سرمایهگذاران خطرپذیر خاورمیانه، از موفقیت استارتآپهای عربی در چند سال اخیر میگویند و اعتقاد دارند از آنها میتوان به پول رسید.
نوپانا: اطلاعات منتشر شده نشان از این دارد که چیزی در حدود ۶۰ درصد از سرمایه ۱۰۰ میلیارد دلاری طرح «ویژنفاند» از سوی عربستان و امارات متحده عربی تامین شده است. این دو کشور، روی کمپانیهای بسیاری سرمایهگذاری کردهاند که البته هیچکدام از آنها در خاورمیانه یا آفریقای شمالی حضور ندارند. کارشناسان اعتقاد دارند که این منطقه به دلیل جذب نکردن سرمایههای اولیه که نیاز اصلی رشد و توسعه استارتآپهاست، در حال حاضر توانایی جذب سرمایهگذارهای بزرگ را ندارند.
تنها در منطقه خلیج فارس، دو کمپانی تکشاخ Careem (کرایه ماشین) و Souq (پلتفرم تجارت الکترونیک) که چندی پیش توسط آمازون خریداری شد، موفق شدهاند که سرمایهگذارهای بزرگ را به سمت خود بکشانند.
به گزارش نوپانا، ولید منصور به عنوان یکی از مدیران «شرکای سرمایهگذار خطرپذیر خاورمیانه» یا (MEVP) توضیح داده است که استارتآپهای این منطقه برای جذب سرمایههای بزرگ بیش از حد کوچک هستند. سرمایهگذاری در سطح و اندازه سافتبانک که روی طرح ویژنفاند سرمایهگذاری کرده است بیشتر به این علاقه دارد که منابع مالی خود را به کمپانیهایی اختصاص دهد که بیش از یک میلیارد دلار ارزش دارند. طرح ویژنفاند در حال حاضر حداقل ۱۰۰ میلیون دلار را روی کمپانیهای مختلف سرمایهگذاری میکند. منصور در این رابطه نظر مشخصی ندارد اما توضیح داده که استراتژی فعلی این است که روی موقعیتهای بزرگ که در بازارهای جهانی تکنولوژی حضور دارند، سرمایهگذاریها انجام شود. رسیدن به چنین ابعادی نیاز به محیطی پررونق برای استارتآپها دارد و این منطقه در چنین زمینهای فعلا مشکل دارد.
طبق گزارشهای منتشر شده در سال ۲۰۱۶ میلادی حدود ۴۰۰ میلیون دلار از سوی سرمایهگذارهای خطرپذیر در منطقه خاورمیانه تزریق شده است. فیلیپ داوست یکی از شرکای ارشد شرکت حقوقی «مورگان لوئیس و باکیوس» در این رابطه توضیح داده است که خاورمیانه بازی چالشبرانگیزی را برای رسیدن به دیگر رقبا انجام میدهد و سرمایهگذاری خطرپذیر در این منطقه دوران کودکی خود را پشت سر میگذارد. البته چالشهای دیگری همچون قوانین و مقررات پیرامون صنعت تکنولوژی در خاورمیانه وجود دارد که کار را سختتر کرده است. برخی از کشورهای منطقه خلیج فارس به سرمایهگذارهای خارجی اجازه نمیدهند که مالکیت ۱۰۰ درصدی کمپانیها را برعهده گیرند.
راهاندازی کسب و کارهای جدید نیز در خاورمیانه به نسبت آمریکا و اروپا هزینههای بیشتری را به همراه دارد. هزینههایی که نشات گرفته از موضوعاتی همچون حقوق کارمندان و مباحث ثبت امتیاز است. جدای از این مسائل، اخبار منتشر شده درباره درگیریهای موجود در منطقه نیز باعث شده است که بسیاری از سرمایهگذارها جرات حضور در خاورمیانه را نداشته باشند. با این وجود برخی سرمایهگذارها اعتقاد دارند که میتوان از استارتآپهای عربی به پول رسید. ماه گذشته MEVP بزرگترین کمپانی خصوصی مرتبط به تکنولوژی را با جذب ۲۵۰ میلیون دلار، راهاندازی کرد. ولید منصور در مصاحبهای توضیح داده است که این منطقه استعداد، ثروت نفتی و بازاری برای ساخت صحنه پر جنبوجوش استارتآپها را در اختیار دارد.
ولید در ادامه گفته است که «قطعه گمشده، سرمایهگذار خطرپذیری است که توانایی فراهم کردن پول نقد را داشته باشد. به طور ویژه بانکهای منطقه که فعلا به این موضوع میلی ندارند. منطقه خلیج فارس به طور تقریبی در هر سال نیاز به جذب سرمایهای پنج تا هفت میلیارد دلاری دارد.»
موسسه MEVP روی ۴۰ کمپانی مختلف سرمایهگذاریهای اولیه را انجام داده است. این موسسه در Anghami که همتای خاورمیانهای Spotify است، سهم دارد. اپلیکیشن Anghami در حال حاضر ۵۰ میلیون کاربر را در این منطقه جذب کرده است. این موسسه همچنین روی کمپانیهایی مانند The Luxury Closet سرمایهگذاری کرده که چیزی شبیه به RealReal است که محصولات گرانقیمت را در آمریکا به فروش میرساند.
از دید ولید منصور، کارآفرینها با دستیابی به چنین تجربیاتی تحت تاثیر قرار میگیرند؛ اما متوجه میشوند که نهایتا کپی کردن ایدههای دیگران جواب نهایی نیست. دیگر کمپانی که MEVP روی آن سرمایهگذاری کرده است اپلیکیشنی برای آموزش آشپزی عربی با نام Shahiya است. سرمایهگذاری روی این اپلیکیشن جواب خود را داد و دو سال پیش Shahiya توسط CKPDY با ارزشی شش برابر آنچه MEVP فراهم کرده بود یعنی ۱۳.۵ میلیون دلار به فروش رسید. منصور در نهایت توضیح داده است که «پنج شش سال پیش مردم میگفتند که هیچکس نمیتواند در این کسبوکار به پول برسد و ما ثابت کردیم که این کار، شدنی است و میتوان به پول رسید و کسبوکارهای بزرگ راه انداخت.»