آیا هواوی بهراستی یک تهدید ملی بوده یا صرفا بهعنوان یک اهرم فشار برای جنگ تجاری با چین مورد سوءاستفاده قرار گرفته است؟
نوپانا: درطی هفته گذشته، دولت ایالات متحده آمریکا اقدامات سنگینی را برعلیه شرکت چینی هواوی انجام داد که بهموجب آن، بسیاری از شرکای آمریکایی هواوی، همکاری خود را با این شرکت قطع کردند؛ بااینحال، درحالیکه هماکنون تأثیرات تصمیم یادشده بهوضوح حس میشود؛ اما هنوز بهطورکامل چرایی صدور این دستور اجرایی مشخص نیست.
طبق توضیحات اولیه، هواوی درطول سالهای گذشته ایالات متحده را در معرض خطر جاسوسی قرار داده است. در فرمان مورد بحث آورده شده دشمنان خارجی بهطرز فزایندهای درحال ساخت و بهرهبرداری از آسیبپذیریهای موجود در سرویسهای و فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی هستند.
دولت آمریکا باور دارد که ادامه روند فعلی، یعنی خرید بیرویه از این شرکتها و استفاده از سختافزارهای تولیدی آنها قطعاً شرایط موجود را بهسمت وخامت حرکت میدهد.
درچنینشرایطی، اعمال فشارهای بیشتر بر هواوی در نقش یک شرکت زیرساخت شبکه متقاعدکننده است؛ اما پرسش اینجا است که چرا شرکتهایی مانند کورنینگ (تولیدکننده شیشههای ضدضربه موبایل) یا میکرون (سازنده حافظههای فلش) باید از فروش محصولاتشان به هواوی امتناع کنند؛ محصولاتی که عمدتاً در گوشیهای هوشمند ساختِ این شرکت در اروپا مورداستفاده قرار میگیرند.
همانطور که احتمالاً میدانید، بخش موبایلِ هواوی در آمریکا فعالیتی ندارد و گوشیهای هوشمندِ آنها در این کشور بهفروش نمیرسند؛ بنابراین استدلالی که برای نگرانیهای زیرساختی آورده میشود، بنیه موجهی ندارد و اگر مشکل تنها جاسوسیهای چین باشد، شرکتهای چینی دیگری نظیر لنوو و DJI نیز وجود دارند که در آمریکا بهراحتی فعالیت انجام میدهند.
کنارهمگذاشتنِ تمامی این موارد باعث شده تا آتش جنگ تجاری بین دو کشور اشارهشده بیشازپیش شعلهور شود و تاحدود زیادی از مسیر دیپلوماتیک راهش را جدا کند.
پیشاز یکسال از آغاز اعمال تعرفههای دولت ترامپ روی کالاهای وارداتی چینی میگذرد. دولت آمریکا قصد داشت با این حرکت، چین را وادار به نشستن بر سرِ میزِ مذاکره کند؛ حرکتی که برخلاف انتظار پیش رفت و درعوض باعث شد تا چینیها نیز با اعمال تعرفههای بیشتر روی کالاهای آمریکایی انتقامگیری انجام دهند تا تنش بازهم از این بیشتر شود.
ازاینمنظر، اقدامِ جدیدِ آمریکا علیه هواوی تاحدودی قابل درک است. دولت ترامپ قصد دارد با فشار بر هواوی که به دولت چین نزدیکی زیادی دارد، آنها را مجبور به نشستن روی صندلی مذاکره کند؛ ولی اگر چنین موضوعی درحقیقت درست باشد، اعلام یک توجیه امنیتی ملی هم ناعادلانه و هم غیردیپلماتیک است.
در جدیدترین توضیحی که دونالد ترامپ به پرسش یک خبرنگار درجریانِ رویداد کشاورزی داد، بهنوعی وی گمانهزنیها فوق را تأیید کرد:
ترامپ: هواوی بسیار خطرناک است. چه از دیدگاه نظامی و چه از دیدگاه امنیتی، کاری که آنها کردند خطرناک شناخته میشود. این احتمال وجود دارد که هواوی را بتوان بهنوعی در مذاکرهی تجاری جای داد. اگر مذاکرهای انجام شود، میتوانم تصور کنم که هواوی نیز بهشکلی در آن شامل شود و به بخشی از مذاکره تجاری تبدیل شود.
خبرنگار: [چنین اتفاقی ار درصورت وقوع] چگونه میبینید؟
ترامپ: ما این اتفاق را خیلی خوب میبینیم.
گزارشگر:اما درباره بخش مربوطبه هواوی، شما چگونه میخواهید آن را در طرحریزی قرار دهید؟
ترامپ: خب الان برای گفتنِ این موضوع خیلی زود است. ما فعلاً ازمنظر امنیتی خیلی درباره [تهدید] هواوی نگرانی داریم.
اینجا دو ادعا متفاوت وجود داد که ترامپ آنها را بهوضوح نشان داد؛ نخست اینکه تحریمهای آمریکا بهایندلیل بوده که هواوی یک تهدید امنیتی بوده و دوم اینکه این فشارها منوطبهاینکه چین راضی به مذاکره شود، قابلِ برداشتهشدن هستند.
تناقض در این دو ادعا کاملاً دیده میشود و اگر بخواهیم راحت بگوییم، فرضیه تهدید امنیتی هواوی بیشتر شبیه به یک بلوف میماند. اگر صحبت از تهدید امنیتی است؛ بنابراین مذاکره دربارهی آن هیچگونه توجیهی ندارد. درصورتیکه آمریکا عمیقاً به ادعای خود درباره هواوی باور داشته باشد، این شرکت چه قبل و چه بعد از مذاکره همچنان بهرویه سابق خود ادامه خواهد داد.
البته، اگر واقعیت با ادعای آمریکاییها تطابق نداشته باشد و ترامپ از این موضوع صرفاً برای داشتنِ امتیاز در جنگ تجاری استفاده کرده باشد، باید انتظار بدترشدنِ اوضاع را داشته باشیم. معمولاً وضعیت اضطراری ملی درمواقعی بغرنج اعلام میشود که تمامی جوانبِ آن برای مطرحکردن عمومی مناسب نباشد. در چنین شرایطی بهدلیل محدودیتهای امنیتی، تنها بخشی از ماجرا مطرح میشود و اذهان عمومی چارهای جز اعتماد به دولتمردانشان ندارند.
قطعاً سوءاستفاده از هواوی برای پیروزی در نبرد تجاری، لطمه سنگینی را به این اعتماد وارد خواهد کرد؛ اما در شرایط کنونی، جز باور به اینکه هواوی برای امنیت ملی آمریکا تهدید محسوب میشود، چاره دیگری وجود ندارد.
تصمیم ترامپ علاوهبر تبعات سیاسی، روی روند کاری بسیاری از شرکای تجاری هواوی نیز تأثیر گذاشته است؛ بهگونهای که درطول روزهای گذشته شرکتهای بزرگی همچون گوگل، کوالکام، اینتل و... همکاری خود با هواوی را متوقف کردند.
حال باید صبر کرد و دید که این تنشها به کجا ختم خواهد شد و آیا آمریکا خواهد توانست ازاینطریق، چین بر سر میز مذاکره بنشاند.