شمشیر دولبه تحریم‌ها برای استارتاپ‌‌ها

تحریم‌ها و ردپایی آن‌ها در نحوه‌ی کار استارتاپ‌ها و کسب‌و‌کارهای ایرانی انکارناپذیر است. سختی‌ها و مشکلاتی که استارتاپ‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، این روزها به بخشی از روزمرگی این کسب‌وکارها تبدیل شده است.

نوپانا به نقل از زومیت، نزدیک به یک دهه است که تحریم سایه‌اش را بر انواع کسب‌وکارهای ایرانی انداخته و آن‌ها را با روش‌های متفاوتی زیرفشار قرار داده است. ناگفته نماند نادیده‌گرفتن رشد استارتاپ‌های ایرانی در این شرایط سخت و پرفشار که با تشدید تحریم‌ها سخت‌تر هم شده، عادلانه نیست.

دسترسی‌نداشتن به زیرساخت‌های متفاوت و رو‌به‌رو‌شدن با سنگ بزرگ تحریم که به‌شدت دسترسی به انواع زیرساخت‌ها را محدود کرده، باعث شده خودِ صاحبان ایده دست‌به‌کار شوند و زیرساخت‌های موردنیاز را بسازند.

می‌توان گفت تحریم دو گزینه پیش روی ما قرار داده است: هیچ کاری نکنیم و دست روی دست بگذاریم و تسلیم شویم یا دنبال راه‌حل باشیم. با دودوتا چهارتایی کلی و بررسی کسب‌وکارهای نوپای ایرانی می‌توان به‌راحتی تشخیص داد بسیاری گزینه‌ی دوم را انتخاب کرده‌اند و پای در راه قوی‌ترشدن گذاشته‌اند.

زیرساخت بزرگی در تمام زمینه‌ها در کشور وجود دارد که برای مثال تجارت الکترونیک یکی از گزینه‌های روی میز است. دسترسی به اینترنت و گسترش ضریب نفوذ استفاده از کارت‌های بانکی، مهر تأییدی بر این نکته است.

البته افزایش استارتاپ‌ها و خدماتشان در فضایی که قدرت رقابت با نمونه‌های بزرگ و قدرتمند خارجی به‌دلیل تحریم‌های بیرونی و نبود امکان حضور آن‌ها در ایران به‌وجود آمده، می‌تواند زمین بازی بدون رقیبی ایجاد کند.

گاهی بازی در این زمین بی‌رقیب و نبود حس رقابت،‌ به‌دلیل نبود امکان مقایسه بین کیفیت‌های مختلف، مشتری نهایی را متضرر کند؛ کیفیتی که می‌توانست با بازبودن زمین رقابت، علاوه‌بر حضور رقبای خارجی و استفاده از بازار جدید، زمینه‌ی رقابت بهتری هم برای استارتاپ ایرانی به‌وجود آورد.

البته، باتوجه‌به بکربودن فضای رقابتی و زیادبودن مسائلی که استارتاپ‌ها می‌توانند برای حل‌شدن آن‌ها پا به عرصه بگذارند، در هر بخش چندین استارتاپ داخلی فعالیت می‌کنند که همین موضوع می‌تواند به ایجاد رقابت داخلی و افزایش کیفیت کمک کند.

برای مثال، این موضوع را می‌توان در انواع و اقسام استارتاپ‌های ایرانی مشاهده کرد؛ از تاکسی‌های اینترنتی گرفته تا کسب‌وکارهای تبلیغاتی موبایل. دسترسی‌نداشتن به سرویس‌های خارجی علاوه‌بر رشد علمی‌ در ایران، باعث شده پرداخت‌های دلاری شرکت‌ها برای استفاده از این سرویس‌ها به ریال تغییر کند. این موضوع بر پرداخت‌های مالی شرکت‌ها تأثیر گذاشته است.

البته، نباید فراموش کنیم تحریم‌ها مثل شمشیر دولبه شده و هم می‌تواند به نفع و هم به ضرر اکوسیستم استارتاپی ما باشد؛ شمشیری که هم بازار بزرگی مثل ایران را از شرکت‌ها و استارتاپ‌های خارجی دور می‌کند و هم اینکه اجازه رقابت با این استارتاپ‌ها را از رقبای ایرانی می‌گیرد.

درنهایت بومی‌‌کردن ایده‌‌های جهانی در دوران تحریم و کمک به هم‌افزایی بیشتر در اکوسیستم استارتاپی ایران کاری است که باید با دقت آن را انجام دهیم. مگر برای حل معادله تحریم‌ها برای مواجهه با سختی‌ها، کار دیگری از دست ما برمی‌آید؟

در روزهایی که همه باید دست‌به‌دست هم بدهیم، ایستادگی کنیم، به کمترین‌ها قانع باشیم و مثل کوه پشت کسب‌وکارهای هم بایستیم تا علاوه‌بر اشتغال‌زایی چرخه‌ی اقتصاد مملکت را بچرخانیم، شایسته نیست که فقط جنبه‌های منفی کار را در نظر بگیریم و کم بیاوریم.

همین شروع‌های به اصطلاح کپی‌شده و زیرساخت‌هایی که با کلی تلاش به ثمر نشسته است، بارقه‌هایی از امید است و می‌تواند عاملی باشد برای ساخته‌شدن آینده پیش روی ما. شک نکنیم!