فیلترینگ کسب‌وکارها، به اعتبار آنها و اعتماد کاربران ضربه می‌زند

میلاد جهاندار: برای فعالین حوزه فین‌تک، اعتبار و جلب اعتماد کاربران از همه چیز مهم‌تر است. ما تلاش زیادی را برای کسب این اعتبار انجام می دهیم و اقداماتی مانند فیلترینگ، تمامی این زحمات را از بین می‌برد.

نوپانا: موج فیلترینگ وب‌سایت استارت‌آپ‌های فین‌تک که در حوزه پرداخت فعال هستند، از نخستین ساعات آدینه شانزدهم تیر ۹۶ آغاز شد و به جز عواقب منفی اقتصادی و اعتمادی كه برای فين‌تكی‌های حوزه پرداخت داشت، آسيب قابل توجهی به ساير كسب‌وكارهای خرد نیز وارد ساخت. این موضوع بهانه‌ای شد تا پای صحبت بنیان‌گذاران این استارت‌آپ‌ها بنشینیم و شرح ماجرا را جویا شویم. در ادامه شرح گفت‌وگو با میلاد جهاندار، هم‌بنیان‌گذار استارت‌آپ‌ «باهمتا»، را با هم می‌خوانیم:

(همچنین بخوانید: شرح ماجرای فیلترینگ فین‌تکی‌ها از زبان خودشان)

در روز تعطیل فیلتر شدیم

جمعه گذشته، شانزدهم تیر ماه، با همکاران در دفتر «باهمتا» بودیم که متوجه شدیم پرداخت‌ها در پنل ادمین ناگهان افت کرده و از سوی دیگر کاربران اطلاع دادند که بدون اخطار قبلی آن هم در روز تعطیل فیلتر شده‌ایم. همان روز در این خصوص پیگیری‌هایی انجام شد و تلاش کردیم تا بفهمیم دلیل فیلتر کردن سایت ما چه بوده است. در آن روز که نتوانستیم هیچ پاسخی دریافت کنیم، و اتفاقا برایمان عجیب بود که چرا در روز تعطیل می‌شود یک سایت فیلتر شود اما پاسخگویی مسئولان ممکن نیست. متاسفانه تا کنون هم نتوانسته‌ایم دلیل صریح، روشن و مکتوبی در این‌باره دریافت کنیم، البته کارشناسان به صورت شفاهی دو دلیل عمده فیلتر شدن «باهمتا» را بیان کردند؛ یکی اینکه «باهمتا» از بانک مرکزی مجوز ندارد و دیگر اینکه لینک پرداخت‌های سایت ما در تلگرام قرار گرفته بود.

رفع فیلترینگ؛ منوط به امضای تعهدنامه

در این مدت پیگیری‌های زیادی انجام شد. با نهادها و سازمان‌های مختلفی که فکر می‌کردیم ممکن است مرتبط باشند نامه‌نگاری‌های زیادی کردیم. با اکثر وزارت‌خانه‌ها، سران سه‌قوه، مرکز ملی فضای مجازی، بانک مرکزی، دادستانی و .. نیز صحبت‌هایی انجام شد که ابتدا دلیل فیلترینگ مشخص شود و بعد راه‌حلی برای رفع آن پیدا کنیم. تلاش‌هایمان نهایتا به این نتیجه رسید که رفع این فیلترینگ منوط به ارائه تعهدنامه‌ای به دادستانی است. از آنجا که ما به عنوان یک مجموعه کوچک خصوصی نیاز مبرم به باز شدن سایت‌مان داریم، تعهدنامه مذکور که از سوی فین‌تک‌ها بسته شده بود، امضا شد و روز چهارشنبه، بیست و یکم تیر ماه، از طرف دبیر کارگروه، آقای خرم‌آبادی، وعده رفع فیلترینگ به ما داده شد که البته هنوز سایت «باهمتا» باز نشده و ما هم‌چنان پیگیر هستیم تا فعالیت و خدمت‌رسانی خود را مجددا از سر بگیریم. 

زیان اصلی را کاربران دیدند

انتظار ما این است که نهادها، رسانه‌ها و یا حتی اشخاص حقیقی برای بیرون آمدن ما از این مشکل هر کمکی که می‌توانند، انجام دهند. این درخواست برایمان در الویت است چرا که مسدودیت سایت «باهمتا» در این مدت، کسب‌وکار ما را با بحران روبه‌رو کرده است. درخواست‌های دیگری که می‌توان به صورت میان‌مدت و حتی کوتاه‌مدت پیگیری کرد این است که نگاه به کسب‌وکارهای نوپا تاحدی تغییر پیدا کند. فعالیت کسب‌وکارها را نمی‌توان یک‌شبه و با تصمیمات ناگهانی مسدود کرد. ضربه‌ای که فیلتر شدن یک کسب‌وکار در پی دارد اول از همه به مردم وارد می‌شود. در این مدت مسدود بودن فعالیت چهار استارت‌آپ‌ حوزه فین‌تک به ۲۰۰ هزار کاربری ضربه زد که از خدمات این شرکت‌ها بهره می‌بردند. تقاضای من این است که هیچگاه به فیلترینگ به عنوان راهکار نهایی نگاه نشود، چرا که این روش در واقع راهکاریست برای رفتارهای مجرمانه و خلاف قانون. ای‌کاش پیش از فیلتر کردن استارت‌آپ‌هایی مثل ما بررسی‌های دقیق‌تری صورت گیرد تا اعتبار یک کسب‌وکار خدشه‌دار نشود.

مجوز زدایی به ایجاد اشتغال کمک می‌کند

رویه‌ای که در حال حاضر در کشور وجود دارد این است که شما برای انجام هر فعالیتی نیاز به مجوز دارید؛ اما پروسه اخذ مجوز، پیچیدگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را داشته و ماحصل این سخت گیری‌ها و اعمال محدودیت‌ها این شده است که ایران یکی از بالاترین رتبه‌ها در دشوار بودن راه‌اندازی یک کسب‌وکار را دارد. این در حالی‌ست که برنامه ششم توسعه بر اساس مجوز زدایی نوشته شده و اگر به‌دنبال ایجاد اشتغال، کسب‌وکار و اقتصادی پویا در کشور هستیم باید شرایط را تسهیل کنیم. در حال حاضر بانک مرکزی چنین رویکردی دارد؛ در واقع بهتر است به این سمت برویم که برای راه‌اندازی کسب‌وکار نیاز به اخذ کمترین مجوز باشد و در عوض چارچوب‌هایی مشخص شود که کسب‌وکار بر مبنای آن فعالیت کند.

پول؛ شریان اصلی هر کسب‌وکار

پول شریان اصلی هر کسب‌وکاری‌ست. بر کسی پوشیده نیست که امروز توسعه کسب‌وکارها در فضای آنلاین کم‌هزینه بوده و می‌تواند به اشتغال‌زایی و پویایی اقتصاد کمک کرده و بسیار کارآمد باشد. یکی از فرآیندهایی که به بحث توسعه کسب‌وکارهای آنلاین کمک می‌کند، بحث پرداخت و دریافت پول از مشتریان است. کسب‌وکارهایی مثل «باهمتا» در صدد هستند زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های پرداخت را فراهم کرده و به ایجاد یک اکوسیستم قوی و پویا در حوزه آنلاین کمک کنند. از این جهت شاید یکی از پایه‌های اساسی در کسب‌وکارهای آنلاین، فعالیت‌ در زمینه پرداخت است.

کسب اعتبار و اعتماد؛ مهم‌ترین هدف «باهمتا»

شاید حتی اندازه‌گیری آسیبی که فیلترینگ به فعالیت یک کسب‌وکار وارد می‌کند هم بسیار سخت است. فیلتر کردن یک کسب‌وکار را می توان به پلمپ کردن یک فروشگاه تشبیه کرد. اول از همه جریان درآمدی آن کسب‌وکار قطع می‌شود؛ کسب‌وکاری که هیچ‌گونه‌ بودجه دولتی در اختیار ندارد. تصور کنید شرکتی که ۲۰ نفر کارمند دارد در ماه باید مبلغی حدود ۲۰۰ میلیون تومان به عنوان حقوق و دیگر هزینه‌ها پرداخت کند و هر ساعت مسدودیت برابر با بدهی هنگفتی برای آن شرکت است. ضرر دیگری که وارد خواهد شد و شاید بسیار جدی‌تر هم باشد، بحث اعتبار آن کسب‌وکارهاست. با اینگونه فیلترینگ، کاربران ممکن است این گمان برایشان پیش آید که استارت‌آپ‌ مذکور شاید فعالیتی مجرمانه و غیرقانونی داشته که با فیلترینگ مواجه شده است. در این میان به ویژه برای فعالین حوزه فین‌تک، اعتبار و جلب اعتماد کاربران از همه چیز مهم‌تر است. ما تلاش زیادی را برای کسب این اعتبار انجام می دهیم و حرکت‌های این‌چنینی تمامی این زحمات را از بین می‌برد. از ابعاد دیگر، این مسدودیت‌ها ممکن است در میان جوانان ایجاد بی‌انگیزگی و دلسردی کند. در واقع وقتی چنین برخوردهایی را می‌بینند برای ورود به حوزه کارآفرینی تردید خواهند کرد و این به نوبه خود به اقتصاد کشور آسیب وارد می‌کند. 

فیلتر شدن «باهمتا» اقدام موجهی نیست

ما نه‌تنها در «باهمتا» هیچ‌گونه فعالیت مجرمانه نداشتیم، بلکه نهایت همکاری را با نهادهای نظارتی و امنیتی، پلیس فتا و ... صورت دادیم. در واقع می‌خواستیم به سهم خود گام‌های موثری در ساماندهی پرداخت‌های آنلاین انجام دهیم. حتی در مواردی کلاهبرداری‌هایی را شناسایی کرده و اطلاع دادیم تا به محدودیت هر چه بیشتر فعالیت‌های غیرقانونی کمک کنیم.

ما هنوز هم اعتقاد داریم که فیلتر شدن ما اقدام موجهی نیست و در حال حاضر نهایت تلاشمان را برای برطرف شدن این مشکل انجام می‌دهیم. امیدواریم که همه نهادها و رسانه‌ها کمک کنند تا دوباره رفع فیلتر شویم و فعالیت‌ خودمان را در زمینه خدمت رسانی به مردم از سر بگیریم.

(همچنین بخوانید: بررسی حقوقی مسدود کردن وب‌سایت استارت‌آپ‌ها)