استارت‌آپ‌ها راه رسيدن به توسعه اقتصادی را كوتاه می‌کنند (قسمت دوم)

دکتر عبدالرضا بهادری‌فرد: «استارت‌آپ‌ها بنا به ذات، ماهیت و فلسفه وجودیشان، با جذب سرمایه به‌سرعت به نتیجه می‌رسند و ارزش افزوده اقتصادی قابل ملاحظه‌ای خلق می‌کنند.»

نوپانا: رشد روزافزون استارت‌آپ‌ها و موفقیت آن‌ها در کسب‌وکار و رفع نیازهای مردم، بسیاری از نخبگان را به راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپا با محوریت فناوری اطلاعات ترغیب کرده است. این امر جدا از اشتغال‌زایی، در بهره‌وری و ثروت‌اندوزی به صاحبان ایده کمک زیادی می‌کند؛ لذا در راستای این موضوع مصاحبه‌ای را با دکتر عبدالرضا بهادری‌فرد، معاون توسعه صنعت و اعتباربخشی سازمان فناوری اطلاعات ایران، انجام دادیم که مشروح این مصاحبه در ذیل آمده است.

قسمت دوم:

٣ـ کارشناسان اعتقاد دارند در حال حاضر روش‌های سرمایه‌گذاری سنتی یا اعطای وام در ایجاد کسب‌وکارهای پایدار و موفق تاثیر چندانی نمی‌توانند داشته باشند و این بخش نیازمند «سرمایه‌گذاری تخصصی» است. شما چه نوع سرمایه‌گذاری را در زمینه استارت‌آپ‌ها مناسب می‌دانید؟ نظرتان درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه که سرمایه‌گذاران تخصصی حوزه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و استارت‌آپی هستند، چیست؟

همانطور که می‌دانید کمبود منابع مالی یکی از مسائل مهم و تامل‌برانگیز بحث سرمایه‌گذاری تخصصی است و سرمایه‌گذاری خطرپذیر، از بهترین راه‌های حمایت از کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوپا است.

شرکت‌های فعال در این زمینه با فراهم آوردن سرمایه مورد نیاز برای استارت‌آپ‌ها به کارآفرینی کمک شایانی می‌کنند و زمینه را برای پیشرفت در زمینه‌های مختلف به‌ویژه فناوری فراهم می‌سازند.

تامین سرمایه توسط وی‌سی‌ها با توجه به ارزیابی‌های مختلف معمولاً در سه مرحله انجام خواهد گرفت:

مرحله A : سرمایه‌گذاری کمتری نسبت به گام‌های بعدی انجام می‌گیرد.

مرحله B : صاحب‌نظران این مرحله را تماماً به پیمایش و تغییر وضعیت اختصاص می‌دهند. استارت‌آپ‌های موفق، تمایل به داشتن الگوی تجاری کارآمد دارند و بر همین اساس سرمایه بیشتری جذب می‌کنند.

مرحله C : سرمایه‌گذاری در این مرحله بسیار سنگین خواهد بود و شرکت دیگر یک استارت‌آپ تازه‌تاسیس نیست. صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با توجه به اینکه روی انواع خاصی از سرمایه‌گذاری روی محصولات در کسب‌وکارهای نوپا تمرکز دارند با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک متفاوت هستند. معمولاً این صندوق‌ها روی چندین کسب‌وکار نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند به این امید که حداقل یکی از آنها رشد و سوددهی بالایی داشته باشد. در ایران نیز ۲ صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه تشکیل شده‌اند که اطلاعات آنها در فرابورس موجود است.

٤- در کشورهای توسعه‌یافته، سرمایه‌های فکری، «مغز‌افزارها» و نرم‌افزارها عناصر تشکیل‌دهنده توسعه هستند و از طرفی کسب‌وکارهای نوپا یا استارت‌آپ‌ها این عناصر را به خوبی تقویت می‌کنند و ذاتا دربرگیرنده این ویژگی‌ها هستند. آیا توجه ویژه و حمایت از استارت‌آپ‌ها برای توسعه کشور ضروری است؟ در این زمینه اگر توضیحی دارید بفرمایید.

صد در صد ضروری است؛ به‌دلیل اینکه توسعه استارت‌آپ‌ها در رشد اشتغال‌زایی، تامین نیازهای بازار با اتکا به توانمندی‌های داخلی، افزایش خلاقیت و نوآوری و توسعه پایدار اقتصادی نقش موثری خواهد داشت. همچنین هم‌راستایی با روند رشد و توسعه جهانی در این حوزه، امکان ورود به بازارهای جهانی را برای کارآفرینان فراهم می‌کند.

با توجه به پتانسیل بالای ایران از نظر نیروی انسانی خلاق و کارآزموده و نیز فاصله قابل توجه بازار کسب‌وکار و تجارت الکترونیک ایران تا اشباع شدن، در صورت حمایت و ساماندهی بهینه و به‌موقع این فضا می‌توان اکوسیستم کارآفرینی را به مرحله و رشد و سودآوری در سطح ملی رسانده و کشور را در حوزه اقتصاد دیجیتال در سطح جهان مطرح کرد.

٥- بسیاری از کسب‌‌وکارهای نوپا در کشور، توسط «جوانان توانمند و نخبه ایرانی» راه‌اندازی شده‌اند. به نظر شما استارت‌آپ‌ها چه تأثیری در «کاهش خروج نخبگان از کشور و فرار مغزها» دارند؟

قطعاً موثر هستند. چنانچه از کسب‌وکارهای نوپا حمایت شود، خروج نخبگان به وضوح کاهش می‌یابد و کسانی که تا پیش از این به امید اشتغال از کشور خارج می‌شدند، اکنون انگیزه لازم برای خدمت به کشور خود را دارند. دولت باید در حمایت از کسب‌وکارهای نوپا اقدامات جدی به عمل آورد.

۶ـ مراکز شتاب‌دهی، شتاب‌دهنده‌ها و حتی سرمایه‌گذاران به اشتباه به «سوء استفاده یا دزدی ایده» جوانان نوآور و صاحب‌ ایده‌های استارت‌آپی محکوم می‌شوند. در صورتی که به گفته کارشناسان حوزه، خود ایده به تنهایی عامل اصلی ایجاد کسب‌وکار و موفقیت آن نیست و از طرفی اکثر ایده‌های استارت‌آپی، مشابه نمونه‌های دیگر در خارج و داخل هستند؛ کارشناسان اعتقاد دارند در کنار ایده به یک «تیم اجرایی مناسب» و «حمایت و مشاوره تخصصی» نیاز است.

با توجه به اینکه کار مراکز شتاب‌دهی و سرمایه‌گذاران تخصصی، شناسایی و حمایت از تیم‌های با ظرفیت اجرایی بالا و آموزش آنها است، چطور می‌توان این اتهامات غیرکارشناسانه را توجیه کرد؟ نظر شما در این زمینه چیست و نقش مراکز شتاب‌دهی تخصصی را در توسعه استارت‌آپ‌ها چگونه می‌بینید؟

در واقع یک شتاب‌دهنده، مجموعه‌ای از خدمات مختلف و متنوع را به استارت‌آپ‌های دارای ایده‌های خوب ارائه می‌دهد که همین مسئله باعث رشد سریع استارت‌آپ‌ها می‌شود .

از جمله امکاناتی که مراکز شتاب‌دهی تخصصی در حوزه استارت‌آپ‌ها می‌توانند فراهم کنند عبارت‌اند از:

۱. استفاده از شبکه ارتباطی وسیع: شبکه ارتباطی وسیع در شتاب‌دهنده‌ها به صاحبان ایده و محصول کمک می‌کند تا شناسایی فرصت‌ها، مذاکرات و ارتباط با صاحبان صنایع و نیز از همه مهم‌تر بهره‌مندی از تجربیات و نظرات تعداد زیادی از افراد با تجربه در هر زمینه تخصصی، بصورت راحت‌تر و با صرف دقت و هزینه کمتری صورت پذیرد.

۲. افزایش خلاقیت و تکمیل ایده‌ها: شتاب‌دهنده‌ها به دلیل داشتن منابع انسانی ماهر و باتجربه می‌توانند بازه دید ایده‌پردازان اولیه را گسترش دهند و به تکمیل ایده بپردازند.

۳. تمرکز در مذاکره با خریداران و سرمایه‌گذاران: شتاب‌دهنده‌ها می‌توانند به استارت‌آپ‌هایی که با آن‌ها همکاری دارند، شیوه‌های صحیح تعامل و مذاکره با خریداران و سرمایه‌گذاران را آموزش دهند.

۴. قدرت تحلیل بازار و برنامه‌ریزی: هر استارت‌آپ با حضور در یک مرکز شتاب‌دهی می‌تواند بسیاری از مهارت‌های کسب‌وکار را یاد بگیرد و در کنار مشاوران باتجربه می‌تواند بازار هدف و وضعیت رقبای حاضر و نقاط ضعف و قوت خود را مورد ارزیابی قرار دهد.

لذا با توجه به دلایل ذکر شده به منظور پرورش و تکمیل ایده استارت‌آپ‌ها، حضور شتاب‌دهنده‌ها ومراکز شتاب‌دهی برای حمایت و مشاوره تخصصی، ضروری به نظر می‌رسد.

قسمت پیشین:
قسمت اول