هوش مصنوعی برنامه‌ریز سیستم لجستیک و حمل‌ونقل

استارتاپ آپ‌تایم یک پلتفرم بر مبنای هوش مصنوعی است که سیستم لجستیک و حمل‌ونقل شرکت‌ها را به‌صورت هوشمند برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کند.

نوپانا: آینده تکنولوژی‌های جهانی در دستان هوش مصنوعی، بلاکچین و اینترنت اشیا است. در این بین هوش مصنوعی همیشه با سناریوهای علمی و تخیلی مثل رستاخیز ربات‌ها، نابودی هسته‌ای و به بردگی گرفتن نژاد بشر همراه بوده اما علی‌رغم این تردیدها AI یکی از راه‌های خلاص شدن از مخمصه‌ای است که خودمان باعث آن شده‌ایم.

نسل سوم زیست‌بوم استارتاپی ایران به استارتاپ‌های دانش محور و تکنولوژی محور اختصاص دارد. این نسل از کسب‌وکارهای نوپا نیز از سه حوزه هوش مصنوعی، بلاکچین و اینترنت اشیا بیشتر به هوش مصنوعی علاقه‌مند بوده و در آن زمینه کار می‌کنند.

به همین دلیل به سراغ استارتاپ آپ‌تایم رفتیم و گفت‌وگویی با این تیم خوب و جوان استارتاپی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:

-لطفا ابتدا خودتون رو معرفی کنید

من محمدجواد اتابکی، توسعه‌دهنده الگوریتم‌های بهینه‌سازی، یکی از هم‌بنیان‌گذاران استارتاپ آپ‌تایم (optime) هستم. سایر اعضا و هم‌بنیان‌گذاران آپ‌‌تایم نیز محمد خادم، در حوزه هوش مصنوعی و دیتا ساینس و امیر رحیم‌پور، زیرساخت بک‌اند و توسعه عملیات (دواپس) هستند.

-تیم شما در کدام حوزه کاری فعالیت می‌کند و چه خدماتی به مردم ارائه می‌کنید؟

حوزه اصلی کار ما به لجستیک و زنجیره تامین بر‌می‌گردد. آپ‌تایم برای شرکت‌ها این امکان را فراهم می‌کند که به راحتی مدیریت ناوگان حمل‌ونقل خودشان و افرادشان را داشته باشند؛ به زبان ساده‌تر، بخش دلیوری یک شرکت در طول روز، ۵۰۰۰ آدرس مختلف دارد که باید به آن‌ها بسته ارسال انجام شود. از طرفی معمولا تعداد کمی پیک وجود دارد که باید به مقصدهای مربوطه بروند و بسته را تحویل دهند.

این کار از عهده یک انسان خارج است؛ زیرا یک فرد نمی‌تواند در طول یک روز یا طی چند ساعت این برنامه‌ریزی که وقت‌گیر و سخت است را انجام دهد تا به‌درستی مشخص شود که چه کسی کجا رود و چه کاری انجام دهد!

آپ‌تایم این کار را در پلتفرم خود در کم‌ترین زمان (بین پنج دقیقه الی یک‌ ربع) با بیشترین دقت برای شرکت‌ها انجام می‌دهد؛ این کار با کمترین کیلومتر پیموده شده و زمان انجام صورت می‌پذیرد و هر پیک وظایف خود را شناخته و مکان‌هایی که باید برود را مشخص می‌کند.

-یعنی شما برنامه ارسال یک روز یک شرکت را ظرف ۵ تا ۱۵ دقیقه برای‌شان برنامه‌ریزی می‌کنید؟

بله. پلتفرم ما در حال حاضر برنامه لجستیک یک شرکت را در مدت ۵ الی ۱۵ دقیقه انجام می‌دهد. همچنین ما سعی داریم تا در آینده این برنامه‌ریزی‌ها را در لحظه برای لیست سفیران و پیک‌ها انجام دهیم؛ یعنی اگر درخواستی اضافه یا کنسل شد، برنامه جدید در اختیار سفیر قرار گیرد.

-این ایده از کجا اومد و به چه چالشی برخوردید که این ایده به ذهن شما خطور کرد؟

من در پروژه کارشناسی ارشد روی مسیریابی پهبادها و همین‌طور مسیریابی نیروهای تعمیراتی یک شرکت برق کار می‌کردم و آن‌جا این ایده به ذهنم رسید که این موضوع برای شرکت‌های لجستیک و زنجیره ‌تامین بسیار می‌تواند مفید باشد. حدودا اسفند ماه پارسال بود که دیجی‌کالا در دانشگاه تهران یک همایشی مبنی بر چالش‌هایی که به هوش مصنوعی می‌تواند کمک کند، برگزار کرد و من ایده‌هایی که برای حل این مسئله داشتیم را به مسئولان مربوطه مطرح کردم که بعد از آن برنامه پل نوآوری دیجی‌کالانکست به ما معرفی شد و ما عضو کمپ هوش مصنوعی شدیم.

طیف مشتریان شما چه کسانی هستند؟

به طور کلی اگر بخواهم در این مورد صحبت کنم هر شرکتی که نیاز به برنامه‌ریزی چند مقصده دلیوری برای سیستم حمل‌ونقل خودش احتیاج دارد، می‌تواند از خدمات آپ‌تایم استفاده کند. همچنین شرکت‌هایی که فقط می‌خواهند مانیتورینگ انجام دهند و بدانند نیروهای آن‌ها در حال حاظر کجا هستند، ماموریت‌ها را به چه صورتی انجام‌ می‌دهند و چقدر از ماموریت‌ها باقی‌مانده یا آیا آن ماموریت در آن بازه زمانی به درستی انجام شده یا خیر نیز می‌توانند از پلتفرم ما استفاده کنند.

اگر بخواهم شرکت‌هایی که از این ایده استفاده می‌کنند را دسته‌بندی کنم، شرکت‌های خورده فروشی مانند دیجی‌کالا و هر شرکت دیگری که در حوزه کاری خود نیاز به فروش آنلاین محصولات را دارد و ارسال محصولات هم بر عهده خود آن شرکت است.

به‌عنوان مثال هر کالایی که در سوپرمارکت‌ها می‌بینید، شرکت‌های بانکی و فین‌تکی که برای خودپردازهای خود نیاز دارند سرویس دوره‌ای انجام دهند، شرکت پست، شرکت‌های حمل‌ونقل بار و به طور کلی هر شرکتی که با بحث ارسال سرکار دارد.

-برای آینده چه برنامه ای دارید؟

ما برای برنامه آینده در نظر داریم که بتوانیم در لجستیک دریایی و حمل‌ونقل دریایی پوشش دهیم ولی قبل از آن دوست داریم که ابتدا جایگاه‌مان را در لجستیک جاده‌ای ایران محکم کنیم و بعد از آن به بازار بین‌الملی ورود پیدا کنیم.

-در حال حاظر محصول شما توانایی مدیریت لجستیک کل کشور را دارد؟

بله. محصول ما در یکی از انبارهای دیجی‌کالا در حال تست می‌باشد و مراحل تست آن تا حدودی موفقیت‌آمیز بوده و قرار بر این است که بهتر شود.

لازم به ذکر است که بگویم استفاده از این پلتفرم برای برنامه‌ریزی هوشمند لجستیک مزیت‌های بسیار زیادی دارد. یکی از این مزایا، مدیریت مصرف سوخت وسایل حمل‌ونقلی است؛ این مدیریت در کاهش هزینه‌های شرکت، آلودگی هوا و ... تاثیر مستقیم دارد.

-محصول شما به طور دقیق در چه مرحله‌ای قرار دارد و در حال حاظر چند مشتری دارید که از آن استفاده می‌کنند؟

حدود یک‌ماه ونیم پیش تیم ما ورژن اولیه‌ ما شروع به‌کار کرد که الان روی همان ورژن در حال کار کردن هستیم. در حال حاضر نیز بخش بازگشت محصولات دیجی‌کالا یکی از مشتری‌هایی است که مرحله تست استفاده از آپ‌تایم را می‌گذراند و بعد از آن مرحله نیز با سوپرمارکت دیجی‌کالا (دیجی فرش) پیش می‌رویم و فعلا کاربرهای فعال ما گروه دیجی‌کالا است.

-شما دقیقا از چه تکنولوژی برای تولید این محصول استفاده می‌کنید؟

ما می‌خواهیم به کمک هوش مصنوعی در بهبود روند ارسال و لجستیک شرکت‌ها کمک انجام دهیم به این صورت که تحلیل رفتار راننده‌ها، مشتریان و ترافیک را داشته باشیم برای برنامه‌ریزی آینده؛ چون اگر بخواهیم بک برنامه‌ریزی حمل‌ونقلی در سطح شهر انجام دهیم، نیازمند این است که بتوانیم اطلاعات درستی از ترافیک شهر داشته باشیم تا بتوانیم مقاصد را اولویت‌بندی کنیم. همچنین اگر شما از راننده و پیک‌های خود به‌طور دقیق اطلاع داشته باشید که در کدام ناحیه قرار دارند و در کدام ناحیه شهر بهتر می‌توانند فعالیت کنند و شناخت‌شان از کدام محله‌ها بهتر است.

بنابراین راننده مناسب‌تر را برای محل درست اختصاص می‌دهید و در همان محل کارایی راننده مانند حجم تاخیرها و حجم ارسال به موقع آن را هم بررسی می‌کنید. بعضی از مشتریان وجود دارند که در طول روز لغو کردن سفارش را زیاد دارند که با هوشمندی هوش مصنوعی جز اولویت‌های آخر قرار می‌گیرند. ما این کار را برای اولین بار در کشور به عنوان خدمت به شرکت‌ها ارائه می‌دهیم؛ یعنی شرکت‌ها از راه دور برنامه خود را برای ما ارسال می‌کنند و ما آن برنامه‌ریزی مورد نظرشان را به صورت خروجی به آن‌ها برمی‌گردانیم.

-آینده هوش مصنوعی را در ایران و دنیا چگونه می‌بینید؟

به‌طور کلی اگر اقتصادهای استارتاپی ما در ایران به سمت هوش مصنوعی حرکت نکند باعث باخت بزرگی در صنعت می‌شود. حرکت به سمت هوش موصنوعی باعث ارزآوری به داخل کشور می‌شود.

به دلیل این که روی لبه فناوری و تکنولوژی حرکت می‌کنیم، پس فرصت بزرگی برای نخبه‌های ایرانی و استارتاپ‌ها است که خدمات خود را با خارج از کشور صادر کنند. هوش مصنوعی در زمینه لجستیک کمکی که به ما کرده این است که در بحث لجستیک فرایندها خیلی بزرگ هستند که عملا از عهده مانیتور کردن یک انسان خارج است و هرچه شرکت‌ها بزرگ‌تر می‌شوند دیگر سیستم سنتی جواب‌گو نیست تا پایش بهتری روی عملکرد خود داشته باشند.

-حرف آخر

به نظر من اگر حمایت‌ها هم از نظر مالی هم معنوی بتواند از بچه‌هایی که روی هوش مصنوعی کار می‌کنند بیشر شود واقعا تحول بزرگی در کشور از نظر پیشرفت و ارزآوری رخ دهد.