کرادفاندینگ برای استارت‌آپ‌ها در راه است

رتبه یک موانع جدی سر راه نوآوری در ایران، مربوط به محدودیت‌های مالی است.

نوپانا به نقل از راه‌پرداخت: در دومین روز از ششمین نمایشگاه بین‌المللی فناوری و نوآوری اینوتکس، نشست تخصصی «تأمین مالی نوآوری‌های فناورانه» برگزار شد که با حضور صاحب‌نظران این حوزه، برخی تجربه‌های موفق در زمینه تأمین مالی نوآوری، مدل‌های جدید و چالش‌های موجود در این حوزه مطرح شد.

شهاب جوانمردی مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت «فناپ» به‌عنوان مجری پنل، مصطفی نقی‌پورفر رئیس مرکز نوآوری و فناوری فناپ، سید فرهنگ فصیحی معاون برنامه‌ریزی صندوق نوآوری و شکوفایی و مسعود صفاری مشاور معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی و رئیس هیئت‌مدیره شرکت مشاوره مدیریت و فناوری ره‌نما، از سخنرانان این پنل بودند.

تأمین مالی و پولی ازجمله چالش‌های جدی برای راه‌اندازی هر کسب‌وکاری است که در مورد کسب‌وکارهای نوآورانه این چالش از این جهت جدی‌تر است که این کسب‌وکارها از ریسک بیشتر و عوامل عدم قطعیت ناشناخته‌تری نسبت به کسب‌وکارهای متعارف برخوردار هستند. به همین دلیل متخصصان این حوزه در یک پنل حدودا دوساعته دورهم جمع شدند تا درباره این موضوع صحبت کنند.

(همچنین بخوانید: مشاغل سنتی با تغییرات روز همراه شوند)

شهاب جوانمردی استارت این پنل را با مقدمه‌ای درباره به وجود آمدن ابزارهای مالی جدید زد و گفت: بحث تأمین مالی ذاتاً از روز اولی که این موضوع در تاریخ مطرح شد، یک موضوع قدیمی و جاافتاده است که به مرور و با شناسایی حوزه‌های مختلف و مدل‌های کسب‌وکار متفاوت، ابزارهای مالی جدید و ساختارهای متناسب سعی شده بیشتر سفارشی‌سازی بشود. اما این نکته را هم باید بگویم که مبانی همه این‌ها یکی است. ما در اینجا درباره تأمین مالی حوزه نوآوری صحبت می‌کنیم و به واسطه خصوصیت‌های حوزه نوآوری باید نوع تأمین مالی هم سفارشی‌سازی و متناسب‌سازی شود. ما قرار نیست هر پولی را در هرجایی استفاده کنیم. جنس بعضی از پول‌ها کوتاه‌مدت، درازمدت و بعضی نیز از جنس شراکت است.

صحبت‌های جوانمردی مقدمه خوبی بود تا پنل وارد موضوع اصلی خود شود. در این پنل، سید فرهنگ فصیحی درباره تناسب تأمین مالی و ابزار تأمین مالی با چرخه حیات شرکت یا پروژه صحبت کرد و به موضوع تأمین مالی و پشتیبانی نهادی و ملی و مورد مطالعاتی آن در کشورهای مختلف پرداخت. همچنین درباره خدمات و محصولات صندوق نوآوری و شکوفایی و برنامه‌های تنوع‌بخشی به این خدمات با توجه به ظرفیت شرکت‌ها و نیازمندی‌های آن گفت.

فصیحی در صحبت‌هایش گفت: رتبه یک موانع جدی و مهمی که بر سر راه نوآوری در ایران وجود دارد مربوط به محدودیت‌های مالی است. به نظر می‌آید مسئله تأمین مالی مهم‌ترین مسئله است. بعد از آن موضوعاتی مانند مسائل سازمانی و عدم درک صحیح از نوآوری مطرح می‌شود. البته شخصاً فکر می‌کنم که حداقل در حوزه فعالیت ما در صندوق نوآوری و شکوفایی، موضوع تأمین مالی جزو اولین موانع نباشد و شاید عواملی مانند شرایط محیطی کسب‌وکار، بیشتر بر سر راه نوآوری قرار داشته باشد.

وام، خوراک موردنیاز شرکت‌های نوپا نیست

مسعود صفاری هم به چالش‌های این حوزه پرداخت که اهم صحبت‌های او به عدم توجه به ذی‌نفعان مختلف تأمین مالی نوآورانه و نقش متفاوتی که هر کدام باید ایفا کنند، اشاره داشت.

همچنین صفاری تأکید بسیار جدی داشت در خصوص این که وام به درد کسب‌وکارهای نوپا نمی‌خورد و عملاً تأمین مالی از طریق بدهی برای شرکت‌های نوپا همانند یک سم مهلک است. همچنین این موضوع را مطرح کردند که در کارهای نوآورانه مدل‌های کلاسیک ارزش‌گذاری و ارزیابی ریسک، پاسخگو نیست.

صفاری در ارائه‌ خود گفت: آنچه به عنوان چالش موجود در ایران می‌توانم به آن اشاره کنم این است که در برخی مکان‌ها، نوعی از منابع مالی عرضه می‌شود که به کار آن کسب‌وکار نمی‌آید و یا بالعکس. برای مثال، یکی از محورهای اصلی همین صندوق نوآوری و شکوفایی برای شرکت‌های دانش‌بنیان، تسهیلات وام است اما این وام اصلا به کار شرکت های دانش بنیان و نوپا نمی‌آید.

کرادفاندینگ برای استارت‌آپ‌ها هم در راه است

اما در ادامه مصطفی نقی‌پورفر با معرفی «فاندوران» در این پنل آمده بود تا نمونه موفقی از این سرمایه‌گذاری‌های جمعی را به ما نشان بدهد. نقی‌‌پورفر در ابتدای صحبت‌ها و با اشاره به انتخابات هفته گذشته این موضوع را عنوان کرد که قدرت جمعی در کشور ما نهادینه شده است و با ذکر نمونه‌هایی از این قدرت جمعی در ایران، به موضوع فاندروان و هدف از ایجاد آن پرداخت.

به گفته نقی‌پورفر، هدف از راه‌اندازی فاندوران، ایجاد ابزار و سامانه‌ای بود تا کسانی که ایده و محصول نوآورانه‌ای دارند بتوانند از این طریق پول مورد نیاز خود را را تأمین کنند. او همچنین چهار مدل اصلی برای سرمایه‌گذاری‌های جمعی را معرفی کرد: کمک مالی بلاعوض، پاداش، سهام و وام.

نقی‌پورفر با اشاره به کیک استارتر به‌عنوان نمونه موفقی از سایت‌های سرمایه‌گذاری‌ جمعی گفت که این سامانه توانسته برای بیش از ۱۲۵ هزار پروژه، سه میلیارد دلار پول جمع کند.

او در ادامه از فاندوران گفت که پس از راه‌اندازی‌ در شهریورماه سال ۹۴، ۵۴ کمپین وارد آن شده‌اند و از این تعداد ۳۴ کمپین موفق بوده‌اند و اجرا شده‌اند و بیش از ۴۱۰ میلیون تومان هم برای پروژه‌ها پول جمع شده است.

نقی‌پورفر در بخشی ازسخنان خود گفت: ما در فاندوران و برای اولین بار در ایران، بخشی را هم برای کتاب‌ها اختصاص دادیم و توانستیم سرمایه‌ لازم برای چاپ و انتشار سه کتاب را در فاندوران جمع کنیم.

رئیس مرکز نوآوری و فناوری فناپ، صحبت‌های خود را با خبر تازه‌ای برای استارت‌آپ‌ها تمام کرد و آن اینکه قرار است به‌زودی مفهوم Crowd Equity (سهام جمعی) هم برای استارت‌آپ‌ها راه‌اندازی شود تا حداقل همه استارت‌آپ‌های حوزه ICT بتوانند سهام خود را به مردم عرضه کنند.

(همچنین بخوانید: رویکرد کمک مالی و وام به ایده‌ها، مهجور شده است)