سورنا۴، نسل جدید ربات انسان‌ نمای ملی رونمایی شد

طرح کلان ملی فناوری نسل چهارم ربات انسان نمای ایران ساخت با نام «سورنا۴» ظهر امروز با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری رونمایی شد.

نوپانا: این ربات با هدف توسعه دانش رباتیک با حمایت و راهبری مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با مشارکت بیش از ۵۰ محقق در مرکز سیستم‌ها و فناوری‌های پیشرفته (CAST) دانشکده مکانیک دانشگاه تهران و شرکت‌های دانش‌بنیان، زیر نظر دکتر عقیل یوسفی‌کماطراحی و ساخته شده است.

نسل اول ربات انسان‌نما سورنا در سال ۱۳۸۷ با ۸ درجه آزادی و نسل دوم آن در سال ۱۳۸۹ با ۲۲ درجه آزادی تحت حمایت انجمن مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن ایران طراحی و ساخته شد. در مقایسه با نسل سوم این ربات که ۳۱ درجه آزادی دارد و با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در سال ۱۳۹۴ رونمایی شده است، ربات سورنا ۴ دارای ۴۳ درجه آزادیاست. بهبود طراحی دست ربات، قابلیت گیرش اجسام مختلف با اشکال مختلف را فراهم کرده است. همچنین با طراحی بهینه سازه ربات، بومی‌سازی طراحی و ساخت عملگر و استفاده از تکنولوژی پرینت سه بعدی، قد (۱.۷ متر) و وزن (۶۸ کیلوگرم) ربات سورنا ۴  نسبت به نسل قبل خود (۱.۹ متر قد و ۹۸ کیلوگرم وزن) کاهش یافته و ربات را به بستری مناسب برای پژوهش‌های دانشگاهی تبدیل کرده است.در حالی که سرعت متوسط ربات سورنا 3 در هنگام راه رفتن برابر ۰.۳ کیلومتر بر ساعت است، ربات سورنا ۴ با کمک طراحی مسیر دینامیکی و کنترلرهای برخط، قابلیت راه رفتن متداوم با سرعت ۰.۷ کیلومتر بر ساعت را دارد. با استفاده از سنسورهای تماسی نوین ساخته شده در مرکز سیستم‌ها و فناوری‌های پیشرفته (CAST)، ربات سورنا ۴ امکان راه رفتن بر روی سطوح ناهموار راعلاوه بر سطوح صاف دارد. برای بررسی و پیاده‌سازی حرکتهای مختلف ربات از جمله گرفتن اشیا، حرکت به جانب، عقبگرد، دور زدن، شوت زدن و بازیابی تعادل، از شبیه‌سازهای گزبو (Gazebo)، کورئونوید (Choreonoid) و متلب (MATLAB) استفاده شده است.

افزایش فرکانس حلقه کنترلی ربات نسل جدید به ۲۰۰ هرتز، امکان پیاده‌سازی کنترلرها و تخمین‌گرهای برخط بر روی ربات را فراهم کرده‌است.با کمک میان‌افزارسیستم عامل رباتیک (ROS)، امکان اجرای همزمان برنامه‌ها، پایش وضعیت ربات به صورت برخط و اجرای بلادرنگ الگوریتم‌ها برای ربات سورنا ۴ امکان‌پذیر شده است.

یکی از اهداف اصلی پروژه سورنا ۴ که در قالب طرح کلان ملی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شد، ساخت رباتی با قابلیت تعامل بیش‌تر با محیط اطراف و انسان‌ بوده است. ربات جدید قابلیت تشخیص چهره انسان و شمارش آن‌ها، تشخیص اشیا و یافتن موقعیت آن‌ها، تشخیص حرکت انسان، تشخیص گفتار و پاسخ دادن به آن‌ها را داراست. همچنین با ترکیب حرکات تمام تنه ربات و هوش مصنوعی، ربات قابلیت گرفتن برخط اجسام، دنبال کردن چهره افراد و اشیا و تقلید حرکات انسان را دارد.

هوش مصنوعی پایه و اساس ربات های اجتماعی است

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این مراسم ساخت و طراحی سورنا ۴ را کار بزرگی دانست و گفت: «انجام پروژه‌هایی مانند طراحی و ساخت ربات سورنا، حالت خط شکنی برای فعالیت‌های این حوزه دارد.»

ستاری ادامه داد: «حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، مکانیک و فناوری اطلاعات در آینده دنیا اثرات تاثیرگذاری دارند که در کشور باید نسبت به توسعه آنها توجه داشته باشیم.»

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری توسعه فناوری‌های نوین در کشور را ضروری دانست و افزود: «همچنین علاوه بر مجریان این پروژه، ۳ شرکت دانش‌بنیان دیگر نیز در حوزه تولید ربات‌های اجتماعی فعال هستند. پایه و اساس این ربات‌ها فناوری هوش مصنوعی است. به زودی نیز شاهد رونمایی ربات‌های دیگری در این حوزه هستیم.»

رییس بنیاد ملی نخبگان همچنین بیان کرد: «پروژه‌هایی مانند ربات انسان نمای سورنا ۴ توسعه دانش در کشور را نشان می‎‌دهد که تجاری‌سازی محصولات این حوزه در کشور عملی شده است. قطعا در آینده ربات‌هایی خواهیم داشت که در زندگی روزمره مردم نقش خواهند داشت.»

ستاری در بخش بعدی سخنان خود به پروژه سورنا مینی اشاره کرد و گفت: «سورنا مینی نیز پروژه دیگری است که قصد تجاری‌سازی آن را داریم تا در حوزه آموزش برای مدارس و پژوهش سراها از آن استفاده کنیم.»

رییس ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان حرکت‌های علمی همچون طراحی و ساخت ربات سورنا ۴ را باعث دمیده شدن روح جدیدی در دانشگاه‌ها دانست و گفت: «فعالیت روی حوزه‌های علم و فناوری امید جوانان به آینده را افزایش می‌دهد. همچنین تجاری‌سازی فناوری‌ها کمک می‌کند تا مردم درک متقابلی از فعالیت‌های دانشگاه‌ها داشته باشند.»