارت‌آپ‌ها بها داده شود، گفت: «اقتصاد پلتفرمی، موضوع روز دنیا است. امروزه در سایر کشورهای جهان پلتفرم‌هایی راه‌اندازی می‌کنند تا به‌واسطه آنها در جامعه شغل ایجاد شود. دنیا برای اشتغال‌زایی از بستر فناوری استفاده کرده و بیشتر به سمت «خدمات» رفته است؛ ما نیز باید به همین سمت حرکت کنیم. در این میان، شرکت‌های نوپا ظرفیت راه‌اندازی چنین پلتفرم‌هایی برای ارائه خدمات را دارند.»
تربیت نیروی کار
مازیار گنجه‌ای کارشناس آموزش حوزه فاوا درباره ایجاد اشتغال در حوزه فاوا گفت: «اگر می‌خواهیم در حوزه فاوا (کسب وکارهای تولید محتوای (دیجیتال)، خدمات پایه مناطق روستایی و محروم، ایجاد زیرساخت و شبکه دسترسی، تجارت و خدمات الکترونیک، خدمات دولت الکترونیک، خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات و...) شغل ایجاد کنیم تنها و تنها باید آموزش و مهارت‌آموزی را سرلوحه کار و مدیریت خود قرار دهیم چرا که در حال حاضر سازمان‌ها، شرکت‌های خصوصی و دولتی عطش استخدام نیرو در حوزه فناوری اطلاعات را دارند و به دنبال افراد با مهارت و آموزش دیده خوب می‌گردند ولی در این زمینه کمبودهایی وجود دارد.»
گنجی با بیان اینکه در تمام کشورهای موفق در زمینه اشتغال‌زایی حوزه فاوا، بر مهارت‌آموزی تأکید می‌کنند، گفت: «باید نیروهای انسانی خوبی را تربیت و برای آینده آماده کنیم، چرا که اینترنت اشیا رشد روزافزونی خواهد داشت و به‌زودی به خانه‌ها می‌رسد و همین امر زمینه‌ساز رشد اشتغال و ایجاد مشاغل بکر خواهد شد.»
فاوا؛ ناجی دولت‌ها در حل معضل بیکاری
حسینی‌مقدم کارشناس فناوری اطلاعات نیز به اهمیت بحث آموزش در ایجاد اشتغال اشاره کرد و بیان داشت: «تنها برنامه‌ریزی کافی نیست و باید وارد آموزش شد تا بتوان در حوزه فناوری اطلاعات شغل ایجاد کرد.»
او افزود: «با رونق گرفتن انرژی‌های پاک، سوخت فسیلی در امریکا رکود پیدا کرد و در پی آن کارگران زیادی در کنتاکی بیکار شدند. شرکتی که در حوزه فناوری و تولید نرم‌افزار در آن ناحیه فعال بود کارگران بیکار معادن را تحت آموزش ۲۲ هفته‌ای برنامه‌نویسی تحت وب قرار داد و سپس استخدام کرد. هر چند هدف آنها در ابتدا تنها کمک به شهر خود بود اما به مرور زمان به درآمدزایی نیز رسیدند. همین روش الگویی برای بسیاری از کشورها شد تا با بهره‌گیری از آموزش، بر بیکاری غلبه کنند. اتفاقی که در کشور هند در جریان است و با این روش ابتدا به تربیت نیروی انسانی اقدام می‌کند تا مشغول به‌کار شوند.
این کارشناس فناوری اطلاعات تصریح کرد: «ما نیز ابتدا باید نیروی کار خبره و متبحر تربیت کنیم، چرا که نه تنها فاوا صنعت بزرگ و رو به رشدی است، بلکه در بسیاری موارد دولت‌ها را در زمینه بحران‌های اجتماعی و بیکاری یاری دهد.»
(همچنین بخوانید: راهکارهای اشتغال‌زایی در فضای مجازی)
مرور این مطلب در ۳۰ ثانیه
اگر دولت می‌خواهد دستورالعمل داده‌شده، اجرایی شود باید از اینکه خود بانی ایجاد اشتغال باشد، فاصله بگیرد و تنها به کمک بخش خصوصی بیاید. دولت باید سعی در کمک به شرکت‌های بزرگ داشته باشد تا آنها اشتغال‌زایی کنند؛ چرا که این شرکت‌ها ضمن استخدام نیروی بیشتر می‌توانند زمینه‌ای مناسب برای اشتغال فراهم کنند. 
امتیاز مطلب
زمان مطالعه
مطالب مرتبط
تعداد بازدید
تازه‌های نوپانا
