«اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی»، بسیاری از مشکلات استارت‌آپ‌ها را برطرف می‌کند

شهرام شاهکار: اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی می‌تواند بسیاری از مشکلات ما در حوزه قانون‌گذاری، اخذ مجوز و چالش‌هایی که با اتحادیه‌های سنتی داشتیم را رفع کند.

نوپانا به نقل از اتاق بازرگانی تهران: تا چندی پیش حمل‌ونقل مسافر تنها به شکل سنتی و قدیمی آن رایج بود. مسافران برای زودتر به مقصد رسیدن یا باید از آژانس استفاده می‌کردند و یا اینکه تاکسی دربست می‌گرفتند. راه‌حلی که مشکلات خودش را داشت. آن زمان کسی فکر نمی‌کرد که می‌تواند با تلفن‌ همراه خود در هر جایی از شهر که قرار گرفته است، یک خودرو رزرو کند و با سرعت بیشتر و قیمت کمتر به مقصدش برسد؛ اما حالا اسنپ این شایدها را به یقین تبدیل کرده است.

این روزها کمتر کسی است که نام اسنپ را نشنیده باشد ـ اپلیکشین درخواست خودرو که این روزها میان مردم طرفداران زیادی پیدا کرده است و سعی دارد تا  گزینه‌های دیگری چون اسنپ‌باکس (حمل بسته و پیک موتوری)، اسنپ‌رز (سرویس مخصوص بانوان) و ... را نیز به خدماتش اضافه کند.

همین امر موجب شد تا گفت‌وگویی با شهرام شاهکار؛ مدیرعامل اسنپ داشته باشیم که پیش‌ روی شماست:

مدیرعامل اسنپ از وضعیت استارت‌آپ‌ها در ایران و نقش دولت دوازدهم در حمایت از آنها و هم‌چنین آینده می‌گوید. او معتقد است این در حالی‌ست که استارت‌آپ‌ها ماهیتی پویا و رو به جلو دارند.

به نظر شما وضعیت استارت‌آپ‌ها در دولت دوازدهم چگونه خواهد بود؟        

در چهار سال گذشته، اتفاقات زیادی روی داده است و کسب‌وکارهای نوپا از جمله اسنپ، فراز و نشیب‌های فراوانی را از سر گذرانده‌اند؛ اما هر کسب‌وکار جدیدی که در حوزه فناوری وارد می‌شود و طبعا تحولاتی نیز ایجاد می‌کند، در ابتدا با مقاومت کسب‌وکارهای سنتی که در آن حوزه فعال هستند، رو‌به‌رو می‌شود؛ اما همان‌ها نیز پس از مدتی با مشاهده استقبال مردم از ارزش‌های خدماتی ارائه‌شده توسط کسب‌وکارهای نوپا، کوتاه می‌آیند.

 برای مثال در شرکت اسنپ، ۱۰۰ هزار راننده فعال در سیستم وجود دارد که از این طریق امرار معاش می‌کنند و ۵ میلیون مسافر نیز  از این اپلیکیشن برای حمل‌ونقل روزانه خود استفاده می‌کنند. بنابراین وقت آن رسیده است که دستگاه‌های قانون‌گذار و حاکمیتی منافع جمعی را بیشتر در نظر ‌گیرند.

آنها می‌گویند اگر کسب‌وکار جدیدی به بازار آمد و توانست تحول و بهره‌وری قابل توجهی در صنعتی که تا آن زمان به صورت سنتی عمل می‌کرد، ایجاد کند، آیا منافع جمعی با حفظ این کسب‌وکار و توسعه‌اش محافظت می‌شوند یا خیر؟ البته پاسخ این سوال روشن است؛ طبیعتا کسب‌وکاری‌هایی مانند اسنپ که توانسته‌اند برای دست‌کم ۱۰۰ هزار نفر، ابزار اصلی یا کمکی کسب درآمد باشند، منافع جمعی زیادی در پی داشته‌اند. از سوی دیگر ۵ میلیون مسافر نیز توانسته‌اند با استفاده از خدمات استارت‌آپی مثل اسنپ، هزینه‌های حمل‌ونقل خود را کاهش دهند و با کیفیت و امنیت بیشتری سفر کنند. پس بهتر است برخی مسئولان به تدریج نگاه سلبی خود را به نگرش حمایتی تبدیل کنند.

این ندانستن‌ها، آسیب‌رسان بوده است؟

سیستم‌های قانون‌گذاری ایران سنتی است و سازوکارهای حمایت از استارت‌آپ‌ها هنوز به‌طور کامل در آن تعریف نشده است. به همین جهت همواره یک قدم عقب‌تر از کسب‌وکارهای نوپا هستند. این در حالی‌ست که استارت‌آپ‌ها ماهیتی پویا و رو به جلو دارند.

در حال حاضر اتفاق مثبتی به جریان افتاده است. نهاد تخصصی که تمام هم و غمش حفاظت از منافع کسب‌وکارهای نوپاست، به کمک آنها آمده است: «اتحادیه کسب‌و‌کارهای مجازی». البته چند سالی بود که به دلایل مختلف تشکیل این اتحادیه به تعویق افتاده بود. حالا انتخاباتی برگزار شده و از میان فعالان این کسب‌وکارها، یک هیئت‌رئیس تشکیل شده است و این اتحادیه در کنار اتحادیه‌های سنتی که مشغول فعالیت بودند، در رشته‌های مختلف در اتاق اصناف به رسمیت شناخته می‌شود و کار می‌کند و می‌تواند به عنوان نهاد خصوصی جمعی از منافع این کسب‌وکارها به صورت رسمی حمایت و محافظت کند. به این ترتیب آن زمان به این سوال که چه کار باید کرد هم جواب داده می‌شود.

این اتحادیه می تواند با تمام دستگاه‌های قانون‌گذار، مذاکره و چانه‌زنی کند و مطالباتش را به صورت رسمی به نمایندگی از این کسب‌وکارها و در چارچوب یک صنف طلب کند؛ اما باید دید پس از تشکیل اتحادیه چه مشکلاتی پیش‌ روست و این اتحادیه تا چه حد می‌تواند صحیح عمل کند.

(همچنین بخوانید: نهال استارت‌آپ‌ها را به ثمر بنشانیم)

در واقع می‌توانیم بگوییم که این بخش اقتصاد رو به تکمیل است؟

صد درصد؛ البته از آنجا که این بخش به‌تازگی به‌رسمیت شناخته شده است، هنوز هم مشکلاتی وجود دارد. به خصوص در حوزه کسب‌وکاری مانند اسنپ، موضوعاتی مانند قانونمندی و داشتن مجوز و ... مطرح شده است. دلیل این امر شاید این باشد که افراد زیادی به صورت روزانه درگیر کسب‌وکار ما هستند. بنابراین همه می‌خواهند بدانند چه اتفاقی می‌افتد.

در ابتدا گفته می‌شد که این کسب‌وکارها غیرقانونی هستند. به مرور زمان با مشاهده استقبال و خشنودی مردم از خدمات این استارت‌آپ‌ها به این نتیجه رسیدند که موفق عمل کرده‌اند و نیاز به در نظر گرفتن چارچوب‌هایی قانونی برای فعالیت آنها احساس شد. نهایتا هم به اینجا رسیدیم و با تشکیل اتحادیه به رسمیت شناخته شدیم.

ما در هر شهر جدیدی که می‌خواستیم آغاز به کار کنیم، باید همان مسیری که در ابتدا در پایتخت طی کرده‌ایم را دوباره از سر می‌گرفتیم؛ اما با تاسیس این اتحادیه و شروع فعالیت رسمی آن، مشکلات این‌چنینی ما حل خواهد شد. تمام دستگاه‌های قضایی و حاکمیتی، اتحادیه را به رسمیت می‌شناسند. تا به امروز هم هیچ اتحادیه‌ای در این زمینه نبوده و تنها اتحادیه‌های سنتی فعالیت داشته‌اند. با وجود اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، تمام دستگاه‌های حاکمیتی و قضایی عملا نظر اتحادیه را به عنوان نظری رسمی، قانونی و قابل استناد خواهند پذیرفت. به همین جهت به نظر می‌رسد این اتحادیه بتواند بسیاری از مشکلات ما را در حوزه قانون‌گذاری، اخذ مجوز و چالش‌هایی که با اتحادیه‌های سنتی داشتیم را رفع نماید.

آینده اسنپ را چطور می‌بینید؟

در چند ماه گذشته، اسنپ از خدمات جدیدی رونمایی کرده است. سرویس «اسنپ‌باکس» و «اسنپ‌رز» را راه‌اندازی کرده‌ایم. اسنپ‌باکس برای حمل بسته و اسنپ‌رز، ویژه بانوان با راننده‌های خانم است. علاوه بر این توسعه جغرافیایی را دنبال کرده‌ایم. در پنج شهر کشور و در شهرهای تهران، کرج، اصفهان، شیراز و مشهد نیز مردم می‌توانند از خدمات اسنپ استفاده کنند. علاوه بر این، کسب‌وکارهایی که احساس کردیم می‌توانند با ما هم‌افزایی داشته باشند مثل زودفود را به چرخه خودمان اضافه کردیم و و با نام اسنپ‌فود «ری‌برند» کردیم. با استفاده از این ری‌برند، کسانی که با اسنپ آشنا بودند، حالا می‌توانند از اسنپ‌فود نیز استفاده کنند. با زنجیره ارسال اسنپ‌باکس که در واقع یک نوع پیک موتوری است، می‌توانیم ارسال غذا را خیلی راحت‌تر با ناوگان و پیک موتوری خودمان انجام دهیم که کاملا قابل رصد شدن است و می‌تواند شامل امکانات اسنپ نیز بشود.

زمانی که کسب‌وکاری بزرگ می‌شود، مشکلاتش نیز بزرگتر می‌شوند. از بزرگ‌تر شدن کسب‌وکارتان نمی‌ترسید؟

قطعا این از چالش‌ پیش روی همه کسب‌و‌کارهایی‌ست که سریع رشد می‌کنند. توسعه به نوبه خود مشکلی ندارد، اما سریع بودن پروسه آن سبب می‌شود که مدیریت مجموعه نیز سخت‌تر شود.

 ما تلاش می‌کنیم با آگاهی از مسائل پیش‌ رو، این موارد را به حداقل برسانیم و به خوبی مدیریت کنیم. به عنوان مثال در سال گذشته ۵۰ نفر پرسنل داشتیم، اما امروز و تنها در عرض یک سال به ۵۰۰ پرسنل رسیده‌ایم. سال گذشته این موقع، تنها یک دفتر داشتیم، اما در حال حاضر در هشت دفتر مشغول به فعالیت هستیم. پرسنل‌ در شهرهای مختلف ایران و نه فقط در تهران کار می‌کنند و طبیعتا ابعاد فعالیت ما گسترده‌تر شده است. امیدواریم با توجه به تجربه‌‌هایی که در این راه کسب کرده‌ایم، نواقص‌مان را برطرف کرده و در راه توسعه و پیشرفت گام برداریم.

(همچنین بخوانید: انتظارات استارت‌آپی‌ها از وزیر جدید ارتباطات)