در حالی که به پایان دهه ۲۰۱۰ میلادی نزدیک میشویم، انداختن نگاهی به عقب و مرور پیشرفتهای حاصل شده در حوزه موبایلهای هوشمند میتواند نکات جالبی به همراه داشته باشد.
نوپانا به نقل از دیجیاتو؛ اسمارتفونهای ما اکنون به معیاری برای میزان تغییرات به وجود آمده در تکنولوژی، مردم و جهانی که در آن زندگی میکنیم هستند.
قبل از اینکه به موبایلهای خاص هر سال از دهه اخیر اشاره کنیم، بد نیست مروری بر ترندهای کلی داشته باشیم. موبایلها بزرگتر شدهاند و مشخصا حالا قدرت پردازشی بیشتری دارند. از جایی به بعد حاشیههای نمایشگر دائما کوچک و کوچکتر شدند و دیگر جایی برای دکمههای فیزیکی روی پنل جلویی این دیوایسها نیست.
طی ۱۰ سال اخیر، تولیدکنندگان موبایل تصمیم گرفتهاند که در روندی دائمی و همیشگی از موبایلهای جدیدشان رونمایی کنند، اپل و سامسونگ در بازههای مشخصی از سال دست به کار میشوند و گوگل هم از همکاری با سایر شرکتها در تولید دیوایسهای نکسوس دست کشیده و حالا خودش به تنهایی موبایلهای پیکسل را تولید میکند.
کیفیت تصویربرداری هم حوزه دیگری بود که تغییرات شگرف به خود دیده؛ عمدتا به خاطر تعبیه دوربینهای اصلی بیشتر روی پنل پشتی دیوایسها و لنزهایی که فقط بهتر میشوند. قابلیتهایی مانند لرزشگر اپتیکال تصویر، زوم اپتیکال و عملکرد عالی در شرایط کمنور حالا به استانداردهایی برای سال ۲۰۱۹ تبدیل شدهاند؛ هرچند که در سال ۲۰۱۰ کمتر کسی فکر چنین چیزهایی را میکرد.
امروز موبایلهای هوشمند اقتصادی عمدتا تحسینبرانگیز ظاهر میشوند و برای قشر عظیمی از مردم مناسب به حساب میآیند، اما چنین چیزی را نمیتوانستیم درباره موبایلهای ۲۰۱۰ بگوییم. بهترین دیوایسهای هوشمند سال ۲۰۱۹ قدرتی بیشتر از نیاز اکثر کاربران دارند و با به بلوغ رسیدن اندروید و iOS و ارائه انبوهی قابلیت مختلف در این دو سیستم عامل، حالا دیگر مثل سابق نیازی به تعویض زودهنگام موبایلهایمان نداریم.
همینطور که سالهای اخیر پشت سر گذاشته میشدند، برندهایی مانند اپل، سامسونگ و گوگل بازار را مال خود کردند و در زمانی نهچندان دور گزینههایی آنقدرها متنوع نمییافتید. با این حال، کمپانیهای چینی مانند وانپلاس، هواوی و شیائومی از جایی به بعد وارد میدان شدند و بازی را از جهات بسیار عوض کردند.
۲۰۱۰
بهترین موبایلهای سال ۲۰۱۰ میلادی، اچتیسی Droid Incredible، تیموبایل G2، بلکبری Torch (با کیبورد کشویی) و آیفون ۴ اپل بودند. گوگل هم با Nexus One تولید موبایل را آغاز کرده بود و این دستگاه همراه با نمایشگر ۳.۷ اینچی، حافظه رم و فضای ذخیرهسازی ۵۱۲ مگابایتی از راه میرسید و تمام این مشخصاتی که خواندید، برای آن زمان شدیدا رقابتی به حساب میآمدند.
نمایشگر آن موبایل اکنون بسیار کوچک به نظر میرسد، اما در واقع گرانقیمتتر از نمایشگر ۳.۵ اینچی آیفون ۴ بود. یکی از قابلیتهای مهم موبایل اپل هم دوربین جلوی آن بود که باعث میشود درکی حدودی از میزان پیشرفت موبایلها از آن زمان داشته باشید. از منظر اپلیکیشنها نیز، ۲۰۱۰ سالی بود که اپلیکیشن نهچندان شناخته شدهای به نام اینستاگرام راهش را به iOS باز کرد.
۲۰۱۱
تا سال ۲۰۱۱، نامهای بزرگ حوزه موبایل رسم برگزاری مراسم معارفه دیوایسهای جدیدشان در زمان مشخصی از سال را کلید زده بودند. گوگل موبایل Galaxy Nexus را عرضه کرد، اپل آیفون ۴ اس را در چنته داشت و سامسونگ هم گلکسی اس ۲ و نخستین گلکسی نوت را به دست مشتریان رساند. نخستین موبایل سری نوت نمایشگری ۵.۳ اینچی داشت که برای آن زمان غولآسا به حساب میآمد (و آیفون ۴ اس همچنان به نمایشگر ۳.۵ اینچی چسبیده بود).
موبایل گلکسی نوت ۱۰ پلاس سال ۲۰۱۹ اکنون نمایشگری ۶.۸ اینچی دارد و همین نشان میدهد که تغییرات از اوایل دهه ۲۰۱۰ چه میزان بوده است. اندروید در سال ۲۰۱۱ به ورژن چهارم (با نام رمز آیسکریم سندویچ) رسیده بود و قابلیتهایی جذاب مانند باز کردن قفل دستگاه با چهره (البته به صورت خیلی بدوی) را ارائه میکرد.
۲۰۱۲
این همان سالی بود که جهان عرضه موبایلهای نوکیا لومیا ۹۰۰ و ۹۲۰ (که هردو برای نمایش تواناییهای ویندوز فون ۷.۵ ساخته شده بودند)، اچتیسی One X و One X Plus (با پردازندههای چهار هستهای) و سونی اکسپریا اس (با ۱ گیگابایت حافظه رم و نمایشگر ۴.۳ اینچی) را به خود دید. پیشرفت در بازار موبایلهای هوشمند سرعتی دوچندان گرفته بود.
گوگل و ال جی به کمک یکدیگر موبایل ۴.۷ اینچی نکسوس ۴ را ساختند که دوربین جلو ۸ مگاپیکسلی و شارژ وایرلس داشت و برای آن زمان بسیار لوکس بود. اپل هم با عرضه آیفون ۵ بالاخره به افزایش ابعاد نمایشگر به ۴ اینچ تن داد و پشتیبانی از LTE را آغاز کرد. در همان زمان، iOS 6 نیز عرضه شد و اپل مپس را به دست مشتریان رساند؛ هرچند که عرضه این اپلیکیشن آنقدرها هم بیدردسر نبود.
۲۰۱۳
شش سال بود که از آغاز به کار موبایلهای هوشمند میگذشت و در سال ۲۰۱۳ شاهد از راه رسیدن سونی اکسپریا Z1 (با دوربین جلو ۲۰.۱ مگاپیکسلی و نمایشگر ۵ اینچی)، گلکسی اس ۴ (دوربین ۱۳ مگاپیکسلی و نمایشگر ۵ اینچی) و ال جی جی ۲ (دوربین ۱۳ مگاپیکسلی و دوربین ۵.۲ اینچی) بودیم. خانواده نکسوس هم اینبار نکسوس ۵ را به دست مردم رساند که یک موبایل ۴.۹۵ اینچی خوشاستایل با قیمتی بسیار معقول بود.
اپل با معرفی دو موبایل در یک سال همه ما را غافلگیر کرد: آیفون 5C یک دستگاه خوش رنگ و لعاب و ارزانقیمت بود و آیفون ۵ اس از مواد پریمیومتری در ساخت پردازنده ۶۴ بیتی داخل آیفون استفاده میکرد. تا سال ۲۰۱۵، تمام اپلیکیشنهای iOS باید بهگونهای ارتقا مییافتند تا با تکنولوژی قدرتمندتر ۶۴ بیتی سازگاری داشته باشند و در غیر این صورت، اپل از عرضه آنها روی اپ استور سر باز میزد.
۲۰۱۴
در سال ۲۰۱۴ میلادی، گلکسی نوت تبدیل به گلکسی نوت اج شد و با نمایشگر خمیده از راه رسید. ال جی یکی از بهترین موبایلهای خودش را با ال جی جی ۳ ساخته بود (که نمایشگر ۵.۵ اینچیاش با رزولوشن ۲۵۶۰x۱۴۴۰ در آن زمان شدیدا چشمنواز بود) و اچتیسی هم سالی خوب را با HTC One M8 تجربه میکرد. از آن زمان به بعد، ال جی و اچتیسی با مشکلات متعددی در رقابت با سامسونگ مواجه شدند، اما آن سال جزو برترین بازیگران حوزه موبایل بودند.
گوگل نکسوس ۶ همراه با نمایشگر ۵.۹۶ اینچی و اندروید ۵.۰ لالیپاپ از راه رسید - سیستم عاملی که زبان طراحی Material Design گوگل را برای نخستین بار به نمایش درآورد. اپل در این بین ابعاد آیفون ۶ و آیفون ۶ پلاس را به ۴.۷ و ۵.۵ اینچ افزایش داد و مشغول عرضه iOS 8 بود.
۲۰۱۵
سامسونگ با گلکسی اس ۶ توانسته بود یک محصول شدیدا محبوب بسازد -هرچند که نبود باتری قابل تعویض و درگاه مایکرو اسدی برخی مشتریان را دلسرد کرد- و اپل هم از منظر ارتقای به وجود آمده در آیفون ۶ اس و آیفون ۶ اس پلاس سالی کم سر و صداتر را پشت سر میگذاشت. لمس سهبعدی هم یکی از قابلیتهای جدید آیفون به حساب میآمد اما امروز دیگر خبری از آن در دیوایسهای اپل نیست.
گوگل با عرضه موبایل کوچک و ارزان نکسوس 5X و سپس نکسوس 6P که ابعاد بزرگتر و قیمت بیشتری داشت وارد چرخه عرضه دو اسمارتفون در سال شد و هر دو نکسوس به استفاده از USB-C به جای مایکرو یواسبی روی آوردند. در این بین، وان پلاس با موبایل ۵.۵ اینچی وانپلاس ۲ که ۴ گیگابایت حافظه رم و ۶۴ گیگابایت حافظه داخلی داشت توجهها را به خود جلب میکرد.
۲۰۱۶
در سال ۲۰۱۶ وارد هر جمعی که میشدید، امکان نداشت صحبتی از گلکسی نوت ۷ به میان نیاید. این موبایل در آن سال به شکلی گسترده با مشکل آتش گرفتن مواجه بود و سامسونگ هنوز هم با تبعات آن رسوایی دست و پنجه نرم میکند. اولین باری بود که یک دیوایس از سری نوت با پورت USB-C عرضه میشد و آخرین باری بود که یک دستگاه از سری نوت دکمه فیزیکی هوم را زیر نمایشگر تعبیه میکرد.
گوگل اسیستنت جایگزین گوگل ناو روی اندروید شد و موبایلهای پیکسل هم جای موبایلهای نکسوس را گرفتند؛ همهچیز حاکی از آن بود که گوگل به دنبال تسلط بیشتر بر تجربه سختافزاری و نرمافزاری خود است. آیفون ۷ و آیفون ۷ پلاس با بهبودهایی قابل توجه از راه رسیدند اما اپل میخواست مردم را به خرید آیفون SE هم ترغیب کند که عملا ادای احترامی به آیفونهای قدیمیتر با نمایشگر ۴ اینچی بود.
۲۰۱۷
۲۰۱۷ سال آیفون ۱۰ بود و این یعنی همان سالی بود که ناچ یا بریدگی نمایشگر تغییراتی انقلابی در بازار موبایلهای هوشمند به وجود میآورد. بهبودهای بصری، مدیریت نوتیفیکیشنها و بازطراحی اپ استور از جمله تغییرات به وجود آمده در iOS 11 بودند و میتوان به جرئت گفت که با بهترین سال آیفون از زمان آغاز به کارش در سال ۲۰۱۱ مواجه بودیم.
در آن سوی ماجرا، موبایلهایی مانند پیکسل ۲ و گلکسی اس ۸ ظاهری خوشاستایل را با سختافزاری قدرتمند ادغام کردند و آغازگر دوران جدیدی از حاشیههای فوق باریک نمایشگر و کنترل مبتنی بر ژست در میان اسمارتفونها بودند. موبایلهای سال ۲۰۱۷ به هیچ وجه به اندازه موبایلهای ۲۰۱۶ قدیمی به نظر نمیرسند و احتمالا خیلی از ما همچنان در حال استفاده از موبایلی باشیم که آن سال خریدیم.
۲۰۱۸
تا جایی که به پیشرفتهای تکنولوژیک مربوط میشود، ۲۰۱۸ تفاوت چندانی با سال قبلش نداشت: بهبودهایی سرراست در موبایلها به وجود میآمد اما مهمترین اتفاق ظهور سنسورهای اثر انگشت زیر نمایشگر بود. گوگل هم با تکنولوژی Night Sight خود انتظارات از تصویربرداری با موبایل در شرایط کمنور را دگرگون کرد (حتی با اینکه پیکسل ۳ همچنان تنها یک دوربین اصلی داشت).
آیفون ۱۰ اس چندان متفاوت از آیفون ۱۰ ظاهر نشد اما آیفون XR با قیمت پایینترش و عرضه در رنگهای گوناگون، روحیه آیفون 5C را زنده نگه داشت. با عرضه این دستگاه، ایده عرضه یک ورژن ارزانتر از موبایلی پرچمدار مورد توجه سامسونگ، گوگل و وانپلاس قرار گرفت، بنابراین افزودن یک موبایل سوم به دیوایسهای سالیانه حرکتی هوشمندانه از سوی اپل بود.
۲۰۱۹
اپل با خانواده آیفون ۱۱ پیشرفتهایی بنیادین در زمینه تصویربرداری -به خصوص در شرایط کمنور- را به نمایش گذاشت و گوگل هم به گسترش تواناییهای هوش مصنوعیاش در پیکسل ۴ ادامه داد. از سامسونگ و وانپلاس گرفته تا برند جدید نوکیا، آینده برای موبایلهای هوشمند روشنتر از هر زمان دیگر به نظر میرسد و نمیتوانیم برای مشاهده اینکه دهه ۲۰۲۰ چه در چنته دارد صبر کنیم.