سياستهای مديريتی ترامپ در زمينه تجارت، مهاجرت و سرمايهگذاری، قلب تكنولوژی جهان را تهديد میكند.
نوپانا: در بخش اول، با ماجرای دیترویت به عنوان قطب نوآوری پیشین آمریکا و سرنوشت غمانگیز آن آشنا شدید. همچنین خواندید چطور موقعیت برتر سیلیکونولی به خطر افتاده است و چطور سیاستهای ترامپ آینده این قطب فناوری دنیا را به نابودی میکشاند. اکنون ادامه مطلب را بخوانید.
رویکرد غیرهوشمندانه
به گزارش نوپانا، برای چندین دهه، بازار داخلی یکی از مهمترین مزیتها برای راهاندازی شرکتهای الکترونیک در آمریکا بوده است. هیچ کجای جهان نمیتوانید بازاری را پیدا کنید که این تعداد افراد با ابزارهای متصل به اینترنت در آن حضور داشته باشند. در حال حاضر چین تقریبا ۷۵۰ میلیون کاربر اینترنت دارد که بیش از ۲ برابر کل جمعیت آمریکاست. هند هم با ۱،۳ میلیارد جمعیت، ادعای رو به رشدترین گروه کاربران اینترنت را دارد که در حال حاضر به ۳۰۰ میلیون نفر میرسد و این تازه کمتر از یک سوم از کل جمعیت آن است. بنابراین میتوان گفت برتری سیلیکونولی به عنوان یک بازار بزرگ خانگی برای ارائه محصول به پایان رسیده است.
اما برتری در زمینه تحقیقات علمی و پیشرفتهای فناورانه چه میشود؟ پاسخ این است که این ۲ نیز به شکل قابل ملاحظهای به خطر افتادهاند.
دولت چین در یک برنامه هوش مصنوعی ملی سرمایهگذاری کرده و میلیاردها دلار به تحقیقات و استارتآپها تخصیص داده است. گزارشی که اکتبر گذشته و از سوی دولت اوباما منتشر شد، نشان داد از سال ۲۰۱۳، چین در زمینه تولید مقالات تحقیقی در حوزه «آموزش عمیق» (Deep Learning) از آمریکا جلو افتاده است. (آموزش عمیق نوعی آموزش ماشینی است.) این فاصله در حال افزایش هم هست. معاون وزات صنعت و فناوری تکنولوژی چین، «لیو لیهوا» گزارش داده چین تاکنون ۱۵،۷۴۵ حق اختراع هوش مصنوعی را به ثبت رسانده است.
گزارش شرکت مشاوره آمریکایی «پی.دبلیو.سی» (PwC) هم پیشبینی کرده است تا سال ۲۰۳۰، رشد در حوزههای مرتبط با هوش مصنوعی باعث افزایش تولید ناخالص جهانی به اندازه ۱۶ تریلیون دلار خواهد شد و نیمی از این مقدار به چین خواهد رسید.
کلید تولید بهترین هوش مصنوعی این است که بتوان حجم عظیمی از دادههای مربوط به رفتار مداوم کاربران را به خورد آن داد. هوش مصنوعی از این اطلاعات یاد میگیرد و رشد میکند. در این حوزه، هر کس که بیشترین و بهترین دادهها را داشته باشد، برنده است. اکنون که چین فقط در داخل کشور خود دو تا سه برابر کاربران بیشتری به نسبت آمریکا دارد، دادههای بسیار بیشتری هم با حاشیه امنیت بالا در اختیار خواهد داشت.
بر اساس آمار شرکت «تِک این آشیا» (Tech in Asia)، شرکتهای فناورانه چینی در سال گذشته مبلغ بیسابقه ۵۶ میلیارد دلار سرمایهگذاری را به خود جلب کردند. شرکت «دیدی چوکسینگ» (Didi Chuxing) مستقر در پکن که مشابه اوبر است، ۱۰ میلیارد دلار سرمایه جذب کرد و وقتی اوبر متوجه شد قادر به رقابت با آن نیست، سال گذشته سهم بازار خود را به آن فروخت.
دستکم میتوان گفت هیجان استارتآپهای چینی باعث بیدار شدن سیلیکونولی هم شده است. در ماه سپتامبر، یک کنفرانس فناوری بسیار مهم با نام TechCrunch Disrupt در سانفرانسیسکو برگزار شد و سخنرانیهای اصلی آن به شرکتهایی از چین واگذار شد؛ از جمله شرکت اشتراک دوچرخه «اوفو» (Ofo)، استارتآپ آموزشی «ویپکید» (VIPKid) و شرکت سرمایهگذاری «ژنفاند» (ZhenFund).
اگر دنبال نکات جالب با تهمایهای تاریخی هستید، بد نیست بدانید شرکتهای چینی ۴۹ مورد از تمام ۱۰۳ خودروی تمام الکتریکی را که انتظار میرود تا سال ۲۰۲۰ به بازار عرضه شوند، تولید خواهند کرد.
با اینکه چین چالش قابل ملاحظهای را پیش پای سیلیکونولی خواهد گذاشت، کشورهای دیگر هم در حال رساندن خود هستند. برای سالها، کشورهای دیگر تلاش داشتند از سیلیکونولی تقلید کنند و حتی نسخهای از نام آن را هم اقتباس کردند؛ مثلا «دوربرگردان سیلیکون» در لندن. اکنون کشورها در حال استفاده از نقاط قوت بازار و فرهنگ خود هستند و از شرایط سیاسی نامساعد آمریکا و هزینه بالای گرداندن شرکت در سیلیکونولی به نفع خود استفاده میکنند.
مکرون، رئیسجمهور فرانسه، میگوید: «من میخواهم فرانسه کارآفرینهای بیشتر، محققان بیشتری جلب کند و تبدیل به کشور نوآوری و استارتآپها باشد.» او موضعهای مشخصی، کاملا متضاد با آمریکا را اتخاذ کرده است؛ مثلا برنامه ممنوعیت خودروهای سوخت فسیلی تا سال ۲۰۴۰.
فنلاند هم میزبان معتبرترین کنفرانس استارتآپی در خارج از آمریکاست که «اسلاش» (Slush) نامیده میشود. این کنفرانس در ماه دسامبر ۲۰ هزار نفر را به هلسینکی میکشاند، آن هم در فصلی که هیچکس دلش نمیخواهد به آنجا برود. کانادا هم جامعه هوش مصنوعی رو به رشدی دارد و امسال ۱۰۰ میلیون دلار به توسعه شرکتهای هوش مصنوعی تخصیص داده است.
همچنین کانادا صاحب D-Wave هم هست که معروفترین استارتآپ فعال در حوزه سخت اما احتمالا انقلابی کامپیوترهای کوانتومی است. اسرائیل هر سال صاحب ۱۰۰۰ استارتآپ جدید میشود و به گفته «انجمن اقتصاد جهان»، دومین کشور جهان از لحاظ نوآوری بعد از سیلیکونولی است.
این حقیقت که شرکتهای فناورانه در حال ظهور در سرتاسر دنیا هستند، قابل انکار نیست. ولی حالا روند این مسئله تغییر کرده است. سیلیکونولی و مناطق مشابه در آمریکا -سیاتل، بوستون و آستین، تگزاس- پیشتر همیشه اول بودند و خدمات و نرمافزارهای خود را به تمام جهان صادر میکردند. امروزه، این پیشروی دیگر چندان قاطعانه نیست.
البته احتمال دارد که این تغییر روند دائمی نباشد. شاید اعتراض به تفاوتهای فرهنگی در سیلیکونولی باعث ریشهکن شدن تبعیض شود، موضع ترامپ در زمینه مهاجرت عوض شود، و دوباره استعدادها رویای کار در دفتری در آترتون، کالیفرنیا را در سر بپرورند. شاید نوسانات مالی منجر به تولد مجدد کسبوکارهای فناورانه شده و آمریکا را دوباره سر عقل بیاورد. شاید قبل از اینکه دیر شود، این اتفاق بیفتد و سیلیکونولی جان سالم به در ببرد.
«انریکو مورتی»، نویسنده کتاب «جغرافیای تازه مشاغل» و استاد دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، میگوید: «من به این موضوع خوشبینم. سیاستهای دولتی فعلی، با وجود اینکه بینقص نیستند، بعید است حداقل در پنج تا ۱۰ سال آینده بتوانند آسیب ماندگاری به تراکم مشاغل و شرکتهای فناورانه سیلیکونولی بزنند.» با وجود این، مورتی هم قبول دارد که سیلیکونولی احتمالا به عصر تازهای از اشتراک صنعت تکنولوژی با دیگران وارد خواهد شد.
در اواخر دهه ۱۹۶۰ هیچکس در دیترویت فکرش را هم نمیکرد که این شهر با مشکلات سختتری هم در آینده روبرو شود. سال ۱۹۶۵، جنرال موتور، فورد و کرایسلر، ۹۰درصد از تمام خودروهای آمریکا را میفروختند. این مقدار حالا به ۴۰درصد کاهش یافته است. بنابراین در سالهای آینده نباید تعجب کرد در فونیکس، بالتیمور یا کانزاسسیتی باشید و از دیدی و با استفاده از اپهای تنسنت ماشین بگیرید. اگر اوضاع عجیبتر هم شود، ممکن است مثلا به نرمافزاری وابسته شوید که یک «کارآفرین» فرانسوی نوشته باشد.
قسمت پیشین: