کارآفرینی در ایران از چه جایگاهی برخوردار است؟

توصیه‌های دیده‌بان جهانی کارآفرینی در خصوص شتاب دادن به توسعه کارآفرینی در ایران چيست؟

نوپانا به نقل از مهر: مقایسه شاخص‌های کارآفرینی کسب‌وکارهای نوپا با مدل دیده‌بان جهانی کارآفرینی نشان می‌دهد، فعالیت کارآفرینی شامل فعالیت‌های کسب‌وکارهای نوپا در بین جمعیت ۱۸ تا ۶۴ سال است.

بر اساس شاخص‌های بین‌المللی، تمایل به کارآفرینی عموماً متأثر از سه عامل کارآفرینی اجباری، فرصت‌گرا و فرصت‌گرای بهبود محور است.

در کارآفرینی اجباری، فرد به دلیل اینکه گزینه بهتری برای اشتغال ندارد، نسبت به راه‌اندازی کسب‌و‌کار مدنظر اقدام می‌کند.

در کارآفرینی فرصت‌گرا، فرد به دلیل تشخیص یک فرصت جدید وارد جرگه کارآفرینی می‌شود.

کارآفرینان فرصت‌گرای بهبودمحور نیز افرادی هستند که کسب‌و‌کار خود را برای کسب سود و استقلال بیشتر توسعه می‌دهند.

در این میان بررسی امتیاز ایران در ارتباط با سهم انگیزه‌های کارافرینی در کشب‌وکارهای نوپا، در مقایسه با کشورهای منتخب نشان‌ می‌دهد شاخص کارآفرینی نوپای اجباری ایران امتیاز حدود ۲۹ دارد که در این شاخص، مصر با امتیاز ۴۲ بالاترین رتبه و رژیم اشغالگر قدس با امتیاز ۱۲ پایین‌ترین رتبه را در این شاخص به خود اختصاص داده است.

ایران همچنین در شاخص کارآفرینی در کسب‌وکارهای نوپای فرصت‌گرا، دارای امتیاز ۶۷ است که بیشترین رتبه، در اختیار به ترتیب کشورهای مالزی با رتبه ۸۶، آمریکا با رتبه ۸۲ و آلمان با رتبه ۸۰ قرار دارد. همچنین پایین‌ترین رتبه در این شاخص به کشور مصر با رتبه ۵۷ اختصاص دارد.

الگوی کارآفریی فرصت‌گرا با میزان توسعه‌یافتگی اقتصادها تغییر می‌کند و هرچه اقتصادها توسعه یافته‌تر می‌شوند، کارآفرینی فرصت‌گرا در این کشورها بیشتر رخ می‌دهد، چراکه وجود فرصت‌های کارآفرینی، طبیعتاً افراد را برای کارآفرین شدن تشویق می‌کند.

در عین حال، در شاخص کارآفرینی فرصت‌گرای بهبودمحور، آمریکا با امتیاز ۶۹ در بالاترین رتبه و قزاقستان با امتیاز ۲۴ در پایین‌ترین رده در بین ۱۱ کشور منتخب قرار دارد.

از سوی دیگر، شاخص انگیزشی برای کارآفرینی، دید مناسبی را برای درک ظرفیت کارآفرینی کشورها ترسیم می‌کند. در بین ١١ کشور منتخب دنیا در عرصه کسب‌کارهای نوپا، کشور مالزی با شاخص ٤.٩، بیشترین و کشور مصر با شاخص 0.8 درصد، کمترین شاخص انگیزشی را به خود اختصاص داده‌اند. ایران با امتیاز ١.٧ در بین ۱۲ کشور جهان، رتبه هفتم را از ان خود کرده است.

انگیزه‌های کارآفرینی کارآفرینان کسب‌وکارهای نوپا در ایران و کشورهای منتخب سال ۲۰۱۵

کارآفرینی اجباری در بین زنان بیشتر از مردان

به طور کلی درصد کارآفرینان زن در جهان کمتر از مردان است، زمانی هم که زنان فعالیت‌های کارآفرینانه انجام می‌دهند، احتمال بیشتری دارد این کار را از روی اجبار انجام داده باشند. همچنین کارآفرینی مردان در ایران (17/5 درصد) 2 برابر کارآفرینی زنان (٨.٥ درصد) است.

بیشترین و کمترین گروه‌های سنی فعال در کارآفرینی کسب‌وکارهای نوپا

به طور کلی الگوی سنی افراد کارآفرین در میان ۲۵ تا ۳۴ و ۳۵ تا ۴۴ سال است. در واقع این افراد، کسانی هستند که در ابتدا یا میانه دوره شغلی خود به کارآفرینی روی می‌آورند. در این بازه سنی، افراد جوان به خصوص کسانی که تجربه‌ای اندوخته‌اند و دارای شبکه‌ای از افراد و منابع هستند، به کارآفرینی روی می‌آورند.

علاوه بر این افراد، بسیاری ممکن است در این سن در دوره کارآفرینی خود باشند و به موقعیت‌های شغلی بالا و درآمدی که آنها را به ماندن در کار کارمندی خود تشویق می‌کند، علاقه نداشته باشند.

اما بررسی‌ها نشان می‌دهد افراد گروه سنی ۵۵ تا ۶۴ سال در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، به دلیل نیاز به درآمدزایی، بیشتر در فعالیت‌های کارآفرینانه شرکت می‌کنند.

در بین 11 کشور منتخب در حوزه کارآفرینی، لبنان بیشترین میزان فعالیت کارآفرینی را به ویژه در بین افراد گروه سنی ۳۵ تا ۴۴ سال دارد.

در ایران نیز بیشترین گروه‌های سنی مشارکت‌کننده در فعالیت‌های کارآفرینی کسب‌وکارهای نوپا، ۲۵ تا ۳۴ سال و ۳۵ و ۴۴ سال هستند. در عین حال، گروه سنی ۵۵ تا ۶۴ سال و ۴۴ تا ۵۴ سال، کمترین میزان مشارکت را در فعالیت‌های کارآفرینانه دارند.

رتبه نامناسب ایران در خلاقیت کارآفرینی!

اما در ارتباط با سطح نوآوری در کارآفرینی، ایران در بین 60 کشور دنیا رتبه مناسبی ندارد و جایگاه ایران در این جدول در جایگاه پنجاه و ششم است و در مقابل، کشورهای هندوستان با رتبه ۲ و لبنان نیز با رتبه هشت در بالاترین سطوح نوآوری محصولات و خدمات نوآورانه قرار دارند.

رتبه نوآوری در کارآفرینی کسب‌وکارهای نوپا

در سال ۲۰۱۵ از میان افرادی که در سه سال گذشته قصد کارآفرینی داشتند، ۱۷ درصد وارد مرحله کارآفرینی کسب‌وکارهای نوپا شدند. از سوی دیگر از میان کارآفرینان کسب‌وکارهای نوپای ایرانی که در سه سال گذشته وارد دنیای کارآفرینی شدند، تنها هفت درصد به مرحله ثبات رسیدند و چهار درصد در این سال از کسب‌وکار خود خارج شدند.

توصیه‌های دیده‌بان جهانی کارآفرینی در خصوص شتاب دادن به توسعه کارآفرینی در ایران

1- حمایت از قانون مالکیت فکری و تجاری سازی بهینه اختراعات

2- حمایت در جهت توسعه کارآفرینی با رشد بالا و کشف پتانسیل‌های موجود با هدف افزایش اشتغال و ارزش افزوده

3- ایجاد شبک میان شرکتها با هدف برقراری رابط فعالان اقتصادی و کسب وکارهای زنجیره خود

4- توجه جدی به کارآفرینی جوانان از طریق ایجاد امکاناتی از قبیل آموزش مناسب کارآفرینی و کمک و پشتیبانی مالی

5- توسعه شرکت‌های دانشگاهی و دانش‌بنیان از طریق ایجاد ارتباط دانشگاه با صنعت و تجاری‌سازی تحقیقات

6- اختصاص پارک‌های مختلف در سطح شهرها به بازارچه‌های کارآفرینی جهت ایجاد شبکه برای کارآفرینان خانگی یا تولیدکنندگان کوچک

7- برپایی بازارچه‌های کارآفرینی در مدارس و دانشگاه‌ها جهت تشویق خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی عملی

8- برگزاری دوره‌های آموزشی راه‌اندازی کسب‌و‌کار جهت خلق ایده و توانمندسازی افراد

9- اتخاذ برنامه‌های مناسب و عملیاتی از سوی دولت جهت تحق سیاست‌های کلی تدوین شده