اقتصاد دیجیتال، تنها روزنه امید توسعه اقتصادی است

میرواحدی: «اقتصاد دیجیتال کشور در سال‌های اخیر، روند روبه‌رشد و موفقیت‌آمیزی داشته است و تنها روزنه‌ امیدی است که به کمک آن می‌توان اقتصاد را به شکوفایی رساند.»

نوپانا: میرواحدی در ادامه گفت‌وگو با نوپانا گفت: «اقتصاد دیجیتال یا الکترونیک در حوزه استارت‌آپ‌ها، به دلیل داشتن بسترهای مناسب که در سال‌های اخیر به خوبی فراهم شده‌اند، توانسته است برعکس دیگر حوزه‌های کسب‌وکار که نیاز خاصی به روندها و مراحل سنتی ایجاد یک کسب‌وکار جدید دارند، روند رو به رشدی داشته باشد و تنها روزنه‌ امیدی که به کمک آن می‌توان اقتصاد را به شکوفایی رساند، حوزه دیجیتال است.

همچنین از آنجایی که نسل جوان ارتباط خوبی با دنیای مجازی برقرار کرده‌ است، تحرک و پویایی خاصی در کسب‌وکارهای این حوزه ایجاد شده است. امروزه این باور برای اکثر مشاغل سنتی ایجاد شده است که چنانچه خود را با دنیای دیجیتال همگام نکنند، ضرر قابل توجهی خواهند کرد. از سوی دیگر دولت باید ساماندهی کسب‌وکارهای دیجیتال را در دستور کار خود قرار دهد؛ البته به‌نحوی که با ایجاد مانع‌، راه بر فعالیت‌ آن‌ها بسته نشود.»

او در رابطه با تشویق صندوق‌های نوآوری و شکوفایی، صندوق‌های بازنشستگی، نهادهای عمومی و بنیادها برای سرمایه‌گذاری روی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر گفت: «هیچ تشویقی برای اقتصاد بهتر از این نیست که یک طرح سودآور باشد و خود این امر سرمایه‌گذاری را تسهیل خواهد کرد. دلیل اینکه نهادهای مالی به سمت کارآفرینی تمایل کمتری دارند این است که اولا اطمینان از سودآوری طرح‌ها وجود ندارد؛ ثانیا افرادی که در آن‌ها مشغول فعالیت هستند باید توانایی تشخیص طرح‌های مناسب و پرسود کارآفرینی استارت‌آپی را از دیگر طرح‌ها داشته باشند. استارت‌آپ‌ها باید در یک محیط پویا و حمایت‌شده به ارائه طرح‌های خود بپردازند و از اینکه طرح‌هایشان محفوظ می‌مانند اطمینان خاطر داشته باشند تا موجب شود صندوق‌های سرمایه‌گذاری به این سمت حرکت کنند.»

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی درباره تقویت سرمایه‌ای و حمایت‌های اصولی و حرفه‌ای از شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه گفت:  «تجربه من در حوزه کارآفرینی در شهرداری و مطالعات طولانی‌مدت نشان داده است که وام‌های کوتاه‌مدت و تامین مالی طرح‌های استارت‌آپی خیلی نمی‌‌توانند باعث موفقیت ‌آن‌ها شوند و باید بررسی کرد که چند درصد از استارت‌آپ‌های موفق، از وام یا تسهیلات مالی برخوردار بوده‌اند؟ جواب این سوال و تحقیق درباره استارت‌آپ‌های موفق می‌تواند مشخص‌کننده این باشد که آیا ورود دولت و فراهم کردن وام‌ها برای تامین سرمایه مالی و تضمین موفقیت استارت‌آپ‌ها کافی است یا خیر؟»

او ادامه داد: «موضوع اصلی این است که شرکت‌های استارت‌آپی باید بخش عظیمی از مسیر را خودشان طی کنند و دنیای رقابتی عصر حاضر منتظر این نمی‌شود که نهادی از استارت‌آپ حمایت کند. درست است که ارائه تسهیلات مالی ایده خوبی است؛ اما با روح کارآفرینی که مبتنی بر طرح‌های مبتکرانه است در تضاد است و چنانچه قرار بر این باشد که همه استارت‌آپ‌ها متکی به وام‌ها و تامین مالی نهادهای مختلف باشند موجودیت کارآفرینی با سوال مواجه می شود. بنابراین باید به سمتی حرکت کنیم که هیچ طرحی در این زمینه به امید تامین سرمایه نبوده و این وام‌ها را صرفا در موارد خاصی استفاده کرد نه به‌عنوان عاملی برای شکست یا موفقیت استارت‌آپ‌ها.»

میرواحدی گفت: «برای تامین سرمایه‌گذاری از سوی خارجی‌ها باید به چند نکته توجه کرد؛ اول اینکه در طی ۸ سال تحریم‌ که ارتباط ما با نهادهای مالی بین‌المللی قطع بود ضربه‌های زیادی از این تحریم عاید اقتصاد شد؛ به‌طوری‌که از دور رقابت‌ها در بسیاری از زمینه‌ها خارج شدیم. در صورت تامین سرمایه‌ها توسط سرمایه‌گذاران خارجی، تزریق درآمد برای اقتصاد ملی فراهم می‌شد؛ اما در آن شرایط چنین امکانی برای اقتصاد وجود نداشت.

نکته دوم این است که وقتی شرکت‌های بزرگ خارجی به کشور می‌آیند باید امنیت اقتصادی داشته باشند نه آنکه به‌واسطه قوانین، مقررات و تحریم‌های ظالمانه‌ای که آمریکا نسبت به دیگر کشورها وضع می‌کند، حس امنیت از سرمایه‌گذارهای خارجی سلب شود. این سرمایه‌گذاران با ترس و لرز از عواقب این کار به ایران سفر می‌کنند و به طرح‌های ما نگاه می‌کنند که این امر با روح سرمایه‌گذاری که داشتن اطمینان خاطر است در تناقض است.»

او در این زمینه ادامه داد: «این که ۵۱درصد و مابقی سرمایه را بتوانیم از طریق سرمایه‌های داخلی تامین کنیم ایده بسیار خوبی است؛ اما توان داخلی ما نقاط ضعفی دارد و قطعا دولت و نهادهای حاکمیتی نمی‌توانند در تمام طرح‌های سرمایه‌گذاری ورود کنند و از همه آن‌ها حمایت کنند و چنانچه تحریم‌ها برداشته شود و ورود سرمایه‌گذاران خارجی بدون ترس از فشارهای آمریکا صورت پذیرد بسیاری از مشکلات پیش روی طرح‌های کارآفرینی برطرف خواهد شد.»

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی بیان کرد: «این که باید تلاش کنیم تا سال ۱۴۰۰، ۱۰۰ استارت‌آپ و ۵ یونیکورن استارت‌آپی با ارزش حداقل یک میلیارد دلار داشته باشیم، چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای است که برای رسیدن به آن می‌توان برنامه‌ریزی و تلاش کرد؛ اما به عقیده من، مشکل اصلی استارت‌آپ‌ها برای رسیدن به چنین افقی، سرمایه نیست بلکه مشکل اصلی همان ساختار، قوانین و مقررات و تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی است که علیه کشور ما در حال اجرا است و این تحریم‌ها اجازه سرمایه‌گذاری خارجی و تزریق پول به اقتصاد را نمی‌دهند و باید برای رفع آن چاره‌ای اندیشیده شود.»

او افزود: «درست است که بخش اصلی سرمایه است و همین بخش تاثیرگذاری بالایی دارد؛ اما باید در ابتدا زیرساخت‌های مناسب برای شکل‌گیری یونیکورن‌ها ایجاد شود. برای مثال بزرگترین هواپیما که ایرباس A38 نام دارد را نمی‌توان در فرودگاه یک شهرستان فرود آورد و نیاز به باند اختصاصی دارد. همین مثال قابل تعمیم به یونیکورن‌ها است. اینکه فقط به تامین مالی سرمایه فکر کنیم و به فکر ایجاد زیرساخت‌ها نباشیم مانند داشتن A38 است بدون فرودگاه مناسب!»

میرواحدی در پایان خاطرنشان کرد: «امیدوارم روز‌به‌روز با تدابیر دولت و مجلس و امنیتی که قوه‌قضائیه برای صاحبان طرح‌های استارت‌آپی در کشور ایجاد می‌کند، طرح‌ها از نظر سقف حمایتی در حداکثر قرار بگیرند و در بلندمدت بتوانیم به اقتصاد جهانی بازگردیم و شاهد شکوفایی اقتصاد در کشور باشیم.»

(همچنین بخوانید: نظام ملی نوآوری، پلی به‌سوی توسعه اقتصادی)