۱۰ برند مشهور که نام آنها به فعل تبدیل شده است

تبدیل نام برند به فعل، که در حوزه برندینگ از آن به (verbify) یاد می‌شود، نقش بسیار مهمی در به دست‌گرفتن رهبری بازار توسط این برندها بازی می‌کند.

نوپانا: نام‌های تجاری معتبر و آشنایی وجود دارند که سال‌هاست نام‌بردن از آنها یادآور انجام کاری خاص است. به طور مثال خیلی‌ها هنوز که هنوز است برای فتوکپی برگه‌ها از فعل «زیراکس‌گرفتن» استفاده می‌کنند؛ در حالی که زیراکس تنها نام یکی از برندهای دستگاه‌های چاپ و تکثیر در بازار است.

به گزارش نوپانا*، معمولا شاخص‌ترین عامل برای تبدیل‌شدن نام برندها به فعل، از نخستین‌بودن آنها در «اذهان مشتری» مشتری ناشی می‌شود. البته این معنای نخستین‌بودن در بازار نیست. زیرا نام‌های تجاری زیادی هستند که برای نخستین در بازار بوده‌اند، اما الزاما در ذهن مشتریان باقی نمانده‌اند.

تبدیل نام برند به فعل، که در حوزه برندینگ از آن به (verbify) یاد می‌شود، نقش بسیار مهمی در به دست‌گرفتن رهبری بازار توسط این برندها بازی می‌کند.

در ادامه با ۱۰ برند مشهور که نام آنها به فعل تبدیل شده است، آشنا می‌شویم:

۱. گوگل (google)

تقریبا همه گوگل؛ موتور قدرتمند جست‌وجوگر اینترنت را به خوبی می‌شناسند، معروف‌ترین سایت اینترنتی دنیا که می‌توان هر نوع اطلاعات و داده‌ای را به کمک آن در اینترنت جست‌وجو کرد.

نام این موتور جست‌وجو در سال‌های اخیر با فعل «جست‌وجو کردن» برابر شده است. به شکلی که to google به عنوان یک فعل به دیکشنری‌های مهم دنیا از جمله آکسفورد به معنای جست‌وجو کردن اضافه شده است و برخی کاربران نیز از این فعل استفاده می‌کنند. اگرچه اصطلاح گوگل‌ کردن به جای جست‌وجو کردن در ایران کمتر رایج شده است.

۲. مولینکس (Moulinex)

در سال ۱۹۶۱ میلادی مصادف با ۱۳۴۰ خورشیدی، شرکت مولینکس در آمریکا و بازار جهانی کمپین تبلیغاتی جهانی‌ای را انجام داد که معنایش این بود: «زنده باد دکمه آشپزخانه!». این شرکت نخستین دستگاه خردکن کاسه‌ای پرقدرتی را به بازار عرضه کرد و سبکی نو در این زمینه ارائه داد. تقریبا از همان زمان بود که نام تجاری یا برند مولینکس تبدیل به فعل شد.

این شعار به قدری کارگر بود که امروز پس از سال‌ها و با وجودی‌ که مولینکس ده‌ها محصول دیگر هم دارد، بسیاری از مردم دنیا، کلمه مولینکس را مترادف با عمل خرد کردن می‌دانند؛ به طوری که حتی در ایران هم عمل خرد کردن سبزی‌‌ها را مولینکس‌ کردن‌ می‌نامند.

۳. زیراکس (Xerox)

در سال ۱۹۵۹ میلادی معادل ۱۳۳۸ خورشیدی، شرکت هالوید در آمریکا دستگاهی را ساخت که روی کاغذ‌های معمولی فتوکپی می‌گرفت. تا قبل از آن زمان برای فتوکپی باید از کاغذهای مخصوص استفاده می‌شد. از طرفی زیراکس نام تجاری متفاوت و متمایزی داشت. وجود حرف ایکس در ابتدا و انتهای این نام تجاری در آن زمان نشان از جدید و متفاوت بودن داشت.

زیراکس به حدی مقبول و پرفروش شد که به سرعت به یک نام فعلیت‌یافته بدل شد. هنوز و بعد از گذشت نزدیک به ۶۰ سال از ابداع این دستگاه و با وجود ده‌ها برند تجاری جهانی فتوکپی، بسیاری از مردم دنیا وقتی می‌خواهند کپی بگیرند می‌گویند: «این صفحات را برای من زیراکس کنید!»

۴. فتوشاپ (Photoshop)

فتوشاپ ساخت شرکت «ادوبی» است و امروزه از آن برای طراحی و ویرایش عکس بسیار استفاده می‌شود. این نرم‌افزار نخستین نرم‌افزار ویرایش عکس پیشرفته است که در سال ۱۹۹۰ برای رایانه‌های مکینتاش طراحی شد.

نام این نرم‌افزار به عنوان یک برند در سال‌های اخیر به واسطه فراگیری استفاده توانست به فعل تبدیل شود. به طوری‌که بسیاری از مردم در مواجعه با عکس‌ها و تصاویر دستکاری‌شده می‌گویند: «این عکس فتوشاپ شده است.» در صورتی که صورت درست این جمله باید این باشد: «این عکس با نرم‌افزار فتوشاپ درست شده است!»

۵. اسنپ (Snapp)

اسنپ نخستین تاکسی اینترنتی ایران است که توانست با استفاده از یک عنوان تجاری خوب و متمایز و ارائه سرویس‌ حمل مسافر با  امکان نظرسنجی و هم‌چنین قیمت رقابتی به سرعت معروف شود. این استارت‌آپ به سرعت و بدون کم‌ترین تبلیغات اولیه توانست خود را به فعلیت برساند. به شکلی که امروز خیلی می‌شنویم که دوستان به یکدیگر می‌گویند: «اسنپ زدم یا اسنپ گرفتم!»

(همچنین بخوانید: چگونه اعتبار برند خود را تثبیت کنیم؟)

۶. توییت‌کردن (Twitter)

توییتر یکی از پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی امروز دنیاست که در سال ۲۰۰۶ در آمریکا راه‌اندازی شد. براساس آمار تا پایان سال ۲۰۱۶ حدود ۳۲۰ میلیون نفر کاربر فعال داشت. یعنی تقریبا از هر ۲۳ نفر مردم ساکن در دنیا، یک نفر کاربر فعال در این شبکه است.

توییتر تنها امکان ارسال جملاتی با ۱۴۰ حرف را فراهم می‌کند و از این جهت با دیگران متمایز است. کاربران این شبکه ارسال پیام‌های خود را «توییت کردن» می‌نامند. از طرفی توییت‌وار نوشتن استعاره از خلاصه‌گویی است. توییت در لاتین معنای جیک‌جیک کردن می‌دهد و امروز هیچ کسی را در دنیا نمی‌توان یافت که بگوید از طریق اپلیکیشن توییتر پیام فرستادم!

۷. اسکایپ (Skype)

اسکایپ نرم‌افزاری سوئدی است که از سال ۲۰۰۳ میلادی یا ۱۳۸۲ خورشیدی فعالیت خود را آغاز و آخرین‌بار در سال ۲۰۱۱ توسط مایکروسافت با قیمت نجومی ۸.۵ میلیارد دلار معادل ۳۲۰۰۰ میلیارد تومان معامله شد.

اسکایپ از جمله نخستین نرم‌افزارهایی بود که قابلیت ارسال تصاویر ویدیویی و چت همزمان تصویری را در بستر اینترنت فراهم ‌ساخت.

کاربران برای برقراری ارتباط با یکدیگر از طریق این نرم‌افزار اصطلاح «اسکایپ‌کردن» را به کار می‌برند. نام اسکایپ از عبارت (peer to peer  Sky) به معنی جفت جفت در آسمان برداشت شده است.

۸. ژیلت (Gillette)

ژیلت نام تجاری تولیدکننده تیغ‌های اصلاح است که از سال ۱۹۰۳ میلادی معادل ۱۲۸۲ خورشیدی محصولات اصلاح خود را به بازار ارائه داده است. ژیلت نخستین شرکتی بود که تیغ‌های متحرک قابل تعویض را ابداع کرد. تا قبل از ژیلت، تیغ‌ها دائمی‌بودند. این نام تجاری نیز به مرور به فعل تبدیل شد و امروز بسیار می‌شنویم که افراد می‌گویند «فلانی صورتش را ژیلت می‌زند». به عبارتی یعنی: «فلانی صورتش را با تیغ ژیلت اصلاح می‌کند».

ژیلت طی ۱۲۰ سال گذشته همواره در حال نوآوری بوده است و به عبارتی خودشان رقیب اصلی خودشان بوده‌اند. اولین تیغ دو لبه، اولین تیغ دو لبه متحرک، اولین تیغ سه لبه و به همین صورت تا امروز که همچنان یکه‌تاز این بازار است.

۹. تلگرام (Telegram)

تلگرام؛ نرم‌افزار و اپلیکیشن روسی است که امروزه در دنیا بالغ بر ۱۰۰ میلیون کاربر دارد و تنها ۴۰ میلیون نفر آن در ایران ساکن هستند. نام این اپلیکیشن امروز در ایران به فعل تبدیل شده است. به شکلی که اغلب می‌شنویم «عکس‌ها رو برای من تلگرام کنید.» یا «فاکتور رو براتون تلگرام کردم!».

۱۰. فدکس (Fedex)

این نام تجاری بین‌المللی که نام اصلی آن‌ها (Federal Express) است، سال‌ها پیش چندان شناخته‌شده نبود، اما آنها با تمرکز روی ارسال شبانه بسته‌های پستی توانستند به سرعت به شهرت و محبوبیت برسند و به سود‌ده‌ترین و یکی از برترین برندهای خدمات پستی دنیا تبدیل شوند. این نام تجاری در ایران فعالیت ندارد؛ اما در تمام دنیا مردم دیگر نمی‌گویند که  این بسته را برای من با فدکس پست کنید؛ بلکه گفته می‌شود: «لطفا این بسته را فدکس نمایید!».

(همچنین بخوانید: اپل، همچنان ارزشمندترین برند دنیا است)

* نویسنده: احسان مهدی‌نژاد؛ مدرس برندینگ