چشم‌اندازی ورود استارتاپ‌ها به بورس چیست؟

یادداشتی از رامين ربيعي، مدیرعامل گروه مالی فیروزه در خصوص اتفاقات و اخبار پیرامون ورود استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای ایرانی به تالار شیشه‌ای و آینده این کار.

نوپانا: این روز‌ها بازار سرمایه‌ ایران شاهد تحولات شگرفی است. سیلی از نقدینگی به بازار سرازیر شده که بخش بزرگی از آن صرف بالا بردن قیمت سهام شرکت‌ها شده است. این در حالی است که این حجم از نقدینگی با تزریق مستقیم به سرمایه‌ی شرکت‌ها می‌توانست به جای بالا بردن قیمت سهام، به رشد و توسعه‌ بازار، محصولات و درآمدزایی آنها کمک کند. همچنین هزاران کسب و کار نوپا و استارتاپ در کشور داریم که یک ده هزارم معاملات یک روز بازار سرمایه می‌توانست یکی از آن‌ها را تا چندین ماه و سال تامین مالی کند.

با درایت و آینده نگری می‌توان از اقبال عمومی پیش آمده به بورس بهره جست و سیل نقدینگی جدیدی که وارد بازار شده را طوری جهت داد که به جای ایجاد حباب در بازار با تزریق مستقیم به شرکت ها موجب افزایش تولید و رشد اقتصادی کشور شود. این مهم از طریق افزایش سرمایه‌های سریع و به موقع، انتشار سهام جدید و عرضه‌های اولیه با سلب حق تقدم ممکن می‌شود.

بدون شک در سال‌های پیش رو، کسب و کارهای نوپا، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌محور نقش شگرفی در کاهش وابستگی اقتصاد ایران به فروش منابع طبیعی و مشتقات آن ایفا خواهند کرد. همچنین این شرکت‌ها با ایجاد تحول ساختاری در صنایع و روش‌های سنتی چشم‌انداز درخشانی از رشد و توسعه در دهه‌های آتی پیش روی خود دارند. به همین سبب عرضه‌ اولیه شرکت‌های استارتاپی و فن‌آورانه و دسترسی آن‌ها به نقدینگی موجود در بازار سرمایه بدون شک می‌تواند مستقیما به رشد تولید ناخالص ملی و متنوع سازی ساختار اقتصادی کشور یاری برساند.

با نگاه به نقش صنایع فناوری‌محور و استارتاپ‌ها در آینده اقتصاد کشور و همچنین دورنمای ظرفیت رشد آنها در دهه‌های پیش رو و مقایسه آن با سهم این گروه بنگاه‌ها از منابع بازار پول، بازار سرمایه و صندوق ارزی کشور، می‌توان دریافت که این بخش کلیدی و آینده‌ساز اقتصاد مورد بی مهری واقع شده و تقریبا هیچ دسترسی‌ای به بازارهای تامین مالی مرسوم کشور نداشته است.

بنا به داده‌های آماری سال ۹۷ در حالی که بیشتر صنایع و بخش‌های اقتصادی ایران رشد منفی داشته‌اند، بخش فن‌آوری اطلاعات رشد مثبت ۶ درصدی را تجربه کرده است. این ظرفیت رشد را می‌توان به اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای اینترنتی و فناوری محور نیز تعمیم داد. همچنین کسب کارهای فن‌آور افزون بر خلق برندهای ملی بدون رانت و حمایت‌های دولتی، برای هزاران ایرانی به طور مستقیم و میلیون ها ایرانی بطور غیرمستقیم شغل ایجاد کرده‌اند. با این وجود سهم این کسب و کارها از وام‌های بانکی، وام‌های ارزی و امکانات و نقدینگی بازار سرمایه تقریبا صفر بوده است.

بررسی بیش از ۵۰۰ شرکت بورسی و فرابورسی با سوابق طولانی نشان می‌دهد، تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد آنها مالک برندهای به واقع «ملی» هستند که مردم در جای جای ایران آنها را می‌شناسند. این در حالی است که در بین کسب و کارهای نوپای استارتاپی که چند سالی از شکل گیری آنها نمیگذرد به راحتی می‌توان ۱۰ شرکت را نام برد که خالق برندهای ملی بوده‌اند و امروزه خدمات خود را در سراسر ایران ارائه می‌کنند. این شرکت‌ها قطعا به درجه‌ای از ثبات و بلوغ رسیده‌اند که می‌توانند به عنوان پیش‌قراولان اقتصاد دیجیتال در بازار سرمایه کشور پذیرفته و سهام آنها به عموم سهامداران و سرمایه‌گذاران عرضه شود. ورود این کسب و کارهای نوپا اما بالغ به بازار سرمایه هم راه را برای عرضه دیگر استارتاپ های ایرانی هموار می‌کند و هم به میلیون‌ها ایرانی فرصت می‌دهد که در صنایع آینده‌نگر و مدرن ملی سرمایه‌ گذاری کنند. شکی نیست که با ورود این شرکت ها به بازار سرمایه و دسترسی آنها به تامین مالی از طریق بورس می‌تواند به رشد پایدار آنها کمک کرده و همچنین دورنمای توسعه خدمات و تسخیر بازارهای جدید منطقه‌ای را به روی آنها بگشایند.